Συναντήσαμε τον Γάλλο συγγραφέα Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ελλάδα.
Τον γνωρίσαμε μέσα από τα «Πορφυρά ποτάμια» και την «Αυτοκρατορία των λύκων». Πριν από λίγο καιρό ο Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ επισκέφτηκε για πρώτη φορά τη χώρα μας με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του «Κόκκινο κάρμα» και συνάντησε τους Ελληνες αναγνώστες στο αφιέρωμα που του έγινε στο πλαίσιο του 6ου Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας.
Από τους σημαντικότερους συγγραφείς ψυχολογικών θρίλερ, ο Γκρανζέ έχει εκδώσει από το 1994 έως σήμερα δεκαεννέα μυθιστορήματα, κάποια εκ των οποίων μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο και στην τηλεόραση. Ταυτόχρονα, συνεργάζεται με τον γαλλικό Τύπο και είναι βραβευμένος ρεπόρτερ, ενώ πριν από λίγα χρόνια ίδρυσε την εταιρεία L&G για να εργαστεί ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος. Μεταξύ των ρεπορτάζ του που έχουν ξεχωρίσει είναι το «Nomades, les passagers de la terre», που έχει θέμα τους τελευταίους νομαδικούς πληθυσμούς του πλανήτη, το «Les seigneurs des îles», που φωτίζει τη ζωή των εκατομμυριούχων που ζουν σε νησιά, και το «Le trésor caché de Prusse», που αναφέρεται στις πρωτότυπες παρτιτούρες των μεγαλύτερων Γερμανών συνθετών που έκρυψαν οι ναζί σε ένα μοναστήρι της Πολωνίας.
Χαρακτηριστικό στοιχείο των βιβλίων του Γκρανζέ είναι οι πολυσέλιδες περιπετειώδεις ιστορίες, στις οποίες η σύγχρονη εποχή συνομιλεί με το παρελθόν με λεπτομερείς περιγραφές, στην παράδοση των μεγάλων Γάλλων πεζογράφων του 19ου αιώνα. Στα βιβλία του φωτίζει ψυχαναλυτικά αλλά και μεταφυσικά το κακό που ενυπάρχει στην ανθρώπινη ψυχή, το οποίο πυροδοτείται κάθε φορά με διαφορετική αφορμή.
Παρότι ο Γκρανζέ δηλώνει απολιτικός, η ιστορία του «Κόκκινου κάρμα» εκκινεί τον Μάη του ’68. Η πλοκή εστιάζει στην παρέα του Ερβέ, της Νικόλ και του Ζαν-Λουί, οι οποίοι ζητούν το αδύνατο μέσα από τους αγώνες στα παρισινά οδοφράγματα. Μια σειρά φόνων θα τους βγάλει από τις ράγες τους και θα τους κινητοποιήσει για ένα μεγάλο ταξίδι προκειμένου να λύσουν τους γρίφους. Συναντήσαμε τον Γάλλο συγγραφέα στο αίθριο του Πολεμικού Μουσείου λίγο προτού μιλήσει στους Ελληνες αναγνώστες.
Οι τρεις κεντρικοί χαρακτήρες του μυθιστορήματός σας συμμετέχουν στον Μάη του ’68. Ποια είναι η κληρονομιά του στη σημερινή Γαλλία;
Αυτό που ήθελα κυρίως να δείξω μέσα από το βιβλίο είναι ότι ο Μάης του ’68 ήταν κυρίως μια κίνηση δυσαρέσκειας. Δεν υπήρχαν ουσιαστικές διεκδικήσεις και πραγματικά δεν πιστεύω ότι έχουν παραμείνει ίχνη από αυτή την περίοδο σήμερα.
Πώς από τον Μάη του ’68 φτάνουμε στη Γαλλία του Μακρόν;
Αυτό που συχνά δεν λέμε είναι ότι οι πολιτικοί πολλές φορές υπόκεινται στις μόδες, τις τάσεις. Εκείνη την περίοδο, στα τέλη της δεκαετίας του ’60, η μόδα ήταν ο μαοϊσμός, ο κομμουνισμός. Σήμερα είναι κυρίως ο ατομικισμός. Στη Γαλλία υπάρχει μια σταθερά. Κανείς ποτέ δεν είναι ευχαριστημένος.
Ισως γι’ αυτό οι Γάλλοι θεωρούνται ο πιο επαναστατικός λαός της Ευρώπης;
Αν είμαστε καλοδιάθετοι, τους αποκαλούμε επαναστατικό λαό. Αν είμαστε κακοδιάθετοι, μπορούμε να τους αποδώσουμε χειρότερους χαρακτηρισμούς.
Δημιουργήσατε πριν από χρόνια τη δική σας εταιρεία παραγωγής ώστε να μπορείτε να είστε ανεξάρτητος. Ενας δημοσιογράφος ο οποίος δουλεύει για μια εφημερίδα ή ένα κανάλι δεν μπορεί να είναι;
Πολύ ειλικρινά πιστεύω πως ένας δημοσιογράφος δεν είναι ανεξάρτητος από τη στιγμή που εμπορεύεται τη μαρτυρία του.
Ως δημοσιογράφος συνεργάζεστε με μεγάλα Μέσα της Γαλλίας. Είναι η λογοτεχνία ένας τόπος όπου νιώθετε ελεύθερος να αποκαλύψετε ό,τι δεν μπορείτε στα ρεπορτάζ σας;
Τα μυθιστορήματά μου επικεντρώνονται περισσότερο σε βαθιά και πολύ προσωπικά πράγματα παρά στα θέματα των ρεπορτάζ. Στο βάθος υπάρχει πάντα ένα πολιτικό σκηνικό, αλλά κυρίως με ενδιαφέρουν το ανθρώπινο στοιχείο και το βάθος των ηρώων.
Ποιος είναι ο βασικός λόγος που γράφετε λογοτεχνία;
Ήθελα πάντα να ασχοληθώ με την καλλιτεχνική δημιουργία. Καταπιάστηκα με πολλούς τομείς, αλλά με κέρδισε η λογοτεχνία. Πριν σκεφτώ καν ότι θέλω να εκφράσω πράγματα θέλω να προκαλέσω στους αναγνώστες καλλιτεχνική συγκίνηση, όπως νιώθω κι εγώ όταν διαβάζω βιβλία που μου αρέσουν.
Γνωρίζω ότι θαυμάζετε πολύ τους συγγραφείς των μεγάλων αφηγήσεων του 19ου αιώνα. Σήμερα ζούμε την εποχή των μικρής εμβέλειας ιστοριών, της αυτομυθοπλασίας. Πώς σας φαίνεται αυτή η στροφή; Λείπει κάτι από τη σύγχρονη ευρωπαϊκή λογοτεχνία;
Ναι, βέβαια. Αυτό που λείπει είναι ότι το 80% των σημερινών συγγραφέων είναι ανίκανο να επινοήσει μια ιστορία – η πρώτη δουλειά δηλαδή που κάνει ένας συγγραφέας.
Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτό;
Στην έλλειψη φαντασίας των συγγραφέων.
INFO
Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καλέντη σε μετάφραση της Τίνας Πλυτά. Θερμές ευχαριστίες στη Γενεβιέβη Γκουλέρο για τη διερμηνεία της συνέντευξης
