Την ώρα που οι εστίες πολέμου εξαπλώνονται στον πλανήτη, ο ΟΗΕ –ο θεσμός που ιδρύθηκε για να διατηρεί την ειρήνη– αδυνατεί πλέον να ανταποκριθεί στον ρόλο του. Τα στοιχεία που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα το Διεθνές Ινστιτούτο SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) αποτυπώνουν μια ζοφερή εικόνα σε όλο τον κόσμο: οι πολυμερείς ειρηνευτικές αποστολές φθίνουν, η χρηματοδότηση καταρρέει, και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ βουλιάζει σε γεωπολιτικά παζάρια.
Το 2024 ήταν η χρονιά με τις λιγότερες ειρηνευτικές επιχειρήσεις της τελευταίας δεκαετίας: μόλις 61 αποστολές, δύο λιγότερες από το 2023, με δραματική μείωση στον αριθμό του διεθνούς προσωπικού που συμμετέχει — 42% κάτω σε σύγκριση με το 2015.
«Έχει γίνει πολύ πιο δύσκολο να συμφωνηθεί, να αναπτυχθεί και να διατηρηθεί μια ειρηνευτική αποστολή», σημειώνει η Δρ. Κλαούντια Πφέιφερ Κρους, ερευνήτρια του SIPRI. «Αυτό έχει πραγματικές συνέπειες για τους πολίτες επί του πεδίου.»
Στροφή στον πόλεμο, απομάκρυνση από την ειρήνη
Η στασιμότητα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το πάγωμα νέων μεγάλων αποστολών και η στροφή πολλών κρατών σε ιδιωτικούς στρατούς και διμερείς στρατιωτικές συμφωνίες (όπως στο Κονγκό και τη Μοζαμβίκη), καταδεικνύουν την παρακμή του πολυμερούς συστήματος ασφαλείας.
Ο ΟΗΕ, παραλυμένος από τις αντιπαραθέσεις μεταξύ μεγάλων δυνάμεων, δεν έχει εγκρίνει καμία νέα μεγάλη αποστολή την τελευταία δεκαετία, ενώ οι εναπομείνασες αποστολές συρρικνώνονται από την έλλειψη χρηματοδότησης. Η αποστολή του ΟΗΕ στη Μοζαμβίκη έκλεισε τον Ιούλιο λόγω οικονομικών προβλημάτων, ενώ η αποστολή στην Αϊτή χρειάστηκε δύο χρόνια διαπραγματεύσεων για να αναπτυχθεί με μόλις μια μικρή ομάδα Κενυατών αστυνομικών.
«Αν δεν υπάρξει αλλαγή πορείας, η διεθνής κοινότητα θα εγκαταλείψει το πλαίσιο του ΟΗΕ και θα στραφεί σε ad hoc λύσεις με υψηλό κόστος και χαμηλή αποτελεσματικότητα», τονίζει ο Δρ. Ζαΐρ βαν ντερ Λάιν.
Η Δύση αποσύρεται — οι συγκρούσεις φουντώνουν
Η μείωση των κονδυλίων από ΗΠΑ και Ε.Ε. —με την προτεραιότητα πλέον να δίνεται σε εξοπλισμούς και στρατιωτικές δαπάνες— αφήνει ακάλυπτες ολόκληρες περιοχές του πλανήτη. Στην Αφρική, όπου το 74% των ειρηνευτικών αποστολών παραμένει ενεργό, οι κυβερνήσεις πλέον ζητούν την παραμονή αποστολών που οι ίδιες προηγουμένως ήθελαν να απομακρυνθούν, καθώς η απουσία τους οδηγεί σε ανακατάληψη εδαφών από ένοπλες ομάδες.
Η Ελλάδα μπροστά σε νέες γεωπολιτικές απειλές
Η Ελλάδα συμμετέχει εδώ και χρόνια στην ειρηνευτική αποστολή UNIFIL στον Λίβανο, η οποία συγκαταλέγεται στις πέντε μεγαλύτερες παγκοσμίως. Η αποστολή αυτή, στην οποία συμβάλλουν ναυτικά μέσα του Πολεμικού Ναυτικού, έχει κρίσιμο ρόλο στη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου και ειδικά στη θωράκιση της θαλάσσιας ζώνης μεταξύ Κύπρου–Ισραήλ–Λιβάνου, που εμπλέκει ζωτικά συμφέροντα ενεργειακής ασφάλειας.
Ωστόσο, σύμφωνα με το SIPRI η υποχρηματοδότηση και η πολιτική κόπωση των δυτικών δωρητών θέτουν εν αμφιβόλω τη συνέχιση ή τη δυναμική αυτής της αποστολής. Αν η UNIFIL αποδυναμωθεί ή κλείσει —εν μέσω κλιμάκωσης των συγκρούσεων μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ— τότε η Ελλάδα ενδέχεται να βρεθεί εκτεθειμένη σε αλυσιδωτές αστάθειες, που θα πλήξουν άμεσα.
Διαβάστε επίσης:
«Αναταράξεις» στο Μαξίμου για «νέο Πολεμικό Μουσείο» με την κοινή εμφάνιση Καραμανλή – Σαμαρά
Το μεγάλο μυστικό των υποκλοπών
Οι Ευρωπαίοι Τραμπ κερδίζουν ψήφους με το μεταναστευτικό – Βάζοντας στο επίκεντρο ακραίες πολιτικές
Φρίκη στη Γάζα: Το Ισραήλ βομβάρδισε σχολείο που λειτουργούσε ως καταφύγιο – 20 νεκροί
