Το έργο του Γερμανοσέρβου εικαστικού Νίκολα Σάριτς στην έκθεση «Aνωθεν βλέμμα».
Γεννημένος στην Μπαγίνα Μπάστα, μια μικρή πόλη δυτικά της Σερβίας, ο εικαστικός Νίκολα Σάριτς ήρθε από μικρός σε επαφή με την απόκοσμη ομορφιά των μεσαιωνικών βυζαντινών τοιχογραφιών του ορθόδοξου μοναστηριού Στουντένιτσα, το οποίο βρίσκεται περίπου σαράντα χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Κράλιεβο. Οι μετέπειτα σπουδές του στο τμήμα Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου και αργότερα στην Ακαδημία Τεχνών και Συντήρησης της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας οδήγησαν τα βήματά του στην πρωτοχριστιανική και κοπτική τέχνη, στα ψηφιδωτά της Ραβέννας στην Ιταλία, καθώς και στη Μονή του Οσίου Λουκά στην Ελλάδα.
Στην έκθεση «Ανωθεν βλέμμα», που φιλοξενείται στην γκαλερί Genesis έως τις 28 Ιουνίου, οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να δουν επιλογές από το σύνολο των έργων του αγιογράφου. Από τις «Παραβολές», που αποτελούν τις πρώιμες σειρές των έργων του, μέχρι τα πιο πρόσφατα ο Γερμανοσέρβος καλλιτέχνης παντρεύει στην τέχνη του τη χριστιανική ορθόδοξη παράδοση με τις σύγχρονες τάσεις της κοσμικής ζωγραφικής. Η συνομιλία των διαφορετικών καλλιτεχνικών περιόδων είναι που ενέπνευσε και τη διδάκτορα ιστορικό τέχνης και μουσειολόγο Κατερίνα Κοσκινά να αποφασίσει τον τίτλο της έκθεσης που επίσης επιμελείται.
Όπως μας εξηγεί: «Οταν φέρνουμε στον νου μας τη φράση “Ανωθεν βλέμμα”, η εικόνα που μας δημιουργείται μοιάζει με τη σχέση ανάμεσα στο θείο και το γήινο που είναι αμφίδρομη. Δεν είναι ξεκάθαρο – και αυτό είναι το ενδιαφέρον– αν το βλέμμα στρέφεται προς τα πάνω ή αν κοιτάει προς τα κάτω. Δεν είναι σαφές αν κάποιος στρέφει τη ματιά του ψηλά αναζητώντας τη φύση, τον Θεό ή το σύμπαν ή αν μια δύναμη πιο πάνω από εμάς κοιτάει προς τα κάτω. Για εμένα, ό,τι και να συμβαίνει, πάντα υπάρχει μια αναφορά. Μια ανάγκη διασύνδεσης, ένας αναστοχασμός της πορείας του ανθρώπου και του κόσμου μέσα από την Ιστορία και την τέχνη».
Στην έκθεση το κοινό έχει την ευκαιρία να δει ακουαρέλες από τη σειρά «Μάρτυρες» που έκαναν το έργο του Σάριτς ιδιαίτερα γνωστό. Με αφορμή την εκτέλεση 21 ομήρων από το Ισλαμικό Κράτος το 2015, ο καλλιτέχνης περνάει από το αυστηρά αγιογραφικό στιλ στο πολιτικό παίζοντας με τα χρώματα. Για την Κατερίνα Κοσκινά η αποτύπωση των εκτελεσθέντων σηματοδοτεί το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως.
Όπως μας αναφέρει: «Η άγρια εκτέλεση χριστιανών της κοπτικής εκκλησίας της Λιβύης από φανατικούς του Ισλαμικού Κράτους πυροδότησε την καλλιτεχνική αντίδραση του Σάριτς, που απεικόνισε τους 21 εκτελεσθέντες ως σύγχρονους μάρτυρες. Το κύριο έργο ανήκει στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Petit Palais στο Παρίσι. Στην έκθεση φιλοξενούνται ακουαρέλες από την ίδια σειρά. Εκεί, από τους μαυροφορεμένους μασκοφόρους τρομοκράτες περνάμε στους ενδεδυμένους με πορτοκαλί στολές μάρτυρες ενεργοποιώντας τη μετάβαση από το σκοτάδι στο φως. Η απέριττη απλότητα των στιλιζαρισμένων μορφών του έργου προμηνύει την έναρξη μιας καινούργιας εποχής διαμορφώνοντας ένα διακριτό ύφος».
