Τα ποδοσφαιρικά γήπεδα της Σούπερ Λίγκας έχουν μετατραπεί σε… στέκια διακίνησης ναρκωτικών κάθε φορά που γεμίζουν οι εξέδρες και δεκάδες οπαδοί έχουν γίνει ντίλερ διάφορων ουσιών και κάνναβης. Αυτό συμβαίνει αρκετά χρόνια, ωστόσο μετά την πανδημία, όπως προκύπτει και από ανακοινώσεις της ΕΛΑΣ, στους αγώνες της Σούπερ Λίγκας γίνεται εκτεταμένο εμπόριο ναρκωτικών. Τα «βαποράκια» φορούν τη φανέλα της αγαπημένης τους ομάδας, συνδυάζοντας τη «δουλειά» που αποφέρει εύκολο και γρήγορο χρήμα με την παρακολούθηση των αγώνων της.
Στις αρχές της εβδομάδας ανακοινώθηκε από την αστυνομία ότι στη Θεσσαλονίκη συνελήφθησαν συνολικά 24 άτομα για διακίνηση ναρκωτικών σε γήπεδα κατά τη διάρκεια αγώνων αλλά και εκτός αγωνιστικών χώρων. Σε σωματικές έρευνες καθώς και σε έρευνες που πραγματοποιήθηκαν σε οικίες, οχήματα, καταστήματα πώλησης προϊόντων και κυλικείο αθλητικής εγκατάστασης (!) βρέθηκαν και κατασχέθηκαν: 1.585,68 γραμμάρια ακατέργαστης κάνναβης, 5 ηλεκτρονικές ζυγαριές ακριβείας, 6 τρίφτες, 6 μαχαίρια, πτυσσόμενη μεταλλική ράβδος (κλομπ), 4 ρόπαλα, 2 σιδερογροθιές, σπρέι πιπεριού, 5 φυσίγγια πιστολιού, 3 καψύλλια φωτοβολίδων, 5 οχήματα ΙΧΕ, δίκυκλη μοτοσικλέτα, 30 κινητά τηλέφωνα, 74.360 ευρώ και 320 δηνάρια Σερβίας. Επιπλέον, σε προγενέστερο χρόνο κατασχέθηκαν από αστυνομικούς της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος 3.322 γραμμάρια ακατέργαστης κάνναβης σε δέματα προς παράδοση σε καταστήματα των ΕΛΤΑ.
Από την έρευνα της αστυνομίας εξαρθρώθηκαν δύο διαφορετικές εγκληματικές οργανώσεις, τα μέλη των οποίων ήταν οπαδοί του ΠΑΟΚ που δραστηριοποιούνταν στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, τις οποίες διέθεταν σε άλλους οπαδούς τόσο σε περιοχές της Θεσσαλονίκης όσο και κατά τη διάρκεια αθλητικών εκδηλώσεων. Το «αλισβερίσι» καταγράφηκε από κύκλωμα παρακολούθησης γηπέδου και οι διακινητές ανήκαν σε σύνδεσμο φιλάθλων της δυτικής Θεσσαλονίκης. Η πρώτη από τις δύο ομάδες προμηθευόταν τα ναρκωτικά μέσω ταχυδρομικών δεμάτων από την Ολλανδία, την Αμερική και τον Καναδά. Τα ηγετικά μέλη της παρουσίασαν αδικαιολόγητο πλουτισμό, αγοράζοντας αυτοκίνητα και κάνοντας επενδύσεις όπως η ενοικίαση κυλικείου σε γήπεδο. Είναι προφανές ότι ήθελαν το κυλικείο για να έχουν μεγαλύτερη άνεση στην πώληση των ναρκωτικών ουσιών.
Η δεύτερη ομάδα προμηθευόταν τα ναρκωτικά από διακινητές από τη Θεσσαλονίκη και τα πουλούσε στο πάρκινγκ του γηπέδου αλλά και κατά τη διάρκεια εκδρομών της ομάδας τους στο εξωτερικό, καθώς και σε περιοχές της Θεσσαλονίκης, σε άτομα που γνώριζαν λόγω της οπαδικής δράσης τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι κατηγορούμενος αυτού του κυκλώματος φέρεται να αξιοποιούσε τις γνωριμίες που είχε στο οπαδικό κίνημα και, παρόλο που υπήρχε εις βάρος του περιοριστικός όρος να μην παρακολουθεί αθλητικές εκδηλώσεις, κατόρθωνε με την εξασφάλιση διαπιστεύσεων να εισέρχεται στο γήπεδο.
Δεκάδες συλλήψεις
Η είδηση της σύλληψης των οπαδών-ντίλερ του ΠΑΟΚ δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στο ελληνικό ποδόσφαιρο. Τον περασμένο Δεκέμβριο εξαρθρώθηκε από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος εγκληματική οργάνωση που διακινούσε στην Αττική –και όχι μόνο– ναρκωτικά και τα μέλη της, μεταξύ των οποίων ήταν και 13 χούλιγκαν της ΑΕΚ, συμμετείχαν σε οπαδικές επιθέσεις. Η αποκάλυψη της δράσης τους ξεκίνησε από τις αρχές της Γαλλίας, της Ολλανδίας και του Βελγίου, μετά το «σπάσιμο» των εφαρμογών EncroChat και Sky ECC. Αρχηγοί του κυκλώματος που μετέφερε από χώρες της Ευρώπης μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών, οι οποίες στη συνέχεια διακινούνταν στην Ελλάδα, ήταν δύο οπαδοί της ΑΕΚ, γνωστοί ως ο «Κοντός» και ο «Σαλ». Την τελευταία πενταετία φέρεται να διακίνησαν πάνω από έναν τόνο και 420 κιλά κάνναβης και 29 κιλά κοκαΐνης αξίας 7.200.000 ευρώ! Τα ναρκωτικά εισάγονταν στη χώρα με φορτηγά και με τα χρήματα που αποκόμιζαν από την πώληση ναρκωτικών άνοιγαν επιχειρήσεις σε Αττική και νησιά όπως η Μύκονος προκειμένου να τα «ξεπλένουν».
Στις 19 Οκτωβρίου 2015 ο «Κοντός» συνελήφθη στην Αγία Παρασκευή για παράβαση του νόμου περί όπλων, ενώ στις 14 Φεβρουαρίου 2016, κατά τη διάρκεια επεισοδίων μεταξύ οπαδών της ΑΕΚ και του Ατρόμητου είχε μαχαιρώσει στην κοιλιά έναν οπαδό της ομάδας του Περιστερίου. Τον περασμένο Ιούλιο συνελήφθησαν 74 οπαδοί του Παναθηναϊκού έξω από το γήπεδο της Λεωφόρου και οι τέσσερις απ’ αυτούς κατηγορήθηκαν για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που εμπλέκεται σε εκβιασμούς, ξυλοδαρμούς, εκρήξεις, εμπρησμούς και διακίνηση ναρκωτικών.
«Διέξοδος βιοπορισμού»
Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί ο χουλιγκανισμός τα τελευταία χρόνια έχει περάσει σε άλλο επίπεδο, όπως προκύπτει από τη σύλληψη οργανωμένων οπαδών για διακίνηση ναρκωτικών. Την απάντηση έδωσε στο Documento η εγκληματολόγος – ερευνήτρια στο Κέντρο Μελέτης Συγκρούσεων, Ελευθερίας και Ασφάλειας της Γαλλίας (Centre d’ Εtude sur les Conflits, Liberté et Sécurité) Αναστασία Τσουκαλά. «Δεν πρέπει να συγχέουμε την ορατότητα μιας παραβατικότητας με την καθαυτό ύπαρξή της. Η ορατότητα είναι πάντα αποτέλεσμα συγκεκριμένης αστυνομικής δράσης που, με τη σειρά της, απορρέει από συγκεκριμένες αστυνομικές στρατηγικές. Το εάν και για ποιο λόγο αποφασίζει μια δεδομένη στιγμή η ΕΛΑΣ να πατάξει μια συγκεκριμένη μορφή παραβατικότητας, καθιστώντας την ταυτόχρονα ορατή στην κοινή γνώμη, είναι πάντα πολυπαραγοντικό» δηλώνει η κ. Τσουκαλά. Και προσθέτει: «Ο οπαδικός χώρος ήταν ανέκαθεν ιδιαίτερα σύνθετος, με ορισμένες όψεις του να παραμένουν συνήθως αφανείς για τους μη παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Η συστηματική εμπλοκή οργανωμένων οπαδών σε παράνομες δραστηριότητες, όπως η διακίνηση ναρκωτικών ή η “προστασία” καταστημάτων, δεν είναι πρόσφατο φαινόμενο. Ούτε είναι πρόσφατο το εύρος αυτών των δραστηριοτήτων. Το εάν και μέχρι ποιου σημείου οι δραστηριότητες αυτές γίνονται με την ανοχή ή και τη συνέργεια μελών της εκάστοτε ΠΑΕ είναι ζήτημα εισαγγελικής διερεύνησης».
Οσον αφορά το ερώτημα αν η εξέδρα των νεαρών οπαδών είναι και μια δεξαμενή εύρεσης ατόμων πρόθυμων να συμμετέχουν σε έκνομες πράξεις και κατά πόσο αυτό συνδέεται με τη φτωχοποίηση της κοινωνίας, η κ. Τσουκαλά εκτιμά ότι «η κυρίαρχη επισφάλεια και η απουσία οράματος για το μέλλον ωθούν ένα μέρος της νεολαίας, ιδίως από τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα, στην παρανομία ως διέξοδο στην αναζήτηση τρόπων βιοπορισμού ή του υλικού πλούτου που προβάλλεται επίμονα από τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως απόδειξη κοινωνικής επιτυχίας. Κατ’ αυτή την έννοια, η κερκίδα είναι εν δυνάμει χώρος παραγωγής παρανομίας, επειδή ελκύει πολλά νεαρά άτομα από χαμηλά κοινωνικά στρώματα και επειδή, γενικότερα, η όλη λειτουργία της συνίσταται σε ένα πολύμορφο παιγνίδι με τα όρια της νομιμότητας και της παρανομίας. Πέρα από το οικονομικό δέλεαρ, η ώθηση προς την παρανομία ενισχύεται από την επιθυμία των νεαρών οργανωμένων οπαδών να ανήκουν βαθύτερα στην οπαδική τους ομάδα. Οπως μοιράζονται μαζί της το χτίσιμο της ταυτότητάς τους μέσα από την αγάπη για τον σύλλογο και την υιοθέτηση μιας κοινής εδαφικής, κοινωνικής και ενδεχομένως πολιτικής κοσμοθέασης, έτσι μοιράζονται και την εμπλοκή στην παρανομία. Η άνοδός τους στην ιεραρχία της οπαδικής τους ομάδας καθορίζεται εξάλλου συχνά και από αυτή την παράμετρο».
Το γεγονός ότι, εκτός από τις συγκρούσεις μεταξύ οπαδών αντίπαλων ομάδων, υπάρχουν και συγκρούσεις μεταξύ οργανωμένων της ίδιας ομάδας γεννά το ερώτημα αν και κατά πόσο αυτές είναι αμιγώς οπαδικές. «Σίγουρα όχι» υποστηρίζει η κ. Τσουκαλά, που επισημαίνει όμως ότι «δεν μπορούμε πάντα να ερμηνεύσουμε ορθά το κάθε περιστατικό. Μπορούμε πάντως να πούμε με βεβαιότητα ότι πολλές συμπλοκές μεταξύ αντίπαλων οπαδών υποκρύπτουν ουσιαστικά παραβατικές αντιπαλότητες που εκδηλώνονται υπό τον μανδύα της οπαδικής βίας, καθώς οι συμμετέχοντες είναι ταυτόχρονα οργανωμένοι οπαδοί και διακινητές ναρκωτικών, παραδείγματος χάρη. Οι συμπλοκές αυτές διεξάγονται συνήθως εκτός γηπέδων, είτε αιφνιδιαστικά είτε κατόπιν αμοιβαίας συμφωνίας, και δύσκολα αποκαλύπτεται η αληθινή τους φύση επειδή, ακόμα και αν υπάρξουν θύματα, τα εμπλεκόμενα μέρη προτιμούν να αποσιωπήσουν τα πραγματικά αίτια της συμπλοκής».
Κατά πόσο όμως είναι τυχαίο το γεγονός ότι αρκετές συλλήψεις οπαδών για διακίνηση ναρκωτικών έγιναν μετά τη δολοφονία του αστυνομικού Γιώργου Λυγγερίδη στα επεισόδια στου Ρέντη; «Η ερευνητική μου πείρα με έχει καταστήσει δύσπιστη με τις χρονικές συμπτώσεις» υπογραμμίζει η ίδια και εξηγεί: «Στρατηγικά μιλώντας, η οργάνωση μιας οπαδικής επίθεσης στην ΕΛΑΣ με πρωτοφανή βιαιότητα που, επιπλέον, επέφερε τον θάνατο ενός αστυνομικού είναι αυτοκτονική. Οσο ισχυρός και αν νομίζεις ότι είσαι, δεν επιτίθεσαι κατά μέτωπο στην ΕΛΑΣ με εμφανή θανατηφόρα πρόθεση, που φέρει την υπογραφή σου, αγνοώντας την κραυγαλέα ασυμμετρία δυνάμεων. Κανένα κύκλωμα οργανωμένου εγκλήματος δεν έχει διανοηθεί ποτέ παρεμφερή ανοιχτή επίθεση, συγκρατείται από ένα στοιχειώδες ένστικτο αυτοσυντήρησης». Και καταλήγει λέγοντας: «Παρότι αγνοώ τα αληθινά κίνητρα αυτής της επίθεσης, δεν έχω πειστεί από τα σχετικά αφηγήματα των κατηγορούμενων οπαδών, κρίνω ότι ο θάνατος του αστυνομικού κατέστησε σαφή στην ΕΛΑΣ την ανάγκη ριζικής αναθεώρησης της μέχρι τότε κρατούσας στρατηγικής διαχείρισης του οργανωμένου οπαδικού χώρου. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω γιατί η ΕΛΑΣ είχε αμελήσει να διερευνήσει νωρίτερα αυτούς τους παραβατικούς χώρους. Δεν ήταν αόρατη η παραβατικότητά τους. Στις 7 Δεκεμβρίου 2023 συνειδητοποίησε όμως ότι αυτή η στρατηγική ήταν ολέθρια».
