Πλήρης επιβεβαίωση του Documento ως προς τις ποινικές ευθύνες των δύο πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης για τις παράνομες επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ
Ο κύβος ερρίφθη για τους δύο πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης (ΥΠΑΑΤ) της ΝΔ Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη. Οπως είχε καταδείξει ήδη με τα έγγραφα που αποκάλυψε στις 25 Μαΐου 2025 το Documento, στα δύο αυτά πρόσωπα φαίνεται ότι πέφτει το βάρος των ευθυνών, τουλάχιστον βάσει όσων εξέτασε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), η οποία διαβίβασε στη Βουλή τη σχετική δικογραφία για το σκέλος των ποινικών ευθυνών των πολιτικών προϊσταμένων στο διαχρονικό σκάνδαλο των παράνομων επιδοτήσεων – με κοινοτικό χρήμα– του «αμαρτωλού» οργανισμού. Ολα μάλιστα δείχνουν ότι τα στοιχεία είναι «καλά δεμένα» για τα συγκεκριμένα πρόσωπα. Στη σχετική ανακοίνωση της EPPO (στην οποία οι δύο υπουργοί δεν κατονομάζονταν) αναφερόταν ότι προέκυψαν πληροφορίες σχετικά με την πιθανή εμπλοκή τους «στην υποβοήθηση και την υποκίνηση υπεξαίρεσης (κατάχρησης εμπιστοσύνης) γεωργικών κονδυλίων της ΕΕ κατά την άσκηση των επίσημων καθηκόντων τους».
Ετσι η EPPO έρχεται να επιβεβαιώσει το συμπέρασμα του ρεπορτάζ, διαψεύδοντας τους ίδιους τους πρώην υπουργούς. Ο Μ. Βορίδης μάλιστα τότε είχε κάνει λόγο για «συκοφαντίες» και ο Λ. Αυγενάκης είχε πει ότι «εμπιστεύεται τη Δικαιοσύνη».
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία όμως, όπως και στη διερεύνηση των ευθυνών πολιτικών προσώπων για τη σύμβαση 717/2014 και τον ρόλο αυτής στο δυστύχημα των Τεμπών, βρίσκεται πάλι αντιμέτωπη με έναν σκόπελο, τον οποίο και στηλιτεύει. Προ μηνών ερωτηθείσα από τον ευρωβουλευτή Κώστα Αρβανίτη για τις ευθύνες των Κώστα Αχ. Καραμανλή και Χρήστου Σπίρτζη, η Ευρωπαία Εισαγγελέας Λάουρα Κοβέσι είχε απαντήσει: «Σύμφωνα με το ελληνικό σύνταγμα έπρεπε να παραπέμψουμε στο ελληνικό κοινοβούλιο το τμήμα της υπόθεσης που αφορούσε πιθανή εγκληματική ευθύνη μελών της ελληνικής κυβέρνησης». Χαρακτήρισε μάλιστα αυτή την υποχρέωση «παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας», σχολιάζοντας ότι «αν δεν άρει κανείς την ασυλία, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε». Στην τωρινή ανακοίνωσή της η ΕPPO επανήλθε στους περιορισμούς που αντιμετωπίζει λόγω του άρθρου 86 του ελληνικού συντάγματος. Για τους δύο υπουργούς κάνει λόγο για πιθανή εμπλοκή «στην υποβοήθηση και την υποκίνηση της υπεξαίρεσης… των γεωργικών ταμείων της ΕΕ».
Μέχρι σήμερα τα γεγονότα έχουν δείξει ότι ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (άρθρο 86 του συντάγματος), που δίνει τη δυνατότητα στη Βουλή να κινήσει τη δίωξη, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οδηγεί σε ατιμωρησία. Αντίθετα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, που κινήθηκε ταχύτατα παρά τον όγκο της δικογραφίας, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό –εφόσον έχει τη δυνατότητα– να προχωρήσει σε διώξεις πολιτικών προσώπων.
Το «συμφωνώ» του Μάκη Βορίδη
Τι είχε αποκαλύψει ήδη από τις 25.5.2025 το Documento; Στο πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ με τον τίτλο «Αμάρτησαν για να θρέψουν με παράνομες επιδοτήσεις τα δικά τους παιδιά» είχε δημοσιευτεί το περιεχόμενο εγγράφου με το οποίο ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μ. Βορίδης υπέγραψε «συμφωνώ» για να πάρουν το… φέρι μποτ για Νάξο και Γράμμο προκειμένου να βοσκήσουν εκεί τα κοπάδια των κτηνοτρόφων της Κρήτης, επιδοτούμενοι αδρά – και παρανόμως.
Συγκεκριμένα, στις 18 Σεπτεμβρίου 2019 ο τότε πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Αθανάσιος Καπρέλης έστειλε επιστολή στον τότε αρμόδιο υπουργό Μ. Βορίδη με αριθμό πρωτοκόλλου 70688 και θέμα «Διαβίβαση κατανομής επιλέξιμων βοσκοτόπων». Σε αυτήν του πρότεινε «λόγω ελλείψεων επιλέξιμων βοσκοτόπων σε ορισμένες Χωρικές Ενότητες» την «κατά περίπτωση κατανομή βοσκοτόπων σε άλλες», «είτε της Νησιωτικής είτε της Ηπειρωτικής Ελλάδας». Ακολουθούσε πίνακας στον οποίο προτεινόταν να δοθούν παρανόμως, σε συνολικά 12.947 αιτούντες από την Κρήτη, 107.439 στρέμματα σε δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησο, Κάρπαθο, Κω και Ρόδο. Ο Μ. Βορίδης υπέγραψε «συμφωνώ» χωρίς να έχει προηγηθεί υπουργική απόφαση, η οποία δηλαδή να τροποποιεί την ισχύουσα ΚΥΑ 873/55993/20.5.2015 του Παναγιώτη Λαφαζάνη, που όριζε τότε ρητά: «Τυχόν απόθεμα βοσκοτόπων το οποίο εντοπίζεται στη νησιωτική Ελλάδα και την Κρήτη δεν μπορεί να κατανεμηθεί σε κτηνοτρόφους που έχουν την έδρα εκμετάλλευσής τους είτε σε άλλο νησί, είτε σε χωρική ενότητα της ηπειρωτικής Ελλάδας», δηλαδή δεν γίνεται να μεταφέρονται τα δικαιώματα βόσκησης μεταξύ νησιών.
Το Documento ρώτησε τον Μ. Βορίδη γιατί υπέγραψε και εκείνος απάντησε: «Η κατανομή ήταν υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως και η εφαρμογή των σχετικών υπουργικών αποφάσεων, οι οποίες ήταν εξόχως τεχνικές. Δεν θεωρώ ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα έκανε παράνομη κατανομή πάντως. Επιφυλάσσομαι πάντως για τις λεπτομέρειες να το δω περαιτέρω», ενώ επικαλέστηκε τεχνική ανάλυση που, όπως είπε, αποδεικνύει τη νομιμότητα της απόφασης του ΟΠΕΚΕΠΕ. Λίγες μέρες αργότερα ο Μ. Βορίδης δήλωσε σε ανάρτησή του ότι το να εγκαλείται «ξεπερνά κάθε όριο» και έκανε λόγο για συκοφαντίες και για «δήθεν παράνομες ενέργειες» που του αποδίδονται. Μετά τη διαβίβαση στη Βουλή της δικογραφίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, επανέλαβε ότι «ουδεμία αξιόποινη πράξη» έχει τελέσει κατά την άσκηση των καθηκόντων του.
Οι εξωθεσμικές παρεμβάσεις Αυγενάκη
Το ρεπορτάζ αποκάλυψε επίσης πιέσεις που εμφανίζεται να άσκησε για να προχωρήσουν παράνομες επιδοτήσεις ο Λ. Αυγενάκης στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης (27 Ιουνίου 2023 – 14 Ιουνίου 2024). Το documentonews.gr δημοσίευσε μάλιστα βίντεο των πρακτικών διοικητικού συμβουλίου του ΟΠΕΚΕΠΕ το οποίο χρονολογείται τον Ιανουάριο του 2024, επί υπουργίας του. Στο επίμαχο βίντεο ο τότε πρόεδρος του οργανισμού Κυριάκος Μπαμπασίδης αποκάλυπτε στους συνομιλητές του ότι είχε ζητηθεί με άνωθεν εντολή από την πολιτική ηγεσία να ξεκαθαρίσει το ζήτημα των δεσμευμένων επιδοτήσεων (δηλαδή εκείνων που δεν είχαν πληρωθεί επειδή οι αιτήσεις των συγκεκριμένων αγροτών ήταν παράνομες). Συγκεκριμένα, έλεγε ο Κυρ. Μπαμπασίδης, εγκληματολόγος στο επάγγελμα (τον παραίτησε ο νυν υπουργός Κώστας Τσιάρας τον Νοέμβριο του 2024), μιλώντας στη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου και μεταφέροντας τις «εντολές» που έλαβε από πιο ψηλά:
«Υπήρξε, για όσους θυμόσαστε, στο πρόσφατο παρελθόν ήταν ζήτημα αιχμής και σύγκρουσης ενδεχομένως για να το πω κι έτσι. Εχετε ακούσει/γνωρίζετε ότι υπάρχουν κάποια ΑΦΜ, αρκετές χιλιάδες… Το θέμα είναι εξόχως πολιτικό, εξόχως άμεσα διοικητικό, θα έλεγα ότι εν μέρει είναι και υπαρξιακό για τον οργανισμό. Και βεβαίως αφορά χιλιάδες παραγωγούς, χιλιάδες οικογένειες, οι οποίες, άλλες διαμαρτύρονται, άλλες διερωτώνται για ποιο λόγο δεν μετέχουν στην πληρωμή, είναι δεσμευμένοι δηλαδή και
εξαιρούνται των πληρωμών… Σας το λέω από εμπειρία που έχει κατατεθεί και εγγράφως και με προσωπικά διαβήματα και άλλο τόσο επειδή είναι εξόχως πολιτικό και στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης έχει τεθεί σε δημόσιες συναντήσεις τόσο του υπουργού όσο και της υπόλοιπης πολιτικής ηγεσίας με συλλόγους, συνδέσμους, ομάδες παραγωγών κ.λπ. Ηδη έχει γίνει σε πολιτικό επίπεδο η ενημέρωση. Εχει δοθεί και εντολή από την πολιτική ηγεσία να ξεκαθαρίσει αυτό το πράγμα».
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, οι έλεγχοι αφορούσαν τη λεγόμενη «λίστα Βάρρα», δηλαδή τα 3.480 ΑΦΜ που επί θητείας Γρηγόρη Βάρρα, του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ που εκδίωξε ο τότε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μ. Βορίδης, μπήκαν σε καθεστώς ελέγχων, «δεσμεύθηκαν», προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια σε «ημετέρους» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου, με τον Λ. Αυγενάκη να επιδιώκει να λύσει «πολιτικά» το «πρόβλημα».
Το Documento ρώτησε επισήμως τον Λ. Αυγενάκη αν κατά τη διάρκεια των ελέγχων του οργανισμού επί υπουργίας του άσκησε σε οποιαδήποτε στιγμή πίεση προς υπαλλήλους ώστε να μη συνεχίσουν έρευνες για συγκεκριμένα ΑΦΜ. Αρχικά απάντησε «ποτέ», αρνούμενος δηλαδή οποιαδήποτε δική του παρέμβαση. Στη συνέχεια ωστόσο είπε στο Documento ότι δεν θέλει να μας απαντήσει επίσημα και πως «τον πρώτο λόγο τον έχει ο υπουργός, ο κ. Τσιάρας, τον οποίο εμπιστευόμαστε και φυσικά η Δικαιοσύνη, οτιδήποτε άλλο στην ώρα του». Την περασμένη Πέμπτη ο Λ. Αυγενάκης δήλωσε ότι άσκησε τα καθήκοντά του «με διαφάνεια και ευσυνειδησία».
Η εφημερίδα είχε δημοσιεύσει
ακόμη εσωτερικό email με ημερομηνία 17 Νοεμβρίου 2023 από το ιδιαίτερο γραφείο του Λ. Αυγενάκη προς εσωτερικό αποδέκτη εντός του υπουργείου (ένα email το οποίο στη συνέχεια προωθήθηκε και στη διοίκηση του ΟΠΕΚΕΠΕ). Με το email αυτό προωθείτο ηλεκτρονικό μήνυμα κτηνοτρόφου από τα Χανιά (φαίνεται ότι είχε το θάρρος να στέλνει email απευθείας στο υπουργικό γραφείο), ο οποίος ζητούσε τη διεκπεραίωση της υπόθεσής του. Ο κτηνοτρόφος διαμαρτυρόταν ότι δεν του καταβλήθηκε ακόμη η βασική ενίσχυση. Η αίτηση του συγκεκριμένου προσώπου ωστόσο είχε κριθεί ήδη μη νόμιμη. Ετσι, με την αλληλογραφία, το γραφείο του υπουργού γνωστοποιούσε ότι «ο υπουργός θα ήθελε να το χειριστούν ο Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και μία ακόμη υπάλληλος». Παρεμβαίνοντας με άλλα λόγια εξωθεσμικά στους ελέγχους του οργανισμού.
Ο Λ. Αυγενάκης θεωρείται ακόμη το πρόσωπο που πριν από τις εκλογές του 2023 έδωσε σε μεγάλα ποσοστά στους Κρητικούς την πίτα των «οικολογικών σχημάτων», τις πράσινες επιδοτήσεις δηλαδή που προέβλεπε η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2023-2027. Αποτέλεσμα ήταν η Κρήτη να βαφτεί γαλάζια στις εκλογές του Ιουνίου του 2023, με τη ΝΔ να συγκεντρώνει το –πρωτοφανές για τα δεδομένα του νησιού– συνολικό ποσοστό του 37,26%.
Τα οικολογικά σχήματα προβλέπονταν από την ΚΑΠ 2023-2027 και έρχονταν να αντικαταστήσουν το «πρασίνισμα», την υποχρεωτική πρόσθετη ενίσχυση που έπαιρναν έως το 2022 γεωργοί και κτηνοτρόφοι (και έφτανε έως και το 50% της βασικής ενίσχυσης) για τις επωφελείς πρακτικές για το περιβάλλον.
Στο ρεπορτάζ «Ο Αυγενάκης έκανε την Κρήτη οικολογικό υπερθερμοκήπιο» της 1ης Ιουνίου 2025 το Documento αναδείκνυε τα εξής στοιχεία: Εως το 2022 τα 500 εκατ. ευρώ τον χρόνο που αναλογούσαν στο «πρασίνισμα» (την παλαιότερη αντίστοιχη επιδότηση) μοιράζονταν σε περίπου 40 εκατ. στρέμματα πανελλαδικά. Ομως το 2023 οι ετήσιοι πόροι των οικολογικών σχημάτων, που ανήλθαν σε 425 εκατ. ευρώ, δόθηκαν μόλις σε 10 εκατ. στρέμματα!
Ειδικά από το Οικολογικό Σχήμα 31.5, ύψους 41,9 εκατ. ευρώ, που αφορούσε τη βελτίωση των βοσκοτόπων, επωφελήθηκαν 50.180 κτηνοτρόφοι σε όλη την Ελλάδα. Ομως όλοι οι κτηνοτρόφοι από τις τέσσερις μεγάλες κτηνοτροφικές περιφέρειες δυτικής και κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Θράκης μαζί (συνολικά 13.650 αιτούντες) έλαβαν 11 εκατ. ευρώ. Από την άλλη, 11.700 κτηνοτρόφοι της Κρήτης έλαβαν 13,4 εκατ. ευρώ, δηλαδή περισσότερα από τις τέσσερις παραπάνω αγροτοκτηνοτροφικές περιφέρειες μαζί! Αυτό συνέβη γιατί ο Λ. Αυγενάκης «διευκόλυνε» τη διαδικασία των αιτήσεων για τα οικολογικά σχήματα, με αποτέλεσμα να επιτρέψει στους αγρότες και κτηνοτρόφους που ήδη λόγω των στρεβλώσεων επιδοτούνταν παρανόμως να λαμβάνουν μία επιπλέον επιδότηση!
Διαβάστε επίσης
Βελάζουν και τα εικονικά αιγοπρόβατα στον ΟΠΕΚΕΠΕ…
Ξεσκονίζουν έργο ως «κερκόπορτα» στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Παραιτήθηκε ο αντιδήμαρχος στο Αγρίνιο μετά και τις αποκαλύψεις του Documento
Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Τον ερευνούσαν για διαφθορά και του έδιναν εκατομμύρια
