Η Λένα Πλάτωνος μελοποιεί αριστουργηματικά έντεκα ποιήματα της Εμιλι Ντίκινσον
«Hope is the thing with feathers» (Η ελπίδα είναι το πράγμα με φτερά): ένας τίτλος ποιήματος της Εμιλι Ντίκινσον που δανείστηκε η Λένα Πλάτωνος για το δικό της άλμπουμ με έντεκα μελοποιημένα από την ίδια ποιήματα της Αμερικανίδας ποιήτριας του 19ου αιώνα. Κυκλοφόρησε πρόσφατα σε κόκκινο βινύλιο από την ανεξάρτητη Amour Records μέσα σ’ έναν εξαιρετικά καλαίσθητο φάκελο. Aκόμη μία έκδοση που αφορά τη μεγάλη συνθέτρια μετά το άλμπουμ «Εξισορροπιστές», αλλά και την κυκλοφορία όλων των στιχουργημάτων της στα αγγλικά από την αμερικανική New Entries Records. Κοινώς, εδώ και περίπου μια δεκαετία, που η μουσική της Πλάτωνος αναγνωρίστηκε στο εξωτερικό, η ίδια βρίσκεται σε μεγάλη παραγωγικότητα δίνοντας τακτικά συναυλίες και γράφοντας καινούργια τραγούδια.
Με Ντίκινσον την αγάπησαν ξανά οι νέοι
Τα τραγούδια σε ποίηση Εμιλι Ντίκινσον συντέθηκαν τη διετία 2015-16 και παρουσιάστηκαν σε συναυλίες στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στο Ηρώδειο, αλλά και σε μικρούς χώρους. Το παράδοξο είναι πως επαναπροσδιόρισαν τη σχέση της Πλάτωνος με το πιο νεανικό κοινό, αφού σ’ αυτές τις συναυλίες προσέρχονται νέοι άνθρωποι μεταξύ 18 και 25 ετών. Ισως είναι η μόνη Ελληνίδα δημιουργός της γενιάς της που το έχει καταφέρει αυτό, πόσο μάλλον όταν για το συγκεκριμένο υλικό οι στίχοι της Ντίκινσον την «πήγαν» στην indie rock σκηνή, στην dreamy pop, ακόμη και στην τζαζ – κατά την άποψή μου και στη βρετανική folk rock σκηνή, αφού κομμάτια σαν το «The brook of life» και το «Come slowly Eden» παραπέμπουν στα πιο αγαπημένα ακούσματα της Πλάτωνος από τότε που ήταν 20 ετών. Πέραν της συνθετικής άποψης, το αποτέλεσμα τη δικαιώνει και ενορχηστρωτικά, αφού μαζί με τον στενό συνεργάτη της Stergios T. καταθέτουν ένα λυρικό ηχητικό περίβλημα με electronics, έγχορδα και κιθάρες από τον Στράτο Σπηλιωτόπουλο και τον Γιάννη Αναστασάκη. Καλοφτιαγμένα τραγούδια, πλούσια σε μελωδικότητα, που μεγαλύτερη σχέση έχουν με τον θρυλικό κύκλο Καρυωτάκη (1982) και τον «Ιερό Πόνο» (2014) σε ποίηση Γιώργου Χρονά παρά με τον κύκλο Καβάφη (2011), όπου υπήρχε περισσότερη πειραματική διάθεση.
Νέες ερμηνεύτριες της Πλάτωνος αναδεικνύονται η Sissy Rada, η οποία είναι δεξιοτέχνισσα στην άρπα, και η Αθηνά Ρούτση, που έχει ήδη δώσει τα διαπιστευτήριά της στην ποπ σκηνή. Εδώ τραγουδούν αγγλικά με σωστή άρθρωση – αυτός είναι ο συνήθης σκόπελος για αγγλόφωνα ελληνικά τραγούδια. Ετσι, το άλμπουμ δεν θυμίζει σε τίποτε –πέραν των συντελεστών του– εγχώρια μουσική παραγωγή.
Της πάει πολύ της Λένας Πλάτωνος η Εμιλι Ντίκινσον, όπως θα της πήγαινε και μια άλλη δική μας καλλιτέχνιδα από τον χώρο της λογοτεχνίας, η Μαργαρίτα Καραπάνου. Καλλιτέχνιδες-δαιμονομάχοι που χάρισαν απλόχερα το φως στους άλλους μέσα απ’ τα δικά τους σκοτάδια. Η σχέση της Πλάτωνος με τον αγγλόφωνο στίχο δεν είναι καινούργια υπόθεση. Ελάχιστοι γνωρίζουν πως το 1970, ούσα φοιτήτρια στη Βιέννη με υποτροφία για πιάνο, συνέθεσε τα πρώτα της τραγούδια σε αγγλικούς στίχους του Χάιντς Χολάους, επηρεασμένοι αμφότεροι από τη «flower power» της εποχής. Θυμάμαι ακόμη πως το καλοκαίρι του 2011, όταν συνάντησα τη Μαριάν Φέιθφουλ στη συναυλία της στη Ρόδο, της είχα παραδώσει ένα άλλο αγγλόφωνο τραγούδι της Πλάτωνος σε ποίηση του Ντίλαν Τόμας ως demo με τη φωνή του Γιάννη Παλαμίδα.
Ψυχολογικοί μικροί μονόλογοι
Και να που τώρα κυκλοφορεί ολόκληρος νέος κύκλος τραγουδιών σε ποίηση Ντίκινσον. «Με ενδιέφερε ανέκαθεν η μελοποίηση ξένων ποιητών» λέει η συνθέτρια και συνεχίζει: «Ανακάλυψα την Εμιλι Ντίκινσον, που ταιριάζουμε πολύ, καθώς τα ποιήματά της έχουν την υφή ψυχολογικών μικρών μονολόγων, σχεδόν μονόπρακτων. Εχει μια θεατρικότητα η Ντίκινσον, που την κατατάσσει μοναδική στο είδος της και στην εποχή της». Και όταν ρωτάω την Πλάτωνος αν έχουν εποχή οι ποιητές μού απαντά: «Εχουν, δεν γίνεται αλλιώς, μόνο που η διαχρονικότητα του έργου τους είναι αυτή που τους περνάει στην αθανασία. Και όσο κι αν ακούγεται κοινότοπο, τα ποιήματα της Ντίκινσον είναι σαν να γράφτηκαν σήμερα από μια γυναίκα που κάλλιστα θα βρισκόταν στη θέση της».
Λέγεται πως η Εμιλι Ντίκινσον έζησε το μεγαλύτερο μέρος της σύντομης ζωής της (πέθανε 56 ετών) μέσα στο δωμάτιό της, βιώνοντας πλατωνικούς έρωτες και έντονα εξ αποστάσεως συναισθήματα. «Αυτό ήταν κάτι που εγώ το έμαθα στη συνέχεια, όσο έψαχνα τη ζωή της» εξομολογείται η Πλάτωνος. Και καταλήγει: «Ταιριάξαμε και σ’ αυτό, αφού μετά τον θάνατο της Βικτόριας Μπόζικ, της βοηθού μου, η “χώρα” μου ολόκληρη έγινε και για μένα το δωμάτιό μου. Ακούω τόσους και τόσους φίλους να μου μιλάνε για τον έξω κόσμο, αλλά ξέρω πως αυτό θα μου ήταν τρομερά φορτικό. Κι έτσι στο δωμάτιό μου περνάω μέρες και νύχτες διαβάζοντας, ακούγοντας και συνθέτοντας μουσική».
INF0 O δίσκος «Hope is the thing with feathers» κυκλοφορεί από την ανεξάρτητη Amour Records
