Ανοίγει και πάλι το θέμα για τη μεγαλόνησο με μια άτυπη διάσκεψη αρχές Μαρτίου στη Γενεύη
Στις 7 Ιουλίου του 2017 έπεφτε χωρίς αποτέλεσμα στο Κραν Μοντανά της Ελβετίας η αυλαία των συνομιλιών για την επίλυση του κυπριακού. Το περίεργο είναι ότι ο καταλογισμός ευθυνών για το ναυάγιο συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Για παράδειγμα στη μεγαλόνησο κάποιοι κατηγορούν τον πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ανοιχτά ότι φλέρταρε από τότε με τη λύση των δύο κρατών.
Κατηγορία που δύσκολα μπορεί να αποδειχτεί, με κάποιους υψηλόβαθμους αξιωματούχους στην Αθήνα, οι οποίοι είχαν παίξει κάτι παραπάνω από ουσιαστικό ρόλο σε εκείνες τις διαπραγματεύσεις, να σημειώνουν ότι στο Κραν Μοντανά ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε συμφωνήσει σε κατάργηση της περίφημης Συνθήκης Εγγυήσεων και στη σταδιακή αποχώρηση του κατοχικού στρατού, ενώ υπαναχώρησε στο δείπνο της 6ης Ιουλίου λόγω του σφιχτού εναγκαλισμού του Ταγίπ Ερντογάν με τον εθνικιστή Ντεβλέτ Μπαχτσελί προκειμένου να περάσει τις αλλαγές που επιθυμούσε στο προεδρικό σύστημα της χώρας. Μάλιστα η ελληνική πλευρά έχει να πει πολλά και για τον ρόλο του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Εσπεν Αϊντε.
Από τότε πέρασαν σχεδόν τέσσερα χρόνια και τα δεδομένα έχουν αλλάξει άρδην.
Τα νέα δεδομένα
Το ενεργειακό «έβγαλε» τον Ερντογάν στη ΝΑ Μεσόγειο ή καλύτερα τον «έβαλε» εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Μόλις την Τρίτη που μας πέρασε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου αναφερόμενος από τα κατεχόμενα στις εξελίξεις στο κυπριακό είπε πως «αν στην Κύπρο καταφέρουμε να βρούμε τον τρόπο του διαμοιρασμού των εσόδων, τότε θα έχουμε λύσει το 50% του ζητήματος της ανατολικής Μεσογείου».
Ο Ερντογάν πιέζεται από την κάκιστη οικονομική κατάσταση της Τουρκίας αναζητώντας λύσεις στη μοναδική υπερδύναμη που αυτήν τη στιγμή μπορεί να του τραβήξει το χαλί κάτω από τα πόδια, την ΕΕ των 450 εκατομμυρίων πολιτών και μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της χώρας του.
Η στροφή του Τούρκου προέδρου το τελευταίο διάστημα είναι παροιμιώδης. Επιχειρεί άνοιγμα προς όλες τις πλευρές, χωρίς ακόμη να γνωρίζει κάποιος αν το κάνει λόγω της οικονομίας, λόγω της αλλαγής σκυτάλης στον Λευκό Οίκο ή επειδή έθεσε την ατζέντα που ήθελε και τώρα ήρθε ο καιρός της διαπραγμάτευσης.
Στα κατεχόμενα ο μετριοπαθής Μουσταφά Ακιντζί έχασε από τον άνθρωπο του Ερντογάν, τον Ερσίν Τατάρ, ένθερμο υποστηρικτή των δύο κρατών στο νησί.
Στην Αθήνα η κυβέρνηση Τσίπρα έχασε τις εκλογές και η νέα κυβέρνηση του Κυρ. Μητσοτάκη, λένε με νόημα κάποιοι, εγκαινίασε ατύπως τη γραμμή «η Κύπρος κείται μακράν».
Ο Αναστασιάδης
Περιέργως η μόνη σταθερά στην εξίσωση του κυπριακού, που το συνδέει με όσα συνέβησαν στο ελβετικό καντόνι, μοιάζει να είναι ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης, ο οποίος βρίσκεται και πάλι σε πολιτικά δύσκολη θέση. Η προσωπική του ανάμειξη μέσω του δικηγορικού του γραφείου και στενών συγγενικών του προσώπων στις «μπίζνες των διαβατηρίων» έχει αμαυρώσει την εικόνα της Κύπρου στην Ευρώπη, αλλά και την εικόνα του ίδιου ώστε να φέρει το βάρος των όποιων διαπραγματεύσεων.
Τα όρια της ΕΕ
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το κυπριακό ανοίγει εκ νέου. Πιθανότατα με μια άτυπη διάσκεψη τύπου 5+1 την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου στη Γενεύη και όχι στο Greentree της Νέας Υόρκης λόγω των σκληρών περιοριστικών μέτρων για την πανδημία στις ΗΠΑ.
Παρά τα όσα ακούγονται το τελευταίο διάστημα για αποκεντρωμένη ομοσπονδία, για χαλαρή ομοσπονδία, για συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία, ακόμη και για λύση δύο κρατών, οι πληροφορίες από τις Βρυξέλλες λένε ότι η ΕΕ έχει στείλει σαφέστατο μήνυμα στην Αγκυρα ότι η πιο προχωρημένη λύση που μπορεί να γίνει αποδεκτή είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αλλωστε θεωρείται αδύνατον η ΕΕ να δεχτεί στους κόλπους της ένα ακόμη κράτος στην Κύπρο.
Στο ίδιος μήκος κύματος κινούνται ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ, ενώ υπάρχουν πληροφορίες (χωρίς να ομολογούνται δημοσίως) που θέλουν την Τουρκία να κάθεται σ’ ένα τραπέζι εξαρχής «σημαδεμένο» στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα. Οι εν λόγω πληροφορίες ενισχύονται αφενός από το πάγωμα κάθε ενέργειας για το άνοιγμα των Βαρωσίων, αφετέρου από την επιστροφή του «Μπαρμπαρός» σε τουρκικό λιμάνι.
Οι τελευταίες επαφές
Τις τελευταίες ημέρες οι διαβουλεύσεις είναι πυρετώδεις. Την Τρίτη ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας επισκέφτηκε τη βρετανική πρωτεύουσα και συναντήθηκε με τον ομόλογό του Ντομινίκ Ραμπ. Την Πέμπτη ο επικεφαλής του Φόρεϊν Οφις μετέβη στη Λευκωσία. Στη Λευκωσία και στο Ισραήλ θα μεταβεί την ερχόμενη εβδομάδα και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ο οποίος συνομίλησε τηλεφωνικά αυτή την εβδομάδα με τον Ν. Αναστασιάδη.
Την Τετάρτη ο N. Δένδιας συναντήθηκε με τον πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ, με… βασικό μενού την κατάσταση στη ΝΑ Μεσόγειο. Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν εξέφρασε τη στήριξη της αμερικανικής διπλωματίας στα σχέδια του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για την επανάληψη των συνομιλιών για το κυπριακό.
