Περιφέρεια Θεσσαλίας: Η επιβίωση του κάμπου περνά από την εκτροπή του Αχελώου και το ΣτΕ
Οι αντιδράσεις στην προσφυγή, οι διθαφωνίες αυτοδιοικητικών και η έλλειψη εναλλακτικής.
«Αν δεν γίνει άμεσα το έργο, θα έχουμε πρόβλημα. Εάν το ΣτΕ, απορρίψει το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ), θα πάρουμε πίσω αυτό που έχουμε σχεδιάσει. Το ενδεχόμενο αυτό, θα βάλει σε κίνδυνο τις καλλιέργειες που αρδεύονται». Με αυτά τα λόγια προειδοποίησε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Δημήτρης Κουρέτας στην ερώτηση αν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο σε περίπτωση που το Συμβούλιο της Επικρατείας ακυρώσει το ΣΔΛΑΠ του Υδατικού Διαμερίσματος Θεσσαλίας. Εκπέμποντας σήμα κινδύνου για την περιοχή, ο περιφερειάρχης και οι συνεργάτες του επιχείρησαν να ενημερώσουν τα αθηναϊκά Μέσα σχετικά με το «Σχέδιο για την αντιμετώπιση των υδατικών κινδύνων της Θεσσαλίας και την αμφισβήτησή του στο ΣτΕ».
Η προσφυγή στο ΣτΕ έγινε από τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις, μαζί με φορείς της αυτοδιοίκησης από την Αιτωλοακαρνανία και επιμελητήρια που υπέβαλλαν αίτηση ακύρωσης της εκτροπής του ποταμού Αχελώου. Με τον τρόπο αυτό άνοιξε και πάλι ο φάκελος ενός έργου που ήδη από το 1993 έχει ακυρωθεί έξι φορές από το ΣτΕ.
Οι προσφεύγοντες ζητούν την ακύρωση της δεύτερης αναθεώρησης των ΣΔΛΑΠ Δυτικής Στερεάς και Θεσσαλίας, «στο μέτρο που αυτή επιχειρεί τη νεκρανάσταση του μυθολογικών διαστάσεων φαραωνικού σχεδίου της εκτροπής του ποταμού Αχελώου προς τον Πηνειό, μέσω σήραγγας που διασχίζει την οροσειρά της Πίνδου».
Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός και το καμπανάκι κινδύνου
Ξεκαθαρίζοντας ότι η Θεσσαλία εξαρτάται από την αγροτική παραγωγή, με το 25-30% του πληθυσμού της να απασχολείται στον πρωτογενή τομέα, ο περιφερειάρχης τόνισε την αναγκαιότητα να προχωρήσει το μέτρο, καθώς σε αντίθετη περίπτωση θα επέλθει μείωση του διαθέσιμου νερού στην περιοχή κατά 400 εκατ. κ.β/ χρόνο. Για τον λόγο αυτό κάλεσε σε συντεταγμένη εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ καθώς και σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό, όπως έγινε στα πρότυπα της ΕΥΔΑΠ- ΕΥΑΘ.
Όπως τονίζουν στο documentonews.gr καλοί γνώστες της υπόθεσης, αλλά και άνθρωποι με επιστημονικό αντικείμενο τη διαχείριση των υδάτων, είναι απορίας άξιο πώς λέγεται κάτι τέτοιο, όταν ακόμη δεν έχουμε δει την πρακτική εφαρμογή των εξαγγελιών- μέτρων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και όταν τόσο οι δηλώσεις των πολιτικών και επιτελικών υπεύθυνων στον εορτασμό των 100 χρόνων της ΕΥΔΑΠ, που πρακτικά ανακοίνωσαν το πρώτο στάδιο τι μέλλει γενέσθαι με το νερό, αφήνουν ανοιχτά παραθυράκια για τον επανασχεδιασμό της τιμολογιακής πολιτικής στο νερό που συνεπάγονται οι νέες πολιτικές σε ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
Οι ίδιοι τονίζουν ότι δεν δόθηκε απάντηση για τα μέτρα που έχουν, αν έχουν, ληφθεί για την ταμίευση. Σε κάθε περίπτωση, στη συνέντευξη υπήρξε η παραδοχή ότι το 90% του νερού της Θεσσαλίας πηγαίνει στην άρδευση, την ίδια ώρα όμως που σε βάθος τριακονταετίας υπάρχει απώλεια 3 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων. Ταυτόχρονα, σε μια προσπάθεια να αναδειχθεί η σημασία της περάτωσης του έργου (για την εφαρμογή του ΣΔΛΑΠ ο λόγος), αποσκοπώντας στον υπερτονισμό της σημασίας της «ύπαρξης νερού- καθώς αυτή συνδέεται- με την παραμονή των ανθρώπων στην περιοχή τους», ο Δημήτρης Κουρέτας επιχείρησε να αναδείξει τον σταδιακό μαρασμό του πρωτογενούς τομέα της περιφέρειάς του, αναφέροντας ότι την τελευταία εξαετία, από τις 1,5 εκατομμύρια καλλιέργειες βαμβακιού, πλέον βρισκόμαστε στις 600 χιλιάδες, όταν η Θεσσαλία συμβάλει στο 40% του βαμβακιού της Ευρώπης. «Υπάρχει ανάγκη για νερό σε έναν ανταγωνιστικό κλάδο», ανέφερε ο ίδιος χαρακτηριστικά. Επιπλέον, επισημάνθηκε ότι 500 χιλιάδες έως 1 εκατομμύριο αρδευόμενες εκτάσεις πρέπει να εγκαταλειφθούν αν δεν γίνει το έργο, όταν σήμερα υπάρχουν 4,5 εκατομμύρια αρδευόμενων εκτάσεων.
«Δεν υπάρχει εναλλακτική»
Στη συνέχεια, συνεργάτες του ανέφεραν ότι παρότι υπάρχει παραδοχή για υπεράρδευση από τους αγρότες, εκείνοι- μέσω του Σχεδίου- μπορούν να καθοδηγήσουν τις καταναλώσεις, να βοηθήσουν στην εξοικονόμηση υδάτινων πόρων, εβρισκόμενοι σε συνεννόηση με τους παραγωγούς.
Στο ερώτημα αν υπήρξε διαβούλευση με τις περιβαλλοντικές οργανώσεις που προσέφυγαν στο ΣτΕ, η απάντηση που δόθηκε είναι ότι το ΣΔΛΑΠ εκπονήθηκε από το υπ. Ενέργειας και όχι από την Περιφέρεια. Όπως ελέχθη, η τελευταία επωμίζεται την μερική, κάτι που υπογραμμίστηκε, εκτροπή του Αχελώου. Τονίστηκε ακόμη ότι «δεν υπάρχει ούτε μία μελέτη που να αποδεικνύει τη διατάραξη των οικοσυστημάτων». Εν συνεχεία, ο Δ.Κουρέτας χαρακτήρισε αναγκαιότητα τη συνεννόηση όλων των περιφερειών για τα μέτρα διαχείρισης του ζητήματος.
Την αναγκαιότητα να προχωρήσει η μερική (έστω) εκτροπή του Αχελώου υπογράμμισε έπειτα από ερώτηση σχετικά με το γεγονός ότι σε παρελθοντικό χρόνο ήταν υπέρ άλλων λύσεων, όπως τα μικρά φράγματα. Ωστόσο, σήμερα προκρίνει την ιδέα του ΣΔΛΑΠ, καθώς διαπιστώθηκε ότι «δεν έχει προχωρήσει ο σχεδιασμός των μικρών φραγμάτων».
Ωστόσο, οι αντιρρήσεις που υπάρχουν και εντοπίζονται στην αιτιολόγηση της προσφυγής στο ΣτΕ από φορείς της αυτοδιοίκησης στην Αιτωλοακαρνανία, τις τέσσερεις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τα επιμελητήρια είναι ότι «η μυθολογία της εκτροπής του Αχελώου έχει εδώ και δεκαετίες βυθίσει τη Θεσσαλία σε επικίνδυνη πολιτική απραξία, καθυστερώντας την υλοποίηση ζωτικής σημασίας έργων βελτίωσης των δικτύων άρδευσης, πρόσθετων έργων ταμίευσης στη λεκάνη του Πηνειού, μέτρων για τη μείωση της κατανάλωσης αρδευτικού νερού, τεχνητού εμπλουτισμού των υδροφορέων, και υλοποίησης έργων ταμίευσης μέσω λιμνοδεξαμενών σε πεδινές ή λοφώδεις περιοχές».
Γιατί άραγε δεν προκρίνονται αυτά τα έργα και πάμε πάλι στη λογική των έργων προϋπολογισμού εκατοντάδων ευρώ προς συγκεκριμένους κατασκευαστικούς ομίλους, λένε άνθρωποι της αυτοδιοίκησης στο documentonews.gr. Πάντως, όπως προείπαμε, για τον Δ.Κουρέτα δεν υπάρχει άλλο πλάνο πέρα από το υπάρχον. Προβληματική συνθήκη, αν μη τι άλλο. Τόσο στην πολιτική, όσο και απέναντι στις σοβαρές προκλήσεις που δημιουργεί το υδάτινο έλλειμμα.
