Πικρό μάθημα στη Συρία για τον στρατηγό Ερντογάν

Η τουρκική στρατιωτική επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας» κατά των Κούρδων μαχητών στην επαρχία Αφρίν της Συρίας εδώ και έναν μήνα δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα για την Άγκυρα.

Πέτυχε, όμως, να φέρει αντιμέτωπο τον Τούρκο πρόεδρο, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τα αποτελέσματα της διπλωματίας των λεονταρισμών που ακολουθεί τα τελευταία χρόνια.

Η αντίδραση της Τουρκίας, που δηλώνει ότι οποιαδήποτε ενέργεια ενισχύει την ίδρυση κουρδικού κράτους στα νότια σύνορα της είναι casus belli, στο συριακό χάος οδήγησε στην πικρή συνειδητοποίηση ότι η χώρα έχει χάσει την διεθνή αίγλη και επιρροή που διέθετε κατά την έναρξη της Αραβικής Άνοιξης το 2010.

Με την επίθεση στην Αφρίν η Άγκυρα βρέθηκε σε αντίπαλα στρατόπεδα με τους παραδοσιακούς συμμάχους της, τους Αμερικανούς. Η Ουάσινγκτον στηρίζει, εκπαιδεύει και εξοπλίζει τους Κούρδους της Συρίας για δύο λόγους. Θέλει να έχει λόγο στην επόμενη ημέρα στην Συρία. Η Ρωσία βγαίνει κερδισμένη από τον επταετή εμφύλιο καθώς ο «προστατευόμενος» της πρόεδρος της Συρίας, Μπασάρ αλ Άσαντ παραμένει στη θέση του. Όλοι οι μεγάλοι παίκτες της περιοχής γνωρίζουν ότι πρέπει να περάσουν από την Μόσχα πριν κάνουν την κίνηση τους στη Συρία.

Δεύτερον, στο επιχειρησιακό σκέλος, εάν οι ΗΠΑ εγκατέλειπαν αυτή τη στιγμή τους Κούρδους μαχητές το κενό είναι πολύ πιθανό να αναπληρωθεί από τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, οι οποίοι έχουν δεχθεί ισχυρότατα πλήγματα. Οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι η Τουρκία δεν είναι σε θέση να ελέγξει αποτελεσματικά τα εδάφη των Κούρδων στην βόρεια Συρία για να αποτρέψει μία τέτοια εξέλιξη και έχει βεβαρημένο ιστορικό, αφού στο παρελθόν έκανε τα στραβά μάτια στις διελεύσεις των τζιχαντιστών από το έδαφος της.

Η κατάσταση στη Συρία ακροβατεί σε επικίνδυνα μονοπάτια. Οι εχθροί γίνονται φίλοι και οι σύμμαχοι μετατρέπονται σε αντιπάλους. Ο Ερντογάν δεν ζύγισε καλά τις αλλαγές στις εύθραυστες ισορροπίες. Η Τουρκία με το «κλαδί ελιάς» ρίσκαρε την 70χρονη συμμαχία της με τις ΗΠΑ με αμφίβολα αποτελέσματα.

Ο κίνδυνος σύγκρουσης αποσοβήθηκε προσωρινά με την συνάντηση του Τούρκου προέδρου με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Ρεξ Τίλερσον την προηγούμενη Πέμπτη στην Άγκυρα. Μετά από ημέρες αδιέξοδων συνομιλιών μεταξύ υψηλόβαθμων αξιωματούχων των δύο πλευρών ο Ρεξ Τίλερσον, κόντρα στο πρωτόκολλο συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν χωρίς την παρουσία μεταφραστή, βοηθού ή άλλου Αμερικανού αξιωματούχου. Ο μοναδικός μάρτυρας της συνάντησης, που διήρκησε 3,5 ώρες, ήταν ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο οποίος ανέλαβε και χρέη διερμηνέα για τον Αμερικανό ομόλογό του.

Το περιεχόμενο της συνάντησης δεν έγινε γνωστό. Η Washington Post, ωστόσο, ανέφερε ότι οι Αμερικανοί πρόσφεραν στην Άγκυρα μία ουδέτερη ζώνη γύρω από την Αφρίν και κοινές περιπολίες Τούρκων και Αμερικανών στρατιωτών στην περιοχή της Μαντζίμπ, όπου βρίσκονται Αμερικανοί εκπαιδευτές με Κούρδους μαχητές και ο Ερντογάν έχει απειλήσει ότι θα εισβάλλει.

Την ώρα που οι σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας έμοιαζαν να εξομαλύνονται άνοιξε ταυτόχρονα ένα ακόμη μέτωπο για τον Ερντογάν, αυτή τη φορά με την συριακή κυβέρνηση. Ο συριακός στρατός ετοιμάζεται να μπει στην Αφρίν και τα κίνητρα του Μπασάρ αλ Άσαντ μπερδεύουν τους Τούρκους. Η Τουρκία ανησυχεί ότι η συριακή κυβέρνηση συμφώνησε να ενισχύσει τους Κούρδους αντάρτες στην μάχη κατά των Τούρκων και όχι να τους διώξει στις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη προκειμένου να καθησυχάσει την Άγκυρα.

Ο Ταγίπ Ερντογάν έσπευσε να τηλεφωνήσει στον Ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν για την εξέλιξη, καθώς έχει διακόψει κάθε γέφυρα επικοινωνίας με τον πρόεδρο της Συρίας. Στην Τουρκία επικρατεί καχυποψία ότι η Μόσχα, που έδωσε το «πράσινο φως» για την στρατιωτική επέμβαση στην Αφρίν, επιθυμεί να υποχρεώσει τον Ταγίπ Ερντογάν να συνομιλήσει απευθείας με το συριακό καθεστώς. Μια προσπάθεια της Τουρκίας να βάλει στην άκρη τις τεταμένες σχέσεις αντιπάθειας με την συριακή κυβέρνηση και τους συμμάχους της στο Ιράν θα επιβεβαίωνε για μία ακόμη φορά το στρατηγικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται ο Ταγίπ Ερντογάν.