Το δράμα της βίαιης εκποίησης της ακίνητης περιουσίας που βιώνουν ήδη εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, ελληνικά νοικοκυριά θα εγκατασταθεί για τα καλά μέσα στην κοινωνία μας τα επόμενα χρόνια, καθώς οι πλειστηριασμοί αναμένεται προσεχώς να πάρουν φωτιά για τρεις λόγους:
1. Παρότι η ελληνική οικονομία έχει –υποτίθεται– ανάπτυξη, εξακολουθούν να «κοκκινίζουν» δάνεια και να περνούν στη διαχείριση των servicers. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας 2025 της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), η συνολική αξία των «κόκκινων» δανείων που διαχειρίστηκαν οι servicers για λογαριασμό των funds το 2024 έφτασαν τα 71,6 δισ. ευρώ και συνολικά για λογαριασμό funds και τραπεζών τα 87, 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2,3 δισ. ευρώ ήταν τα νέα «κόκκινα» δάνεια της χρονιάς. Τα νέα «κόκκινα» δάνεια αντιπροσωπεύουν κατά το 46,1% δάνεια επιχειρήσεων και το νούμερο δεν αποτελεί έκπληξη. Οταν π.χ. στο λιανεμπόριο, που είναι ο μεγαλύτερος κλάδος της ελληνικής οικονομίας, ο κλαδικός τζίρος, πλην τροφίμων και καυσίμων, κλείνει χαμηλότερα από τον πληθωρισμό της χρονιάς (στο 1,9% έναντι πληθωρισμού 2,7%), με όφελος μόνο για τις μεγάλες επιχειρήσεις (3,5%) και απώλειες για τις μικρές (-3,3%), εύλογα γίνεται δύσκολο να εξυπηρετηθούν τα χρέη.
2. Μέσα στο καλοκαίρι δρομολογείται η παράδοση της διαχείρισης των χρεών προς τον ΕΦΚΑ ύψους 49,1 δισ. ευρώ σε ιδιωτικές εταιρείες με την εντολή να δώσουν λύση. Κατά το κυβερνητικό στόρι, οι ιδιώτες στον ΕΦΚΑ θα μπουν για καλό, για να προτείνουν ευέλικτες λύσεις στους επαγγελματίες και στις επιχειρήσεις που χρωστούν χαμηλά ποσά, ενώ όσοι έχουν υψηλά χρέη θα παραπεμφθούν στον εξωδικαστικό. Μόνο που ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και μια τέτοια λεπτομέρεια είναι ότι οι ιδιωτικές εισπρακτικές θα αποφασίζουν αν και τι ρυθμίσεις θα κάνουν με βάση το κριτήριο της βιωσιμότητας. Επίσης, δεν υπάρχει καμία αναφορά αν οι ρυθμίσεις αυτές θα περιλαμβάνουν «κουρέματα», τουλάχιστον για τα πανωτόκια που από το 2013 στον ΕΦΚΑ μπορούν να ξεπερνούν την αρχική οφειλή ακόμη και πάνω από το 100%. Και για όσους δεν πάρουν ρυθμίσεις, περιμένει στη γωνία το ΚΕΑΟ για αναγκαστικά μέτρα και πλειστηριασμούς.
3. Η κυβέρνηση προετοιμάζει κινήσεις για επιτάχυνση των πλειστηριασμών, ικανοποιώντας το αίτημα των servicers περί επίσπευσης των ανακοπών. Τι είδους θέμα υπάρχει με τις ανακοπές; Κατά τα δύο τελευταία χρόνια, που υποτίθεται ότι εφαρμόζεται ο εξωδικαστικός μηχανισμός, όντας αντιμέτωποι με την απόρριψη των ρυθμίσεων που βγάζει ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού εκ μέρους των servicers ή, εναλλακτικά, με τις πιέσεις για υψηλά εφάπαξ ποσά που δεν έχουν να καταβάλουν, οι «κόκκινοι» δανειολήπτες χρησιμοποιούν μαζικά ως τελευταίο καταφύγιο το όπλο της ανακοπής. Με δεδομένους όμως τους αργούς ρυθμούς της ελληνικής Δικαιοσύνης, οι ανακοπές για τους πλειστηριασμούς φτάνουν πλέον να παίρνουν δικάσιμο ως και οκτώ χρόνια μετά, το 2033, προκαλώντας τις διαμαρτυρίες των servicers προς το Μαξίμου.
Λύση… επίσπευσης
Η κυβέρνηση λοιπόν θα φέρει «λύση» την οποία ανήγγειλε την περασμένη εβδομάδα η γενική γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους Θεώνη Αλαμπάση στο 3ο Συνέδριο Real Estate. Η λύση αυτή περιλαμβάνει αλλαγές στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, που θα έρθουν πιθανόν μέσα στο καλοκαίρι, σε συνδυασμό με τη δημιουργία μιας νέας πλατφόρμας στην οποία οι «κόκκινοι» δανειολήπτες θα κληθούν να επαναπροσδιορίσουν τις ανακοπές τους όπως είχε γίνει με τις εκκρεμούσες υποθέσεις του νόμου Κατσέλη, με σκοπό να έρθουν μπροστά οι δικάσιμοι και να επιταχυνθούν οι πλειστηριασμοί.
«Για να υπάρξει σήμερα μια οριστική και τελεσίδικη απόφαση επί μιας ανακοπής χρειάζονται 1.492 ημέρες (σ.σ.: δηλαδή πέντε χρόνια). Στόχος των αλλαγών θα είναι να επισπευστούν οι διαδικασίες των ανακοπών και να υπάρχει οριστική απόφαση σε 350 μέρες, τελεσίδικη σε 650 ημέρες» ανέφερε η Θ. Αλαμπάση στο πλαίσιο του συγκεκριμένου συνεδρίου, όπου συμμετείχε σε στρογγυλό τραπέζι με τους επικεφαλής των servicers σε μια συζήτηση που ήθελε εμφανώς να εκπέμψει το μήνυμα ότι η επιτάχυνση των πλειστηριασμών, παρότι «δυσάρεστη για τους κακούς οφειλέτες που δεν ρυθμίζουν τα χρέη τους», είναι επωφελής όχι μόνο για τους servicers που αποκομίζουν τεράστια κέρδη, όχι μόνο για το ελληνικό δημόσιο που δεν κινδυνεύει από τις καταπτώσεις των εγγυήσεων του σχεδίου «Ηρακλής», αλλά και για την ελληνική κοινωνία ως σύνολο επειδή οι πλειστηριασμοί θα αυξήσουν την προσφορά ακινήτων λύνοντας το πρόβλημα της ακριβής στέγης.
Τα παραμυθάκι αυτό δεν επιβεβαιώνεται πάντως ούτε από τα στοιχεία της ΤτΕ ούτε από όσα ανέφεραν οι επικεφαλής των ίδιων των servicers στο συγκεκριμένο συνέδριο.
Βάσει των στοιχείων της Τραπέζας της Ελλάδος:
Οι servicers δεν βιάζονται να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις και δεν προκρίνουν τις ρυθμίσεις ως λύση για τους «κόκκινους» δανειολήπτες. Ως τα τέλη του 2024 είχαν ρυθμίσει μόνο το ένα στα τέσσερα «κόκκινα» δάνεια που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Συν τοις άλλοις, είχαν επιλέξει κατά 56,1% την πιο σκληρή κατηγορία λύσεων που είναι οι λεγόμενες «λύσεις οριστικής διευθέτησης», οι οποίες περιλαμβάνουν τα δάνεια με δικαστική προστασία του νόμου Κατσέλη και τους πλειστηριασμούς, ενώ είχαν δώσει μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις μόνο στο 38,1% των υποθέσεων και βραχυπρόθεσμες μόνο στο 5,8%.
Το 2024 οι servicers εισέπραξαν από πλειστηριασμούς για λογαριασμό funds και τραπεζών 900 εκατ. ευρώ έναντι 850 εκατ. πέρσι, αύξηση 6%.
Το 2024 έγιναν 26.000 πλειστηριασμοί, μέσω των οποίων άλλαξαν χέρια 12.400 ακίνητα, κυρίως οικιστικά. Πρόκειται για αριθμό-ρεκόρ, αφού ως το 2023 οκτώ στους δέκα πλειστηριασμούς κατέληγαν άγονοι. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των αγορών δεν έγινε από ιδιώτες, αλλά από θυγατρικές των ίδιων των τραπεζών και των servicers.
Συνολικά 20.000 ακίνητα έχουν περάσει μέσω πλειστηριασμών στην κυριότητα των τραπεζών και των servicers (14.000 στις τράπεζες, 6.000 στους servicers), οι οποίοι θέλουν να τα βγάλουν στην αγορά, αλλά έτοιμα (δηλαδή χωρίς εκκρεμότητες αυθαιρεσιών) είναι μόνον 5.000 από αυτά.
Servicers και τράπεζες ζητούν από πέρυσι από το Μαξίμου να διαθέτουν μόνοι αυτά τα ακίνητα της «ως έχουν», δηλαδή παίρνοντας εξαίρεση από την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου που πρέπει να συνοδεύει κάθε αγοραπωλησία. Προκειμένου, λέει, να αυξηθεί η προσφορά και να πέσει η τιμή των ακινήτων το υπουργείο Οικονομικών έχει εξαγγείλει μάλιστα από τον περασμένο Δεκέμβριο ότι θα φέρει σχετική ρύθμιση.
Το παράδοξο είναι ωστόσο ότι τα ακίνητα που βγάζουν τους τελευταίους μήνες στις πλατφόρμες τους προς πώληση οι τράπεζες –παράλληλα με το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2»– βγαίνουν σε άκρως φουσκωμένες τιμές, υψηλότερες κι από της αγοράς.
Απόκλιση στις τιμές
Κι αυτό είναι σημαντικό, δεδομένου ότι, βάσει έρευνας της Prosperty που παρουσιάστηκε στο ίδιο συνέδριο από τον διευθύνοντα σύμβουλό της Αντώνη Μαρκόπουλο, η αγορά των ακινήτων δεν πάσχει από έλλειψή τους αλλά από μεγάλη απόσταση ανάμεσα στην προσφορά και τη ζήτηση. Συγκεκριμένα η έρευνα της Prosperty διαπίστωσε μεγάλες αποκλίσεις ανάμεσα στις τιμές που δίνουν οι ιστοσελίδες με αγγελίες ακινήτων (spitogatos.gr) ως ζητούμενες και αποτυπώνουν υποτίθεται τον ρυθμό αύξησης των τιμών των κατοικιών και τις τιμές στις οποίες έκλεισαν τα συμβόλαια το 2024 που ήταν από 10% ως 25% χαμηλότερες, ανάλογα με την περιοχή. Υπό αυτούς τους όρους, το κύριο πρόβλημα της αγοράς ακινήτων δεν είναι η έλλειψη προσφοράς αλλά οι πολύ υψηλές τιμές, ανέφερε ο Αντ. Μαρκόπουλος.
Εκμεταλλευόμενοι λοιπόν το αφήγημα περί έλλειψης προσφοράς, servicers και τράπεζες σε απόλυτο εναγκαλισμό σπεύδουν να επιταχύνουν τους πλειστηριασμούς για να αυξήσουν τα ακίνητα που βγάζουν στην αγορά, οι τιμές όμως στις οποίες τα βγάζουν τις καθιστά μοχλό ανόδου των τιμών στα ακίνητα, δηλαδή μέρος του προβλήματος.
Η έξωση του ανάπηρου 83χρονου για €20.000
Την περασμένη Τρίτη, 27 Μαΐου, ημέρα κατά την οποία η γγ Ιδιωτικού Χρέους Θ. Αλαμπάση, από κοινού με τους επικεφαλής των servicers Cepal, DoValue, Thea Artemis και της ιστοσελίδας πλειστηριασμών landea.gr, υποστήριζε ότι servicers και υπουργείο Οικονομικών θα δώσουν λύση στο πρόβλημα της ακριβούς στέγης μέσω της επίσπευσης των πλειστηριασμών, στη μακρινή Χαλκιδική ένας ανάπηρος γέροντας βρισκόταν στον δρόμο με όλα τα υπάρχοντά του. Η πρώτη κατοικία του στα Νέα Φλογητά Χαλκιδικής, κατά μαρτυρία της οικογένειας, είχε μπει υποθήκη πριν από χρόνια για ένα επιχειρηματικό δάνειο ύψους 80.000 ευρώ που είχε λάβει ο γιος του. Ο δανειολήπτης είχε αποπληρώσει ποσό περί τις 87.000 ευρώ και απέμενε οφειλή 21.817 ευρώ. Γι’ αυτό το υπόλοιπο οφειλής το σπίτι βγήκε σε πλειστηριασμό προς 150.000 ευρώ κι εκείνος που το πήρε έκανε έξωση στην οικογένεια.
Την Τρίτη το πρωί ο 83χρονος ανάπηρος συνταξιούχος Θεόφιλος Τζοχουνίδης είχε πάει για αιμοκάθαρση. Γυρίζοντας βρήκε καμιά 25αριά αστυνομικούς των τμήματος Μουδανιών, ειρηνοδίκες, δικαστικούς επιμελητές και μεταφορείς να έχουν παραβιάσει την πόρτα και να έχουν βγάλει έξω τα πράγματά του, μαζί με την 83χρονη γυναίκα του. Οι δύο υπερήλικες κάλεσαν για βοήθεια την κόρη και τον εγγονό τους, που όταν προσπάθησαν να αντισταθούν συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν στο αυτόφωρο με την αιτιολογία της «καταπάτησης ξένης περιουσίας». Η κόρη κατήγγειλε μεγάλη βία από τους αστυνομικούς των Νέων Μουδανιών.
Η κινητοποίηση των σωματείων και οργανώσεων του ΚΚΕ στην περιοχή υπέρ του ανάπηρου συνταξιούχου βοήθησε ώστε η υπόθεση να πάρει δημοσιότητα και να φτάσει ως τα αθηναϊκά κανάλια. Ετσι μάθαμε ότι η συγκεκριμένη καταδρομική επιχείρηση των δικαστικών επιμελητών για την έξωση του ανάπηρου γέροντα από το σπίτι που άρχιζε να χτίζει στα 26 του χρόνια και ολοκλήρωσε με τη δουλειά μιας ζωής ήταν η δεύτερη κατά σειρά και ότι η οικογένεια αιφνιδιάστηκε, καθώς είχε κερδίσει ασφαλιστικά μέτρα που της έδιναν το δικαίωμα να παραμείνει στο σπίτι της ως το 2026.
Πλέον ο 83χρονος Θ. Τζοχουνίδης δεν μπορεί να μπει μέσα στο σπίτι του κι έχει εγκατασταθεί με το αναπηρικό καροτσάκι του σε ένα παράπηγμα –λίγες σανίδες– ακριβώς μπροστά από αυτό, ενώ ο νέος ιδιοκτήτης έβαλε συνεργεία και γκρεμίζουν το εσωτερικό του.
Το ανθρώπινο δράμα του 83χρονου Θ. Τζοχουνίδη που πετάχτηκε έξω από την πρώτη κατοικία του για ένα υπόλοιπο οφειλής 21.000 ευρώ αντιπροσωπεύει μια ιστορία που δεν κολλάει με το αφήγημα servicers – Αλαμπάση περί αύξησης των πλειστηριασμών τάχα προς όφελος της κοινωνίας και για να λυθεί το πρόβλημα της ακριβής στέγης. Αντίθετα, δεδομένου ότι τα Φλογητά Χαλκιδικής βρίσκονται πάνω από μια υπέροχη θάλασσα με γαλάζια σημαία και τουριστική ανάπτυξη, κι ότι εκείνος που πήρε το σπίτι έχει αρχίσει τα γκρεμίσματα στο εσωτερικό, κολλάει 100% με το «όλη η Ελλάδα ένα Airbnb».
Διαβάστε επίσης:
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν… κατάλαβε πως η Ελλάδα καταδικάστηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
