Σήμερα η αριστερά στο σύνολο της Ευρώπης επιδεικνύει μια περίεργη μετάλλαξη που την απομακρύνει από τις παραδοσιακές θέσεις της εναντίον των πολέμων και υπέρ της ειρήνης και εναντίον του ιμπεριαλισμού της δύσης.
Ενώ στο παρελθόν οι «πληροφορίες» των επίσημων οργανισμών της δύσης περνούσαν από κόσκινο, σήμερα γίνονται τα αξιώματα πάνω στα οποία χτίζονται οι «αριστερές κριτικές».
Στις περισσότερες χώρες, ακόμα και στην Ελλάδα, οι τοποθετήσεις των περισσοτέρων κομμάτων της αριστεράς δεν αμφισβητούν την εικονική πραγματικότητα που προσφέρουν τα δεσπόζοντα «Μίντια» και το ίδιο κάνουν και οι περισσότεροι «προοδευτικοί» διανοούμενοι.
Αυτό γίνεται ακόμα περισσότερο στην (υποταγμένη;) δυτική Ευρώπη από ό,τι στην ίδια την Αμερική, όπου οι τοποθετήσεις των περισσότερων προοδευτικών διανοουμένων βάζουν συστηματικά σε αμφισβήτηση αυτή την εικονική πραγματικότητα (παραδείγματος χάριν, δες τις τοποθετήσεις του Νόαμ Τσόμσκι και του Τζέφρεϊ Σακς με για τον πόλεμο στην Ουκρανία ή τη Γάζα).
Στον Πόλεμο της Γάζας, προτού καταδικάσουν σήμερα τη γενοκτονική σφαγή των Παλαιστίνιων, θεωρούν υποχρέωσή τους να καταδικάσουν με την ίδια αποστροφή την επίθεση του Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου 2023 με 1.200 θύματα Ισραηλινών, παραλείποντας να θυμίσουν ότι ήδη το 2014 και το 2021, στις προηγούμενες συγκρούσεις στη Γάζα, για λίγες δεκάδες Ισραηλινών θυμάτων το Ισραήλ είχε σκοτώσει στους βομβαρδισμούς πάνω από δύο χιλιάδες Παλαιστίνιους, κυρίως άοπλους, εκ των οποίων πάνω από πεντακόσια παιδιά (φονικοί βομβαρδισμοί που ελάχιστα καταδικάστηκαν στη δυτική Ευρώπη).
Και βέβαια έπρεπε η αριστερά να καταδικάσει τη σφαγή αθώων πολιτών από τη Χαμάς αλλά δεν έπρεπε να το κάνει σαν αυτή η σφαγή να ήταν «απρόκλητη» ούτε να κάνει σαν η εικόνα που έδωσε η δυτική προπαγάνδα με δεκάδες σκοτωμένα βρέφη και συστηματικούς βιασμούς γυναικών να ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.
Στον πόλεμο της Ουκρανίας οι περισσότερες τοποθετήσεις κάνουν σαν η σύγκρουση να άρχισε με την «απρόκλητη» επέμβαση της Ρωσίας τον Φλεβάρη του 2022, παραλείποντας τις συνεχείς προκλήσεις της Δύσης και των εθνικιστών συνεργατών της.
1) Το 2008 αποφασίζοντας ότι στρατηγική του ΝΑΤΟ θα είναι η ένταξη σε αυτό της Ουκρανίας και της Γεωργίας.
2) Το 2014 με την «επανάσταση» του Μαϊντάν και την ανατροπή εκλεγμένου προέδρου διεφθαρμένου μεν, αλλά όχι περισσότερο από τους προηγούμενους ή τους επόμενους (αλλά κυρίως εκλεγμένου γιατί ήταν οπαδός της ουδετερότητας της χώρας, μεταξύ Δύσης και Ρωσίας και του σεβασμού όλων των εθνοτικών συνιστωσών της χώρας) εγκαθιστούν πραξικοπηματικά μια εχθρική προς τη Ρωσία κυβέρνηση με την υποστήριξη και καθοδήγηση της Βικτώρια Νούλαντ, υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ.
3) Αυτή η κυβέρνηση προχωράει στην αναγνώριση σαν «ήρωα του έθνους» του Στέπαν Μπαντέρα, φιλοναζιστή αντισημίτη σφαγιαστή εκατοντάδων χιλιάδων Εβραίων Ρώσων και Πολωνών, και στην απονομιμοποίηση της ρωσικής γλώσσας, ακόμα και στις περιφέρειες με συντριπτική ρωσόφωνη πλειοψηφία, πράγματα που αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, κήρυξη πολέμου στο πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της χώρας.
Δεδομένης της αντιρωσικής υστερίας αυτής της κυβέρνησης και των επιθέσεων εναντίον της ρωσόφωνης κοινότητας της χώρας, η απόσχιση της Κριμαίας με τη βοήθεια της Ρωσίας και η αυτονομιστική εξέγερση στο Ντονμπάς ήταν και αναπόφευκτες και νομιμοποιημένες (τουλάχιστον στα μάτια της αριστεράς με παράδοση προστασίας των δικαιωμάτων των μειονοτήτων).
4) Η σφαγή στην Οδησσό από νεοναζιστικά «τάγματα εφόδου» πάνω από σαράντα διαδηλωτών με την κάλυψη του κράτους αποτελεί τρομοκρατική πράξη εκφοβισμού εναντίον των ρωσόφωνων της Ουκρανίας.
5) Οι συμφωνίες του Μινσκ που έδιναν αυτονομία εντός της Ουκρανίας στο Ντονμπάς και εξασφάλιζαν την ουδετερότητα της Ουκρανίας δεν εφαρμόστηκαν από τους δυτικούς και τους Ουκρανούς που συνέχισαν να βομβαρδίζουν το Ντονμπάς με πάνω από δέκα χιλιάδες νεκρούς μέχρι το 2022.
Όλα δείχνουν ότι αυτή η σειρά από προκλήσεις αποσκοπούσε στο να ανάψει ένας πόλεμος που, μαζί με τις οικονομικές κυρώσεις, θα επέτρεπε να αποδυναμωθεί ή να διαλυθεί η Ρωσία και έτσι να εξυπηρετηθεί το «προφανές πεπρωμένο των ΗΠΑ να ηγεμονεύσουν όλη τη γη» που αποτελεί το βασικό δόγμα της ομάδας των «νεοσυντηρητικών» που δεσπόζουν σήμερα στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.
Παρόλα αυτά τα περισσότερα ευρωπαϊκά αριστερά κόμματα μιλούσαν για «απρόκλητη εισβολή» και ψήφιζαν στην ευρωβουλή τη συνέχιση στρατιωτικής βοήθειας στο «αθώο θύμα» του ρωσικού επεκτατισμού.
Η υποταγή στην εικονική πραγματικότητα της δυτικής προπαγάνδας είχε αρχίσει ήδη την εποχή του γιουγκοσλαβικού εμφύλιου πολέμου όπου είχαν, σχεδόν όλοι στη δυτική Ευρώπη, αποδεχθεί το αφήγημα ότι ο μόνος «κακός» του έργου ήταν ο «δικτάτορας» Μιλόσεβιτς, αποδεχόμενοι ως αναγκαίο κακό τους φονικούς βομβαρδισμούς της Σερβίας από τη Δύση και «ξεχνώντας» να καταδικάσουν τη βάρβαρη εθνοκάθαρση της περιφέρειας Κράινα της Κροατίας από τους Σέρβους κατοίκους της.
Η ευρωπαϊκή αριστερά που κάποτε αντιστεκόταν στα σχέδια και στις δράσεις του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, μετά βίας έκανε κάποια αμήχανα, ελαφρώς επικριτικά, σχόλια τόσο στον πόλεμο στο Ιράκ όσο και στην επίθεση εναντίον της Λιβύης και στην πλήρη διάλυσή της. Στη Γαλλία σήμερα η εικόνα της μονομερούς ενοχής της Ρωσίας στον πόλεμο δεσπόζει, και από τα μεγάλα κόμματα της αριστεράς μόνο η «Ανυπότακτη Γαλλία» του Μελανσόν μάχεται για την ειρήνη και αποδέχεται ενδεχόμενη αλλαγή συνόρων μετά από διαπραγματεύσεις και δημοψηφίσματα. (Το Κομμουνιστικό Κόμμα Γαλλίας δεν θέλει αποστολή όπλων η στρατού στην Ουκρανία αλλά ζητάει την αποχώρηση της Ρωσίας από τα κατακτημένα εδάφη, ανεξάρτητα από το τι θέλουν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών, για να μη φανεί «φιλο-πουτινικό».).
Η εικονική πραγματικότητα της δυτικής προπαγάνδας στην Ελλάδα δεν γίνεται τόσο εύκολα πιστευτή από τον λαό μας, αλλά τόσο ο ΣΥΡΙΖΑ όσο και η Νέα Αριστερά και ακόμα και το ΜέΡΑ25 δεν τολμούν (ή δεν θέλουν) να αποστασιοποιηθούν ανοιχτά από το βασικό της αξίωμα για «απρόκλητη εισβολή» της Ρωσίας.
Ο κίνδυνος όμως μιας γενικευμένης σύγκρουσης στην Ευρώπη μεγαλώνει κάθε μέρα και με δηλώσεις πολλών ηγετών ευρωπαϊκών κρατών για ενδεχόμενη άμεση συμμετοχή τους στον πόλεμο, Μια τέτοια σύγκρουση εύκολα θα μπορούσε να περάσει στο επίπεδο γενικευμένης πυρηνικής σύρραξης.
Είναι λοιπόν επείγον καθήκον όλων των κομμάτων της αριστεράς, ανεξάρτητα από το τι πιστεύουν για τον Πούτιν και τα αίτια του πολέμου, να υποστηρίξουν την αναγκαιότητα άμεσης εκεχειρίας και διαπραγματεύσεων, δηλαδή τη μόνη τοποθέτηση που μπορεί να μας απομακρύνει από τον κίνδυνο ολικής καταστροφής.
Αυτό θα μπορούσε να πάρει την εξής μορφή: άμεση εκεχειρία, διαπραγματεύσεις για ουδετερότητα της Ουκρανίας, εγγυήσεις ασφαλείας εκατέρωθεν, εγγυήσεις σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων (ενδεχόμενα με ομοσπονδιακό σύνταγμα), καθώς και διαπραγματεύσεις για νέα σύνορα, ενδεχόμενα με δημοψηφίσματα στις διαφιλονικούμενες επαρχίες.
Η Ουκρανία θα μπορούσε έτσι να γίνει γέφυρα μεταξύ δυτικής Ευρώπης και Ρωσίας και όχι πεδίο σύγκρουσης.
* Ο Δημήτρης Σκαρπαλέζος είναι συνταξιούχος επίκουρος καθηγητής Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Paris Diderot
