Όλοι έχουμε νιώσει κάποια στιγμή εκείνο το ενοχλητικό τράβηγμα στο πέλμα, έναν πόνο στον αστράγαλο ή μια αίσθηση βάρους στο πόδι που δεν λέει να φύγει. Όμως, δεν είναι πάντα κάτι «αθώο». Πολλές φορές πρόκειται για σημάδι πως κάτι δεν λειτουργεί σωστά. Όταν τα πόδια μας –αυτά που στηρίζουν κάθε μας βήμα– αρχίσουν να διαμαρτύρονται, η καθημερινότητα δυσκολεύει: περιορίζονται οι μετακινήσεις, οι δραστηριότητες και, τελικά, η ποιότητα ζωής.
Συχνότερες παθήσεις του ποδιού – τι πρέπει να γνωρίζουμε
«Τα πόδια μας δέχονται καθημερινά τεράστια καταπόνηση. Κάθε βήμα ενεργοποιεί μια αλυσίδα οστών, αρθρώσεων, τενόντων και μυών που συνεργάζονται για να στηρίξουν και να κινήσουν ολόκληρο το σώμα. Όταν κάτι διαταράσσει αυτή την ισορροπία –είτε λόγω τραυματισμού, είτε λόγω ανατομικής παραμόρφωσης ή χρόνιας φθοράς– το αποτέλεσμα είναι πόνος, δυσκαμψία, περιορισμένη κινητικότητα και σταδιακή επιδείνωση της ποιότητας ζωής.
Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή αντιμετώπιση μπορούν να προλάβουν σοβαρές επιπλοκές και να αποκαταστήσουν πλήρως τη λειτουργία του ποδιού», επισημαίνει ο κ. Ευάγγελος Ευαγγέλου, Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός στο Metropolitan Hospital, παρουσιάζοντας συνοπτικά τις πιο συχνές παθήσεις που αντιμετωπίζονται στο Τμήμα Χειρουργικής Ποδοκνημικής και Άκρου Ποδός του Metropolitan Hospital:
Βλαισός Μέγας Δάκτυλος (κότσι): Είναι η πιο συχνή παραμόρφωση του άκρου ποδός, κυρίως στις γυναίκες. Το μεγάλο δάκτυλο εκτρέπεται προς τα έξω και σχηματίζει εξόστωση στη βάση του, προκαλώντας πόνο, φλεγμονή και δυσκολία στην υπόδηση.
Σφυροδακτυλίες / Γαμψοδακτυλίες: Παραμορφώσεις των μικρών δακτύλων με χαρακτηριστική κάμψη, που οδηγούν σε κάλους, πόνο και περιορισμό στη βάδιση.
Νεύρωμα Morton: Φλεγμονή ενός νεύρου ανάμεσα στα μετατάρσια, που προκαλεί αίσθημα καύσου ή ηλεκτρικής εκκένωσης στα δάκτυλα του ποδιού. Οι ασθενείς το περιγράφουν ως «πέτρα μέσα στο παπούτσι».
Αρθριτικός Μέγας Δάκτυλος (Hallux Rigidus): Εκφυλιστική μορφή αρθρίτιδας στην πρώτη μεταταρσιοφαλαγγική άρθρωση. Συνοδεύεται από πόνο, περιορισμό κίνησης και δυσκαμψία.
Αρθροσκόπηση ποδοκνημικής – Χόνδρινες Βλάβες: Η αρθροσκόπηση επιτρέπει την ελάχιστα επεμβατική αποκατάσταση σε παθήσεις της ποδοκνημικής όπως οστεοχόνδρινες αλλοιώσεις, σύνδρομα πρόσκρουσης ή μετατραυματικές αστάθειες.
Τενοντομεταφορές στον Πρόσθιο Πόδα: Χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις παραλύσεων, πλατυποδίας ή κοιλοποδίας, για την αποκατάσταση της λειτουργικής ευθυγράμμισης του άκρου ποδός.
Freiberg – Οστεοχονδρίτιδα των Μεταταρσίων: Πιο συχνή σε νεαρές γυναίκες, προκαλεί νέκρωση της κεφαλής ενός μεταταρσίου και έντονο πόνο στο πρόσθιο μέρος του ποδιού.
Σύνδρομο ταρσιαίου σωλήνα: Πιέσεις στο οπίσθιο κνημιαίο νεύρο, που προκαλούν μουδιάσματα και νυχτερινό πόνο στο πέλμα.
Συγγενείς παραμορφώσεις, μετατραυματικές επιπλοκές, πλατυποδία, κοιλοποδία και αστάθειες ποδοκνημικής συμπληρώνουν τη λίστα των παθήσεων που αντιμετωπίζονται συνολικά από το Τμήμα.
Κότσι: Η πιο συχνή και παρεξηγημένη πάθηση του ποδιού
«Το “κότσι”, ή αλλιώς βλαισός μέγας δάκτυλος, είναι μια από τις συχνότερες αιτίες επίσκεψης σε ιατρό για πόνο και παραμόρφωση στο πόδι, κυρίως από γυναίκες ηλικίας 30-65 ετών. Πολλοί το αντιλαμβάνονται ως ένα «κόκκαλο που πετάει», όμως στην πραγματικότητα πρόκειται για μια σύνθετη ανατομική διαταραχή που αφορά τη θέση του πρώτου μεταταρσίου και τη μετατόπιση της κεφαλής του, συνοδευόμενη συχνά από συνοδές παραμορφώσεις όπως σφυροδακτυλία, νευρώματα, τύλους ή εξαρθρήματα.
Η παραμόρφωση δημιουργεί σημαντική δυσχέρεια στην καθημερινότητα, αφού η επιλογή υποδημάτων γίνεται όλο και πιο περιοριστική και ο πόνος εντείνεται με την πάροδο του χρόνου. Εκτός από το αισθητικό, το κότσι επηρεάζει άμεσα τη λειτουργικότητα του ποδιού, τη σταθερότητα και τη σωστή κατανομή του βάρους», εξηγεί ο ειδικός απαντώντας στις πιο συχνές ερωτήσεις για το κότσι:
Πονάει η επέμβαση για το κότσι;
Όχι. Με την τοπική αναισθησία και τη σύγχρονη φαρμακευτική αγωγή, οι περισσότεροι ασθενείς δεν αισθάνονται έντονο πόνο. Η ταλαιπωρία είναι ήπια και διαχειρίσιμη.
Θα χρειαστεί γύψος ή πατερίτσες;
Όχι. Χρησιμοποιείται ειδικό υπόδημα που επιτρέπει τη βάδιση άμεσα, χωρίς γύψο ή βακτηρίες.
Μπορεί να επανέλθει το κότσι μετά την επέμβαση;
Με τη σωστή τεχνική και εφόσον γίνει συνολική διόρθωση όλων των παραμορφώσεων, το ποσοστό υποτροπής είναι εξαιρετικά χαμηλό.
Πόσο διαρκεί η ανάρρωση;
Η επιστροφή σε βασικές δραστηριότητες γίνεται σε 3–4 εβδομάδες. Η πλήρης αποκατάσταση σε 6–8 εβδομάδες.
Διαδερμική χειρουργική για κότσι: Μόνιμη λύση με μικρή τομή
Η διαδερμική χειρουργική τρίτης γενιάς είναι μια τεχνική που επιτρέπει την αποκατάσταση με μικροσκοπικές τομές (1-2 χιλιοστά), χωρίς μεγάλες επεμβάσεις και μακρόχρονη αποκατάσταση.
Οι διορθώσεις γίνονται με εξειδικευμένα μικροεργαλεία, και τα οστά συγκρατούνται με βιοσυμβατές βίδες τιτανίου που δεν χρειάζονται αφαίρεση. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 45 λεπτά, γίνεται με τοπική αναισθησία τύπου block –παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται στην οδοντιατρική– και ο ασθενής περπατά αμέσως μετά το χειρουργείο με τη βοήθεια ειδικού μετεγχειρητικού υποδήματος.
Σημαντικό πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι δεν απαιτείται παραμονή στο νοσοκομείο και οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους λίγες ώρες μετά την επέμβαση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, και τα δύο πόδια μπορούν να διορθωθούν στην ίδια συνεδρία.
Η μετεγχειρητική πορεία είναι συνήθως ανώδυνη ή με ελάχιστη ενόχληση, χάρη στη στοχευμένη αναισθησία και την ελάχιστα επεμβατική τεχνική. Το οίδημα υποχωρεί σταδιακά και σε 3–4 εβδομάδες μπορούν να φορεθούν φαρδιά αθλητικά παπούτσια. Η πλήρης αποκατάσταση επιτυγχάνεται σε περίπου 6–8 εβδομάδες.
Επιπλέον, η πιθανότητα υποτροπής είναι σχεδόν μηδενική, όταν η διόρθωση είναι πλήρης και η τεχνική εφαρμόζεται από εξειδικευμένο χειρουργό.
Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι δεν χρησιμοποιείται laser, όπως συχνά παραπλανητικά αναφέρεται. Η διόρθωση επιτυγχάνεται μέσω οστεοτομιών, ακριβώς στο σημείο της παραμόρφωσης, και όχι μέσω επιφανειακής παρέμβασης.
«Η χειρουργική του κοτσιού σήμερα δεν αφορά πια απλώς την «αφαίρεση του εξογκώματος», αλλά την ολιστική αποκατάσταση της ανατομίας του ποδιού, με στόχο:
- τη φυσιολογική μορφή και λειτουργία
- την άμεση κινητοποίηση
- την αποτροπή υποτροπών
- τη δυνατότητα χρήσης κανονικών υποδημάτων μετά την αποκατάσταση
Με τις σύγχρονες τεχνικές, το κότσι δεν αποτελεί πλέον πρόβλημα που πρέπει να υπομείνουμε, αλλά ένα ζήτημα που λύνεται με ασφάλεια, άνεση και μόνιμο αποτέλεσμα» σημειώνει.
Από το κότσι μέχρι την ποδοκνημική: Οι πιο εξελιγμένες τεχνικές
«Για κάθε πάθηση του ποδιού, η σωστή τεχνική είναι το «κλειδί» για ένα ασφαλές και μόνιμο αποτέλεσμα. Η επιλογή της μεθόδου εξαρτάται από τη σοβαρότητα του προβλήματος, την ηλικία και το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς. Στο Τμήμα Ποδοκνημικής της Κλινικής Metropolitan, χρησιμοποιούνται προηγμένες χειρουργικές τεχνικές που εστιάζουν στη διατήρηση της λειτουργίας του ποδιού και στην ταχύτερη δυνατή αποκατάσταση, με τις ελάχιστες παρεμβάσεις.
- Ολική αρθροπλαστική ποδοκνημικής
- Αρθροσκόπηση ποδοκνημικής και μεταμόσχευση χόνδρου
- Διαδερμική χειρουργική (κότσι, σφυροδακτυλίες)
- Τενοντομεταφορές
- Arthroereisis
- Χειρουργική διατήρησης αρθρώσεων
- Διόρθωση παραμορφώσεων με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές
- Ημερήσια νοσηλεία (Day Clinic)
Όλες οι επεμβάσεις πραγματοποιούνται με βάση τα διεθνή standards της σύγχρονης χειρουργικής ποδιού και ποδοκνημικής, με μέγιστη ασφάλεια και σεβασμό στον χρόνο και την ποιότητα ζωής του ασθενούς», καταλήγει ο κ. Ευαγγέλου.
*Ο στόχος: λειτουργικό και ανώδυνο βάδισμα
Η αποκατάσταση των παθήσεων του ποδιού δεν είναι μόνο θέμα αισθητικής. Είναι θέμα ποιότητας ζωής, λειτουργικότητας και πρόληψης μακροχρόνιων επιπλοκών. Η έγκαιρη προσέλευση σε εξειδικευμένο τμήμα μπορεί να προλάβει μόνιμες αλλοιώσεις και να επαναφέρει τον ασθενή σε πλήρη δραστηριότητα, χωρίς περιορισμούς. Στην προσπάθεια αυτή συμβάλλει η Ορθοπαιδική Κλινική του Metropolitan Hospital, και συγκεκριμένα το Τμήμα Χειρουργικής Ποδοκνημικής και Άκρου Ποδός, όπου με την υποστήριξη της σύγχρονης τεχνολογίας και την εφαρμογή των πλέον σύγχρονων ιατρικών μεθόδων, αντιμετωπίζει όλο το φάσμα τόσο των επειγόντων, όσο και των χρόνιων ορθοπαιδικών παθήσεων.