Πορτογαλία: «Φρένο» στην ακροδεξιά στις τοπικές εκλογές αλλά με αυξημένα ποσοστά

Καμία μεγάλη πόλη δεν κατάφερε να κερδίσει στην Πορτογαλία το ακροδεξιό κόμμα Chega στις τοπικές εκλογές της 12ης Οκτωβρίου 2025. Η παράταξη υπό την ηγεσία του Αντρέ Βεντούρα, βρέθηκε να υπολείπεται των προσδοκιών, καθώς απέτυχε να κατακτήσει οποιαδήποτε από τις μεγάλες πόλεις στις πρόσφατες τοπικές εκλογές. Παρά το γεγονός ότι το κόμμα κατάφερε να τριπλασιάσει τον αριθμό των ψηφοφόρων του συγκριτικά με τις τοπικές εκλογές του 2021, η συνολική του δύναμη παρέμεινε μικρότερη από το μισό των ψήφων που είχε λάβει στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του Μαΐου 2025.

Οι εκλογές αυτές χαρακτηρίστηκαν ως οι πιο αμφιλεγόμενες στην ιστορία της Πορτογαλίας και σημείωσαν την υψηλότερη συμμετοχή σε τοπικές εκλογές από το 2005, παρά τις αρχικές προβλέψεις για αποχή έως και 60%. Η αυξημένη συμμετοχή οφείλεται εν μέρει στα διακυβεύματα της αναμέτρησης, αλλά και στη θέσπιση ορίων θητείας και στη μετακίνηση δεκάδων δημάρχων σε εθνικά αξιώματα. Ως αποτέλεσμα, σχεδόν στα μισά από τα 308 δημοτικά διαμερίσματα της χώρας δεν υπήρχε εν ενεργεία δήμαρχος υποψήφιος για επανεκλογή.

Το Chega εξασφάλισε τη δημαρχία μόνο σε τρεις μικρούς δήμους, την Αλμπουφέιρα (στο Αλγκάρβε), το Εντρονκαμέντο (στην κεντρική περιφέρεια της Σανταρέμ ) και το Σάο Βισέντε (στη Μαδέρα). Αν και δεν κατάφερε να καταλάβει σημαντικά αστικά κέντρα, αύξησε την παρουσία του σε δημοτικά συμβούλια σε όλη τη χώρα, γεγονός που θα μπορούσε να του εξασφαλίσει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής σε αρκετούς δήμους.

Ο Βεντούρα παραδέχτηκε ότι το κόμμα, το οποίο είχε θέσει υποψηφίους στους 307 από τους 308 δήμους της χώρας, «δεν πέτυχε τους στόχους» που είχαν τεθεί, αλλά χαρακτήρισε τη βραδιά ως «καλή» λόγω της αύξησης της υποστήριξής του στις κάλπες. Ωστόσο, οι ήττες σε βασικές πόλεις, όπως η Έλβας και η Σίντρα -όπου η ακροδεξιά ινφλουενσερ Ρίτα Ματίας ήρθε μόλις τρίτη -υποδηλώνουν, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico, ότι η παράταξη δεν αποδίδει το ίδιο καλά όταν ο Βεντούρα δεν περιλαμβάνεται στα ψηφοδέλτια.

Ήταν επίσης μια δύσκολη νύχτα για το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS), το οποίο έχασε κρίσιμες αναμετρήσεις στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της Πορτογαλίας. Στη Λισαβόνα, η Σοσιαλίστρια Αλεξάνδρα Λεϊτάο απέτυχε να εκθρονίσει τον νυν κεντροδεξιό Δήμαρχο Κάρλο Μοέδας. Παρά τις δημοσκοπήσεις που προέβλεπαν την ήττα του, ο Μοέδας επικράτησε με περισσότερους από 30.000 επιπλέον ψηφοφόρους σε σχέση με το 2021. Αυτό το αποτέλεσμα υποδηλώνει ότι οι ψηφοφόροι δεν του καταλόγισαν την ευθύνη για την πρόσφατη τραγωδία με το τελεφερίκ τον περασμένο Σεπτέμβριο. «Ζήτησα μόνο μία ψήφο παραπάνω από τον αντίπαλό μου, αλλά οι ψηφοφόροι μού έδωσαν 30.000 περισσότερες», δήλωσε ο δήμαρχος. Στο Πόρτο, ο συντηρητικός Πέδρο Ντουάρτε νίκησε τον Σοσιαλιστή υποψήφιο Μανουέλ Πιζάρο. Παρά τις απώλειες σε Λισαβόνα και Πόρτο, οι Σοσιαλιστές εξασφάλισαν νίκες στην πρωτεύουσα του Αλγκάρβε, το Φάρο, και στην πανεπιστημιούπολη της Κοΐμπρα, όπου ο κεντροαριστερός Αντόνιο Πίνα επικράτησε της ακροδεξιάς.

Ενώ ο ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος Χοσέ Λουίς Καρνέιρο έσπευσε να επισημάνει ότι η Κεντροαριστερά κέρδισε πολύ περισσότερες ψήφους απ’ ό,τι στις πρόωρες βουλευτικές εκλογές του περασμένου Μαΐου – όταν το ακροδεξιό κόμμα Chega την είχε ξεπεράσει, μετατρέποντάς το σε αξιωματική αντιπολίτευση- , τα αποτελέσματα των εκλογών της Κυριακής δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά ενόψει των προεδρικών εκλογών του Ιανουαρίου.

Ο Πρωθυπουργός Λουίς Μοντενέγκρο, φαίνεται ικανοποιημένος καθώς οι κεντροδεξιοί υποψήφιοι πλέον διοικούν την πλειονότητα των δημοτικών συμβουλίων της χώρας. Ωστόσο, η νίκη αυτή αυξάνει την πίεση προς τον ίδιο να προχωρήσει σε δραστικές κινήσεις για την επίλυση της κρίσης στέγασης, η οποία έχει εκτοξεύσει τις τιμές σε όλη την επικράτεια. Ο Πρωθυπουργός έχει δεσμεύσει €2,1 δισεκατομμύρια από τον εθνικό προϋπολογισμό του 2026 για δαπάνες στέγασης και θα πρέπει να πιέσει τους «συμμάχους» δημάρχους να αξιοποιήσουν άμεσα αυτά τα κονδύλια και να επιδείξουν αποτελέσματα.

Οι Πορτογάλοι θα κληθούν εκ νέου στις κάλπες για της προεδρικές εκλογές τον Ιανουάριο. Μεταξύ των υποψηφίων είναι ο Αντρέ Βεντούρα του Chega, καθώς και ο Ναύαρχος Ενρίκε Γκουβέια ε Μέλο. Ο Γκουβέια έχει επαινεθεί για τον ρόλο του στην εποπτεία της εκστρατείας εμβολιασμού της χώρας για τον Covid, αλλά αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα από πολλούς λόγω δισταγμών για το γεγονός ότι ένα πρόσωπο προερχόμενο από το στρατό διεκδικεί το αξίωμα.