Η δεύτερη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ καλεί την Ευρώπη να αντιμετωπίσει άλλη μία σημαντική πρόκληση: την ευπάθεια στη συντήρηση της ψηφιακής πραγματικότητας. Όπως επισημαίνει το Politico σε εκτενή ανάλυση: «Οι ΗΠΑ έχουν τον διακόπτη που μπορεί να ρίξει το διαδίκτυο».
«Καθώς η Ουάσινγκτον ανεβάζει το ποντάρισμα στη σκληρή παρτίδα γεωπολιτικού πόκερ με τον εμπορικό πόλεμο, η ΕΕ συνειδητοποιεί ότι η πολυετής εξάρτηση από μία χούφτα αμερικανικών κολοσσών στην τεχνολογία, έδωσε στις ΗΠΑ προβάδισμα νίκης. Το μοιραίο σημείο για την Ευρώπη είναι η ολοκληρωτική της εξάρτηση από τους αμερικανικούς παρόχους cloud».
Το «cloud» αποτελεί τον αιμοδότη αρκετών καθημερινών και συνάμα σημαντικών διεργασιών στο διαδίκτυο: από τα e-mails, τα βίντεο που στέλνουμε ο ένας στον άλλον μέχρι την επεξεργασία δεδομένων και τις κυβερνητικές επικοινωνίες.
«Μόλις τρία μεγαθήρια, – η Amazon, η Microsoft και η Google – κατέχουν περισσότερα από τα δύο τρίτα της περιφερειακής αγοράς, θέτοντας την ηλεκτρονική ύπαρξη της Ευρώπης στα χέρια των εταιρειών που συμφιλιώνονται με τον Αμερικανό πρόεδρο για να αποφύγουν τους επικείμενους κανονισμούς και τα πρόστιμα», σημειώνει το Politico.
«Η εξάρτηση από το cloud σημαίνει ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες ,πορούν να κατασκοπεύουν ευαίσθητα δεδομένα Ευρωπαίων που είναι αποθηκευμένα σε αμερικανικής ιδιοκτησίας διακομιστές σε οποιαδήποτε τοποθεσία, χάρη στους αμερικανικούς νόμους. Πλέον, με την κατάσταση ιδιαίτερα ρευστή, τον Τραμπ να αλλάζει νόμους εν ριπή οφθαλμού και τον εισαγγελέα του ΔΠΔ να χάνει την πρόσβαση στο mail του μετά την επιβολή κυρώσεων από την Ουάσινγκτον, υπάρχουν φόβοι ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογική τους κυριαρχία ως όπλο για να αποκτήσουν “πάτημα” και στην ΕΕ».
Τώρα, σε έναν πολιτικό κύκλο που έχει δει τον πρόεδρο των ΗΠΑ να αλλάζει νόμους εν ριπή οφθαλμού και τον επικεφαλής εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να χάνει την πρόσβαση στο ηλεκτρονικό του ταχυδρομείο στη Microsoft μετά την επιβολή κυρώσεων από την Ουάσινγκτον (μετά από εντάλματα σύλληψης για κορυφαίους Ισραηλινούς αξιωματούχους), υπάρχουν γνήσιοι φόβοι ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την τεχνολογική τους κυριαρχία ως όπλο για να αποκτήσουν περαιτέρω ισχύ.
«Ο Τραμπ μισεί πραγματικά την Ευρώπη. Πιστεύει ότι ο σκοπός της ΕΕ είναι να “πηδήξει¨ την Αμερική”, δήλωσε ο Ζακ Μάιερς διευθυντής έρευνας στο think tank CERRE στις Βρυξέλλες. “Η ιδέα ότι θα μπορούσε να διατάξει ένα kill switch ή να κάνει κάτι άλλο που θα έβλαπτε σοβαρά τα οικονομικά συμφέροντα δεν είναι τόσο απίθανη όσο μπορεί να ακουγόταν πριν από έξι μήνες”.
Ο Αλεξάντερ Γουινμπίλερ, διευθύνων σύμβουλος της αυστριακής εταιρείας cloud Anexia, δήλωσε ότι θα ήθελε οι «τύποι της πληροφορικής» όπως ο ίδιος να είχαν μιλήσει νωρίτερα για την «ανθυγιεινή εξάρτηση», υποστηρίζοντας ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία cloud έχει αποφύγει για πολύ καιρό τα λόμπι και την πολιτική υπέρ της εστίασης στην τεχνολογική ανταγωνιστικότητα.
Θα τραβήξει ο Τραμπ την πρίζα στις υπηρεσίες cloud στην Ευρώπη; “Δεν ξέρω. Αλλά δεν περίμενα ποτέ ότι οι ΗΠΑ θα απειλούσαν να πάρουν τη Γροιλανδία”, δήλωσε ο Γουινμπίλερ. «Είναι πιο τρελό από το να κλείσει το σύννεφο».
Πώς οι εικασίες έγιναν πραγματικότητα
Οι προειδοποιήσεις άρχισαν μερικούς μήνες αφότου ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο, σημειώνει το Politico.
«Δεν είναι λογικό να υποθέτουμε ότι μπορούμε πλέον να βασιστούμε απόλυτα στον αμερικανό εταίρο μας. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος όλα τα δεδομένα μας να χρησιμοποιηθούν από την αμερικανική διοίκηση ή οι υποδομές να κλειδώσουν από άλλες χώρες», δήλωσε ο Ματίας Έκε, Γερμανός σοσιαλδημοκράτης ευρωβουλευτής.
«Ο κίνδυνος ενός shutdown είναι το νέο παράδειγμα», δήλωσε στην ίδια εκδήλωση ο CEO του γαλλικού OVHcloud, Μπέντζαμιν Ρεβκολέφσκι. «Το cloud είναι σαν μια βρύση με νερό. Τι γίνεται αν κάποια στιγμή κλείσει η βρύση;»
Το τεχνολογικό ισοδύναμο του «κλεισίματος της βρύσης» θα ήταν να διατάξει η αμερικανική κυβέρνηση τις εταιρείες cloud να σταματήσουν τις υπηρεσίες τους στην Ευρώπη. Το cloud λειτουργεί δίνοντας στις επιχειρήσεις εικονική πρόσβαση στην αποθήκευση δεδομένων και την επεξεργαστική ισχύ, διευρύνοντας μαζικά τις δυνατότητες χάρη στα τεράστια δίκτυα φυσικών κέντρων δεδομένων ανά τον κόσμο.
Και ενώ η διακοπή των υπηρεσιών παραμένει ένα ακραίο σενάριο, οι αμερικανικοί τεχνολογικοί κολοσσοί δεν το απορρίπτουν πλέον ως πιθανότητα.
Το Politico προσθέτει πως: «Η Microsoft δήλωσε τον Απρίλιο ότι η εταιρεία θα βάλει δεσμευτική ρήτρα στα συμβόλαιά της με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για να τις διατηρήσει σε απευθείας σύνδεση και θα πολεμήσει τυχόν εντολές αναστολής στα δικαστήρια. Ενώ ο πρόεδρος Μπραντ Σμιθ υποστήριξε ότι ο κίνδυνος να διατάξει η αμερικανική κυβέρνηση τις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας να σταματήσουν τις δραστηριότητές τους στην ΕΕ ήταν «εξαιρετικά απίθανος», παραδέχθηκε ότι αυτό ήταν «μια πραγματική ανησυχία των ανθρώπων σε όλη την Ευρώπη». Η Microsoft παρουσίασε επίσης νέα χαρακτηριστικά αυτό το μήνα σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τις αντιδράσεις στην ΕΕ».
«Φυσικά, οι αμερικανικές εταιρείες πρέπει να συμμορφώνονται με την αμερικανική νομοθεσία», έγραψε η Άουρα Σάλα, κεντροδεξιά Φινλανδή ευρωβουλευτής και πρώην κορυφαία λομπίστρια της Meta στις Βρυξέλλες, αντιδρώντας στην είδηση του ICC, προσθέτοντας ότι «για τους Ευρωπαίους, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την αξιοπιστία και την ασφάλεια των λειτουργικών συστημάτων των αμερικανικών εταιρειών».
«Πολιτικοί και εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι πρέπει να υπάρξει μια πραγματική ευρωπαϊκή τεχνολογική εναλλακτική λύση.”Μπορείτε να αισθανθείτε ότι βρίσκεστε ένα εκτελεστικό διάταγμα μακριά από το να χάσετε την πρόσβαση σε κρίσιμες τεχνολογίες και κρίσιμες υποδομές”, δήλωσε η Φραντσέσκα Μπρία, καθηγήτρια καινοτομίας στο University College του Λονδίνου. “Έχει γίνει σαφές ότι η Ευρώπη δεν πρέπει να εξαρτάται από οποιαδήποτε εξωτερική δύναμη που κατέχει τη δυνατότητα να τραβήξει την πρίζα”.
Plan B 300 δισ. ευρώ
Η προσπάθεια της Ευρώπης να απομακρυνθεί από το αμερικανικό cloud αντιμετωπίζει μια σκληρή πραγματικότητα: η άρση της αμερικανικής τεχνολογικής κυριαρχίας δεν θα είναι ούτε εύκολη ούτε φθηνή.
«Αν κοιτάξετε το cloud, αν κοιτάξετε την τεχνητή νοημοσύνη, τα κέντρα δεδομένων, δυστυχώς, απλά δεν υπάρχουν επαρκείς εναλλακτικές λύσεις για τις προσφορές της αμερικανικής ψηφιακής βιομηχανίας», δήλωσε τον Απρίλιο ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Γιοργκ Κούκις, καθώς προέτρεπε το μπλοκ να προχωρήσει με προσοχή στα εμπορικά αντίποινα κατά του Τραμπ.
Η ιδέα που κερδίζει έδαφος ως σχέδιο για το πώς η ΕΕ θα μπορούσε να κρατηθεί όρθια στο διαδίκτυο ανεβάζει την τιμή στα 300 δισεκατομμύρια ευρώ. Συντάχθηκε από μια ομάδα εμπειρογνωμόνων και οικονομολόγων στον τομέα της τεχνολογίας και υποστηρίζεται από την ευρωπαϊκή βιομηχανία, η λεγόμενη πρωτοβουλία «EuroStack» έχει ως στόχο να καταστήσει την Ευρώπη αυτοδύναμη στις ψηφιακές υποδομές μέχρι το λογισμικό.
«Η κίνηση θέλει η ΕΕ να συσπειρωθεί γύρω από τρεις στόχους: Αγοράστε ευρωπαϊκά, Πουλήστε ευρωπαϊκά και Χρηματοδοτήστε ευρωπαϊκά. Καλούν τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων να δώσουν προτεραιότητα στις επιχειρήσεις της ΕΕ στις δημόσιες συμβάσεις, να ορίσουν ποσοστώσεις για τις κρατικές αγορές και να δρομολογήσουν ένα ταμείο EuroStack για την υποστήριξη της εγχώριας τεχνολογίας.
«Δεν υπάρχει τίποτα εξαιρετικό σε αυτή την προσέγγιση: αυτά τα εργαλεία βιομηχανικής πολιτικής χρησιμοποιούνται ευρέως σε άλλες δικαιοδοσίες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, εδώ και δεκαετίες – καθώς οι μεγάλες δημόσιες συμβάσεις τροφοδότησαν την ανάπτυξη των σημερινών τεχνολογικών κολοσσών», γράφουν οι διοργανωτές.
Δεν θα είναι τόσο εύκολο, λέει ο Μέγιερς από το think tank CERRE. “Ζητούν πολλά χρήματα για αυτό το έργο. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια. Η ιδέα ότι θα εμφανιστεί ως δια μαγείας είναι αρκετά ευφάνταστη”, είπε. Οι αντίπαλοι, όπως ο αμερικανικός εμπορικός όμιλος Chamber of Progress, υποστηρίζουν ότι το κόστος θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 5 τρισεκατομμύρια ευρώ.
Αρκετές ευρωπαϊκές χώρες και κορυφαίοι ευρωβουλευτές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν ήδη εκφράσει την υποστήριξή τους στην πρωτοβουλία EuroStack, η οποία αναφέρθηκε ρητά στην πρόσφατη συμφωνία συνασπισμού στη Γερμανία.
Ωστόσο, οι πολιτικοί κινούνται επίσης σε τεντωμένο σχοινί καθώς προσπαθούν να βρουν πώς να εξισορροπήσουν τις όποιες κινήσεις προς την ευρωπαϊκή κυριαρχία χωρίς να κατηγορηθούν για προστατευτισμό, ο οποίος θα μπορούσε να προκαλέσει την αντίδραση των ΗΠΑ.
«Καμία χώρα ή περιοχή δεν μπορεί να ηγηθεί της τεχνολογικής επανάστασης μόνη της», δήλωσε η επικεφαλής της τεχνολογικής κυριαρχίας της ΕΕ Χένα Βίρκουνεν στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες στις 5 Ιουνίου, παρουσιάζοντας μια στρατηγική που αναγνώρισε επίσης ότι το μπλοκ «αντιμετωπίζει τον κίνδυνο οπλοποίησης των τεχνολογικών και οικονομικών εξαρτήσεων».
«Η Ευρώπη εμπιστευόταν τυφλά τις ΗΠΑ ότι θα ήταν πάντα εκεί και πάντα με το μέρος της», δήλωσε ο Bria, καθηγητής του University College του Λονδίνου. «Η κατάσταση μοιάζει πολύ διαφορετική τώρα».
Διαβάστε επίσης
ΗΠΑ – Ιράν: «Μνημειώδεις οι ζημιές», λέει ο Τραμπ – «Η τιμωρία θα συνεχιστεί», διαμηνύει ο Χαμενεΐ
Κύρτσος: Το «απέραντο φρενοκομείο» και η πρόταση του Πακιστάν να δοθεί Νόμπελ Ειρήνης στον Τραμπ