Σε ιστορική επαναφορά των σχέσεών τους συμφώνησαν το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ενωση, με αποτέλεσμα το ακροδεξιό εθνικιστικό πουλόβερ των υποστηρικτών του Brexit να ξηλώνεται νήμα νήμα. Η συμφωνία αποτελεί προϊόν εντατικών διαπραγματεύσεων που διήρκεσαν έξι μήνες και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων σχέδια για τη χαλάρωση των συνοριακών ελέγχων για τους Βρετανούς ταξιδιώτες και την ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της μετανάστευσης και της άμυνας. Τα παραπάνω έρχονται περίπου τέσσερα χρόνια μετά το επίπονο διαζύγιο του 2020, που προέκυψε μετά το οριακό δημοψήφισμα του 2016 (51,89% υπέρ της αποχώρησης έναντι 48,11%) και την πίεση της οικονομικής κρίσης, που ταλαιπωρούσε την ήπειρο από το 2008 κι έστρωσε το έδαφος για την ακροδεξιά και τον ευρωσκεπτικισμό.
Με τον Τραμπ στο τιμόνι των ΗΠΑ και την ευρωπαϊκή ακροδεξιά να καραδοκεί, με τα μέτωπα της Ουκρανίας και της Μέσης Ανατολής ανοιχτά και τον εμπορικό πόλεμο που εξαπέλυσε ο Αμερικανός πρόεδρος, το έδαφος για μια στενότερη σχέση ανάμεσα στη Βρετανία και την ΕΕ έμοιαζε πιο εύφορο από ποτέ.
Πρόσβαση στο ReArm
Στόχος της κυβέρνησης του Κιρ Στάρμερ φαίνεται ότι ήταν η υπογραφή μιας νέας αμυντικής συμφωνίας με τις Βρυξέλλες, για να μπορούν οι βρετανικές αμυντικές βιομηχανίες να έχουν πρόσβαση στο ταμείο επανεξοπλισμού της ΕΕ (ReArm Europe), σε μια προσπάθεια να αντισταθμιστούν οι κίνδυνοι από την πολιτική του Τραμπ σε ζητήματα ευρωπαϊκής και βρετανικής ασφάλειας και συγκεκριμένα στο θέμα της Ρωσίας και του ΝΑΤΟ. Από την πλευρά της η ΕΕ ήθελε να εξασφαλίσει την κατάργηση της βίζας για την είσοδο Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία και τη μείωση των διδάκτρων για τους πολίτες της.
Από το 2020 μέχρι σήμερα τα ακανθώδη ζητήματα, όπως τα σύνορα της Ιρλανδίας αλλά και η δικαιοδοσία των ευρωπαϊκών οργάνων σε μια σειρά από ζητήματα (και με εμπορικές προεκτάσεις), διευθετήθηκαν σταδιακά, με τρόπο βέβαια που καμία πλευρά δεν ήταν ικανοποιημένη. Οι εξελίξεις στη Βρετανία και η κατάρρευση των Τόρις έφεραν τους Εργατικούς στην εξουσία με μια ατζέντα επαναπροσέγγισης, καθώς η οικονομία της χώρας βυθίστηκε, με αποτέλεσμα ολοένα μεγαλύτερα τμήματα της βρετανικής κοινωνίας να αντιλαμβάνονται ότι τα συνθήματα των Νάιτζελ Φάρατζ και Μπόρις Τζόνσον ήταν ουσιαστικά σε λάθος κατεύθυνση.
Αν η επανεκκίνηση της χρηματοδότησης των βρετανικών πανεπιστημίων μέσω Horizon (574,7 εκατ. ευρώ και σχεδόν 3.000 επιχορηγήσεις για έρευνες σε βρετανικά πανεπιστήμια το 2024) αποτέλεσε ένα πρώτο βήμα για την επαναπροσέγγιση, η συμφωνία ήρθε για να κλείσει κάποιες από τις πληγές που άνοιξε το Brexit στη σχέση των δύο πλευρών.
Η συμφωνία
Στο επίκεντρο βρίσκεται ένα νέο σύμφωνο ασφάλειας, που θα επιτρέψει σε βρετανικές αμυντικές εταιρείες να έχουν πρόσβαση στο ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας ύψους 150 δισ. ευρώ, υπό την προϋπόθεση οικονομικής συνεισφοράς από πλευράς Ηνωμένου Βασιλείου. Επιπλέον, η Βρετανία θα αποκτήσει πρόσβαση και στην ενιαία αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ και παράλληλα το Λονδίνο θα παραχωρήσει στην ΕΕ δικαιώματα αλιείας στα βρετανικά ύδατα για δώδεκα επιπλέον έτη, μέχρι το 2038, μία απόφαση που αναμένεται να προκαλέσει πολιτικές αντιδράσεις, καθώς η αλιεία αποτέλεσε ένα από τα πιο φορτισμένα ζητήματα του Brexit.
Το πακέτο μέτρων της «στρατηγικής συνεργασίας» που υπέγραψαν τα δύο μέρη αναμένεται να ενισχύσει την οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι το 2040 με 9 δισεκατομμύρια στερλίνες, να μειώσει το κόστος ζωής και να αποκαταστήσει κρίσιμους εμπορικούς και τεχνολογικούς δεσμούς με την Ευρώπη. Δεσμεύεται επίσης να αναπτύξει ένα δίκαιο σύστημα κινητικότητας των νέων και να χαλαρώσει τους κανόνες για τις θεωρήσεις και τις άδειες για τους καλλιτέχνες και τους μουσικούς.
Μεταξύ των βασικών σημείων της συμφωνίας βρίσκεται και η νέα συμφωνία SPS (υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών μέτρων), η οποία, μειώνοντας τη γραφειοκρατία στα σύνορα, θα απλοποιήσει τη διακίνηση τροφίμων και ποτών. Η αποκατάσταση της ομαλής ροής αγαθών, κυρίως μεταξύ Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας, εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές και μεγαλύτερη ποικιλία στα ράφια των σουπερμάρκετ.
Παράλληλα, η συμφωνία θα επιτρέπει την εξαγωγή προϊόντων προς την ΕΕ που είχαν σταματήσει να εξάγονται μετά το Brexit, όπως μπιφτέκια και λουκάνικα, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στην εν λόγω βιομηχανία. Ακόμη ένα κρίσιμο στοιχείο της συμφωνίας αφορά τη σύνδεση των συστημάτων εμπορίας εκπομπών ρύπων των δύο πλευρών. Η ρύθμιση αυτή αναμένεται να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου και να προστατεύσει τις επιχειρήσεις από τον επικείμενο «φόρο άνθρακα» της ΕΕ, ο οποίος χωρίς συμφωνία θα κόστιζε στις βρετανικές επιχειρήσεις 800 εκατομμύρια στερλίνες κάθε χρόνο.
Το ξανασκέφτονται
Η επιτυχία της ακροδεξιάς με το Brexit, που προκάλεσε κύμα αντίστοιχων συνθημάτων από ακροδεξιά κόμματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης, αποδείχθηκε απάτη. Ετσι, σε ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές περιβάλλον, που κάθε σταθερά φαίνεται να αμφισβητείται από την αμερικανική κυβέρνηση, οι Βρετανοί πλέον σε ποσοστό 55% θεωρούν ότι το Brexit ήταν λάθος επιλογή, ενώ μόλις 30% το θεωρεί σωστό. Βέβαια, οι καλές επιδόσεις του Φάρατζ στις τοπικές εκλογές, που ανέδειξαν το κόμμα του Reform
UK ουσιαστικά σε πρώτη πολιτική δύναμη, προκαλούν ανησυχία για τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει τελικά η πολιτική Στάρμερ.
Διαβάστε επίσης
Μπαλόνι το πλεόνασμα με δημιουργική λογιστική
Όλα για το μεγάλο κόλπο για τον ΟΠΕΚΕΠΕ – Αυτή την Κυριακή στο Documento
Euroleague: Ούτε φέτος έσπασε η «κατάρα» του πρώτου στη regular season – Το απίθανο σερί
