Προς ακόμη μεγαλύτερες συγκρούσεις, ίσως και ανατροπές

Προς ακόμη μεγαλύτερες συγκρούσεις, ίσως και ανατροπές

Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν μια ατέλειωτη κάθοδος στην κόλαση. Το σύνολο του πολιτικού δυναμικού της Ευρώπης, 60.000.000 άντρες σε στρατεύσιμη ηλικία, έζησε για τέσσερα χρόνια την εφιαλτική εμπειρία των χαρακωμάτων και του πολέμου φθοράς. Περίπου 8.000.000 σκοτώθηκαν και σχεδόν άλλοι τόσοι έμειναν ανάπηροι. Κι όμως. Ο Μεγάλος Πόλεμος ήταν ένας ξεχασμένος πόλεμος. Αρκεί κανείς να συγκρίνει το πλήθος ταινιών, κειμένων, αναφορών και μνημείων για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενδεικτικό ότι παρόλο που 116.000 Αμερικανοί χάθηκαν σε έξι μήνες στο δυτικό μέτωπο, δηλαδή διπλάσιες απώλειες απ’ ό,τι στο Βιετνάμ, μόλις τον Νοέμβριο του 2021 δημιουργήθηκε μνημείο στην Ουάσινγκτον.

Τη μνημονική αυτή αποσιώπηση σπάει η ταινία «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο» του Εντβαρντ Μπέργκερ. Η εμπορική της επιτυχία και η πρόταση της Αμερικανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου για εννέα βραβεία Οσκαρ δεν είναι καθόλου άσχετες με τη σημερινή συγκυρία. Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, αλλά, όπως παρατήρησε ο Μαρκ Τουέιν, κάνει περιστασιακά ομοιοκαταληξία. Τα τελευταία χρόνια οι αναλογίες έχουν συσσωρευτεί. Ο κόσμος μας μοιάζει όλο και περισσότερο με αυτόν του 1914. Εχοντας αφήσει πίσω μας τη διπολική σταθερότητα του Ψυχρού Πολέμου, αγωνιζόμαστε να κατανοήσουμε ένα σύστημα που είναι όλο και πιο πολυπολικό, αδιαφανές και απρόβλεπτο. Οι κρίσεις μαίνονται ανεξέλεγκτα σε στρατηγικά ευαίσθητες περιοχές οπουδήποτε εμπλέκονται συμφέροντα μεγάλων δυνάμεων. Ο πόλεμος στην Ουκρανία αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο ίδιος ο τρόπος διεξαγωγής του πολέμου έχει επιστρέψει σε κλασικές μορφές. Διάρκεια, καθολική εμπλοκή, φθορά και εξόντωση θυμίζουν την ανείπωτη φρίκη και τον παραλυτικό τρόμο του Μεγάλου Πολέμου. Κεντρική ιδέα της σύγκρουσης είναι η μεγιστοποίηση του κόστους για τον αντίπαλο σε έναν ανελέητο πόλεμο φθοράς. Καύσιμα της ανθρωποσφαγής τα υλικά, τα όπλα και κυρίως οι πλήρως αναλώσιμοι στρατιώτες. Πόλεμος δίχως τέλος αφήνει πίσω του άλυτες τις πολιτικές διαφορές από τις οποίες ξεκίνησε. Και γι’ αυτό προοιωνίζεται ακόμη μεγαλύτερες συγκρούσεις. Ισως όμως και ανατροπές.

*Η Βασιλική Λάζου είναι Ιστορικός, διδάσκουσα στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών, ΑΠΘ

Τελευταίες ΕιδήσειςDropdown Arrow
preloader
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Documento Newsletter