Την ώρα που στην Αθήνα οι κυβερνητικοί παράγοντες εξακολουθούν να αυτοσυστήνονται ως «θεματοφύλακες» των εθνικών συμφερόντων, στις Βρυξέλλες η Τουρκία περνά από το ταμείο για να εισπράξει ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για την πολεμική βιομηχανία της – με ελληνική υπογραφή και χωρίς την παραμικρή ουσιαστική αντίδραση.
Ο,τι και αν προσπαθούν τώρα να ψελλίσουν στο Μαξίμου και στο υπουργείο Aμυνας περί «νομικών αδιεξόδων» ή «αναγκαστικών διαδικασιών», τα επίσημα κείμενα και οι ευρωπαϊκές πρακτικές είναι αμείλικτα: η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με τον υπουργό Αμυνας Νίκο Δένδια σε ρόλο Eυρωπαίου… κομπάρσου, επέτρεψε την ενεργοποίηση των προγραμμάτων SAFE και ReArm Europe με όρους που ευνοούν άμεσα την τουρκική συμμετοχή.
Η αρχή του δράματος (για τα ελληνικά συμφέροντα) γράφτηκε στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου 2025. Εκεί, με τις υπογραφές Ελλάδας και Κύπρου, εγκρίθηκαν συμπεράσματα που προβλέπουν «συνεργασία με εταίρους εκτός ΕΕ» στον αμυντικό τομέα. Μία ημέρα αργότερα, σε ειδική τηλεδιάσκεψη με τη συμμετοχή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η πρόβλεψη αυτή πήρε σάρκα και οστά.
Ταυτόχρονα, στα ίδια συμπεράσματα «φωτογραφήθηκε» η τουρκική αμυντική βιομηχανία με αναφορές σε μη επανδρωμένα συστήματα, όπου η Αγκυρα διατηρεί πρωτοκαθεδρία. Η ελληνική κυβέρνηση βέβαια ουδόλως φάνηκε να προβληματίζεται – αν κρίνουμε από τις θριαμβολογίες που ακολούθησαν.
Η συνέχεια δόθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 20ής Μαρτίου, στο οποίο η Λευκή Βίβλος για την ευρωπαϊκή άμυνα επικυρώθηκε και οι εργασίες για το SAFE επιταχύνθηκαν. Παράλληλα, νέα τηλεδιάσκεψη με «εταίρους» –πάλι με τον Ερντογάν στο πάνελ– επικύρωσε τη δυνατότητα χρηματοδότησης τρίτων χωρών από τα ευρωπαϊκά αμυντικά ταμεία.
Ενορχηστρωμένη σιωπή
Το αποκορύφωμα της κυβερνητικής υποκρισίας ήρθε στις 27 Μαΐου, όταν στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων ο κανονισμός SAFE εγκρίθηκε χωρίς συζήτηση. Εδώ ο υπουργός Ν. Δένδιας είχε κάθε ευκαιρία να ζητήσει τουλάχιστον μια δημόσια πολιτική τοποθέτηση – αντ’ αυτού προτίμησε τη βολική αφωνία. Αλλωστε, όταν έχεις βαφτίσει ο ίδιος τον κανονισμό «κανονισμό της κερκόπορτας», είναι κάπως δύσκολο να παριστάνεις ότι δεν βλέπεις ποιος περνά από αυτή…
Ακόμη και η Κυπριακή Δημοκρατία παραδέχτηκε επισήμως ότι ψήφισε υπέρ. Η ελληνική κυβέρνηση, αντιθέτως, συνεχίζει να προσποιείται ότι «δεν κατάλαβε», ενώ δεν καταγράφηκε ούτε καταψήφιση ούτε αποχή από ελληνικής πλευράς. Μόνη χώρα που απείχε, όπως προκύπτει από τις επίσημες ανακοινώσεις, ήταν η Ουγγαρία.
Το πολιτικό ερώτημα παραμένει αμείλικτο: Πώς είναι δυνατόν η Ελλάδα να στηρίζει χρηματοδοτικούς μηχανισμούς από τους οποίους η Τουρκία θα ενισχύσει την πολεμική βιομηχανία της; Αυτή που εξοπλίζει κατοχικές δυνάμεις στην Κύπρο και απειλεί καθημερινά την Ελλάδα.
Παρέμβαση από το ΠΑΣΟΚ
Σε πλήρη αντίθεση με την κυβερνητική στάση, το ΠΑΣΟΚ έφερε το θέμα στο προσκήνιο του κοινοβουλίου. Ο τομεάρχης Εθνικής Αμυνας του κόμματος Μιχάλης Κατρίνης ζήτησε την άμεση σύγκληση τριών ειδικών συνεδριάσεων της Επιτροπής Εθνικής Αμυνας και Εξωτερικών της Βουλής.
Η πρώτη συνεδρίαση που προτείνει το ΠΑΣΟΚ αφορά ειδικά τη στάση της Ελλάδας απέναντι στα προγράμματα SAFE και ReArm. Ο Μιχ. Κατρίνης επισήμανε την αδικαιολόγητη απουσία της Ελλάδας από την ενεργή αξιοποίηση του SAFE, ενώ η Τουρκία –προς έκπληξη μόνο των αφελών– έχει ήδη καταθέσει πλήρη φάκελο συμμετοχής.
Παράλληλα, σημείωσε ότι το ReArm, στο οποίο συμμετέχει με προθυμία η κυβέρνηση, δεν προσφέρει πραγματική ενίσχυση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας αλλά απλώς «λογιστική ευελιξία». Το ΠΑΣΟΚ αντιθέτως πρότεινε συγκεκριμένο ποσοστό τουλάχιστον 30% εγχώριας συμμετοχής σε κάθε νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα – ιδέα μάλλον δυσνόητη για μια κυβέρνηση που θεωρεί την άμυνα περισσότερο ως πεδίο δημοσίων σχέσεων και λιγότερο ως πεδίο σοβαρής βιομηχανικής πολιτικής.
Μετά την «κερκόπορτα» τι;
Η υπόθεση SAFE δεν είναι τεχνικό ή διαδικαστικό ζήτημα. Αφορά το αν η χώρα έχει στρατηγικό σχέδιο για την άμυνά της ή απλώς ακολουθεί τον ευρωπαϊκό «αυτοματισμό» ακόμη κι όταν αυτός στρέφεται ευθέως κατά των συμφερόντων της.
Με την επιλογή τους να «παίξουν άμυνα» –για την ακρίβεια, καθόλου άμυνα– στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων και να αποδεχθούν εν λευκώ τη χρηματοδοτική διείσδυση της Τουρκίας, ο Ν. Δένδιας και συνολικά η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκθέτουν την ελληνική πολιτική σε ακόμη έναν κρίσιμο τομέα. Ας ελπίσουμε ότι στη Βουλή, εάν τελικά φτάσει εκ νέου, οι κυβερνητικοί βουλευτές θα τολμήσουν τουλάχιστον να μιλήσουν, γιατί στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων προτίμησαν να μείνουν σιωπηλοί. Αλλωστε, είναι απορίας άξιο πώς ένας υπουργός Αμυνας που χαρακτηρίζει ο ίδιος τον κανονισμό SAFE «κανονισμό της κερκόπορτας» δεν αισθάνθηκε την ανάγκη ούτε να εξηγήσει δημόσια γιατί η Ελλάδα δεν απαίτησε καν να γίνει συζήτηση για το ζήτημα.
Πώς σκοπεύει η κυβέρνηση να πείσει τους πολίτες ότι υπερασπίζεται την εθνική γραμμή όταν επιτρέπει στην Τουρκία να ενισχύεται χρηματοδοτικά μέσα από εργαλεία που η ίδια ψήφισε και χωρίς να καταθέσει καμία εναλλακτική πρόταση; Η σιωπή του υπουργού και η άνευ όρων ψήφος της κυβέρνησης σε ένα τόσο κομβικό θέμα, σε μια Ευρώπη που ήδη εξελίσσεται σε αγορά όπλων με τουρκική συμμετοχή, αποτελούν πολιτικό σκάνδαλο πρώτου μεγέθους. Ολα τα άλλα είναι απλώς επικοινωνιακή σάλτσα για εγχώρια κατανάλωση.
