Με την άνευ προηγουμένου απόφασή του να βομβαρδίσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, συμμετέχοντας άμεσα στην αεροπορική επίθεση του Ισραήλ στον περιφερειακό εχθρό του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έκανε κάτι που είχε ορκιστεί εδώ και καιρό να αποφύγει – να παρέμβει στρατιωτικά σε έναν μεγάλο ξένο πόλεμο, όπως επισημαίνει το Reuters.
Η δραματική επίθεση των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης της πιο ισχυρά οχυρωμένης πυρηνικής εγκατάστασης του Ιράν βαθιά υπόγεια, σηματοδοτεί το μεγαλύτερο στοίχημα εξωτερικής πολιτικής των δύο προεδριών του Τραμπ και μια γεμάτη κινδύνους και άγνωστες απολήξεις.
Ο Τραμπ, ο οποίος επέμεινε το Σάββατο ότι το Ιράν πρέπει τώρα να κάνει ειρήνη ή να αντιμετωπίσει περαιτέρω επιθέσεις, θα μπορούσε να προκαλέσει την Τεχεράνη σε αντίποινα όπως το να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, την πιο σημαντική πετρελαϊκή αρτηρία στον κόσμο, ή να επιτεθεί σε στρατιωτικές βάσεις και συμμάχους των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, εντείνοντας παράλληλα το μπαράζ πυραύλων του στο Ισραήλ και ενεργοποιώντας ομάδες πληρεξουσίων εναντίον αμερικανικών και ισραηλινών συμφερόντων παγκοσμίως, ανέφεραν οι αναλυτές.
Τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να κλιμακώσουν περαιτέρω την ένταση σε μια ευρύτερη περιοχή οδηγώντας σε πιο παρατεταμένη σύγκρουση από ό,τι είχε φανταστεί ο Τραμπ, ανακαλώντας στη μνήμη των «αιώνιων πολέμων» που έδωσε η Αμερική στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, τους οποίους είχε χλευάσει ως «ηλίθιους» και είχε υποσχεθεί ότι δεν θα εμπλακεί ποτέ σε αυτούς.
«Οι Ιρανοί έχουν αποδυναμωθεί σοβαρά και έχουν υποβαθμιστεί στις στρατιωτικές τους δυνατότητες», δήλωσε ο Άαρον Ντέιβιντ Μίλερ, πρώην διαπραγματευτής για τη Μέση Ανατολή για τις Δημοκρατικές και Ρεπουμπλικανικές κυβερνήσεις. «Αλλά έχουν κάθε είδους ασύμμετρους τρόπους με τους οποίους μπορούν να απαντήσουν… Αυτό δεν πρόκειται να τελειώσει γρήγορα».
Κατά την προετοιμασία για τον βομβαρδισμό που ανακοίνωσε αργά το Σάββατο, ο Τραμπ ταλαντευόταν μεταξύ απειλών για στρατιωτική δράση και εκκλήσεων για ανανέωση των διαπραγματεύσεων για να πειστεί το Ιράν να καταλήξει σε συμφωνία για την κατάργηση του πυρηνικού του προγράμματος.
Ένας ανώτερος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου δήλωσε ότι μόλις ο Τραμπ πείστηκε ότι η Τεχεράνη δεν είχε κανένα συμφέρον να καταλήξει σε πυρηνική συμφωνία, αποφάσισε ότι οι επιθέσεις ήταν «το σωστό πράγμα που έπρεπε να κάνει».
Ο Τραμπ έδωσε το πράσινο φως μόλις διαβεβαιώθηκε για «υψηλή πιθανότητα επιτυχίας», δήλωσε ο αξιωματούχος – μια αποφασιστικότητα που επιτεύχθηκε μετά από περισσότερο από μια εβδομάδα ισραηλινών αεροπορικών επιθέσεων στις πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν που άνοιξαν το δρόμο για τις ΗΠΑ να καταβάλουν το ενδεχομένως το κρίσιμο πλήγμα.
Η πυρηνική απειλή παραμένει
Ο Τραμπ επαίνεσε τη «μεγάλη επιτυχία» των επιθέσεων, οι οποίες, όπως είπε, περιελάμβαναν τη χρήση μαζικών βομβών «bunke buster» στην κύρια εγκατάσταση στο Φόρντοου. Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί υποστήριξαν ότι ενώ το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν μπορεί να έχει καθυστερήσει για πολλά χρόνια, η απειλή μπορεί να μην έχει τελειώσει.
Το Ιράν αρνείται ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, λέγοντας ότι το πρόγραμμά του προορίζεται για καθαρά ειρηνικούς σκοπούς.
«Μακροπρόθεσμα, η στρατιωτική δράση είναι πιθανό να ωθήσει το Ιράν να αποφασίσει ότι τα πυρηνικά όπλα είναι απαραίτητα για την αποτροπή και ότι η Ουάσινγκτον δεν ενδιαφέρεται για διπλωματία», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο Σύνδεσμος Ελέγχου Όπλων, ένας μη κομματικός οργανισμός με έδρα τις ΗΠΑ που υποστηρίζει τη νομοθεσία για τον έλεγχο των όπλων.
«Οι στρατιωτικές επιθέσεις από μόνες τους δεν μπορούν να καταστρέψουν την εκτεταμένη πυρηνική γνώση του Ιράν. Οι επιθέσεις θα οπισθοδρομήσουν το πρόγραμμα του Ιράν, αλλά με το κόστος της ενίσχυσης της αποφασιστικότητας της Τεχεράνης να ανασυστήσει τις ευαίσθητες πυρηνικές της δραστηριότητες», ανέφερε η ομάδα.
Ο Έρικ Λομπ, επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλόριντα, δήλωσε ότι η επόμενη κίνηση του Ιράν παραμένει ανοιχτό ερώτημα και υπαινίχθηκε ότι μεταξύ των μορφών αντιποίνων του θα μπορούσε να είναι το χτύπημα «ευάλωτων στόχων» των ΗΠΑ και του Ισραήλ εντός και εκτός της περιοχής.
Αλλά είπε επίσης ότι υπάρχει πιθανότητα το Ιράν να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων – «αν και θα το έκανε σε ακόμη πιο αδύναμη θέση» – ή να επιδιώξει μια διπλωματική έξοδο.
Ωστόσο, αμέσως μετά τις επιθέσεις των ΗΠΑ, το Ιράν έδειξε μικρή διάθεση για παραχωρήσεις.
Ο Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας του Ιράν δήλωσε ότι δεν θα επιτρέψει να σταματήσει η ανάπτυξη της «εθνικής βιομηχανίας» του, και ένας σχολιαστής της κρατικής τηλεόρασης του Ιράν δήλωσε ότι κάθε πολίτης των ΗΠΑ ή μέλος του στρατού στην περιοχή θα είναι πλέον νόμιμοι στόχοι.
Νωρίς την Κυριακή, το υπουργείο Εξωτερικών του Ιράν εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας ότι η Τεχεράνη «θεωρεί δικαίωμά της να αντισταθεί με όλη της τη δύναμη στην στρατιωτική επιθετικότητα των ΗΠΑ».
Ο Καρίμ Σαντζαντπούρ, αναλυτής στο Carnegie Endowment for International Peace, δημοσίευσε στο X: «Ο Τραμπ υπέδειξε ότι τώρα είναι η ώρα για ειρήνη. Είναι ασαφές και απίθανο οι Ιρανοί να το δουν με τον ίδιο τρόπο. Αυτό είναι πιο πιθανό να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στον 46χρονο πόλεμο ΗΠΑ-Ιράν παρά να τον ολοκληρώσει».
Διαβάστε επίσης
Ιράν: Οι ΗΠΑ βομβάρδισαν τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις – «Εξαλείφθηκαν» δήλωσε ο Τραμπ
Αποκάλυψη Αxios: Η επικοινωνία Τραμπ με Ιράν απέτυχε μετά την απώλεια επαφής με τον Χαμενεΐ
