Στις 23 Μαρτίου 1980 κι ενώ η χώρα ετοιμάζεται να διοργανώσει το Euro, αποκαλύπτεται το μεγαλύτερο ως τότε σκάνδαλο στημένων αγώνων.
Πριν από 40 χρόνια γράφτηκε η πιο μαύρη σελίδα (μέχρι τις επόμενες) στο ιταλικό ποδόσφαιρο. Κι αυτό γιατί ήταν το πρώτο μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς με σωρεία στημένων αγώνων και παράνομου στοιχηματισμού.
Το περιβόητο «Τοτονέρο» αποκαλύφθηκε λίγους μόνο μήνες προτού η Ιταλία φιλοξενήσει τους τελικούς του Euro 1980 και σόκαρε όχι μόνο την Ιταλία αλλά και όλη την Ευρώπη. Η 23η Μαρτίου 1980 έμελλε να μείνει αξέχαστη στους γείτονες καθώς ήταν η μέρα που η ιταλική αστυνομία εισέβαλε σε γήπεδα της Σέριε A και της Σέριε B για να περάσει χειροπέδες σε ποδοσφαιριστές (διεθνείς και μη), προπονητές, παράγοντες και άλλους για συμμετοχή στο σκάνδαλο.
Ενας έμπορος οπωροκηπευτικών, ο 31χρονος Μάσιμο Κρουτσιάνι, και ο 45άχρονος Αλβαρο Τρίνκα, στο εστιατόριο του οποίου γίνονταν οι πρώτες συμφωνίες, ήταν εκείνοι που έστησαν τη δουλειά παρέα με ποδοσφαιριστές της Λάτσιο που σύχναζαν στο εστιατόριο και κατάφεραν να βάλουν στο κόλπο παίκτες από ομάδες της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας του κάλτσιο.
Αποτυχημένη πρεμιέρα
Με δεδομένο ότι στην Ιταλία δεν υπήρχε νομοθεσία που απαγόρευε το στήσιμο αγώνων (ψηφίστηκε το 1989) παρά μόνο αθλητικές ποινές, τα πράγματα ήταν πιο εύκολα για όλους τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση. Ετσι στήθηκε μια ολόκληρη παράνομη επιχείρηση, έστω κι αν ξεκίνησε αποτυχημένα! Κι αυτό γιατί το πρώτο στήσιμο δεν έμελλε να επιτευχθεί τον Οκτώβριο του 1979, με ένα φιλικό Παλέρμο – Λάτσιο στη Σικελία. Ολα ήταν προσυνεννοημένα, αλλά το ματς δεν διεξάχθηκε επειδή η αποστολή της Λάτσιο δεν ταξίδεψε τελικά στη Σικελία αφού έχασε την πτήση της!
Το τέλος της παρανομίας ήρθε πολύ γρήγορα, όταν τον Φεβρουάριο του 1980 η Μπολόνια κέρδισε την Αβελίνο σε ματς που είχε συμφωνηθεί να λήξει ισόπαλο. Οι Κρουτσιάνι και Τρίνκα δεν είχαν αρκετά χρήματα για να στήσουν άλλο παιχνίδι. Ομως είχαν δανειστεί αρκετά από τοκογλύφους, oι οποίοι μόλις έμαθαν πού πήγαιναν τα λεφτά τους ζήτησαν 300.000.000 λιρέτες επιπρόσθετα από αυτά που τους είχαν δανείσει.
Οταν ένα φορτηγό της οικογενειακής επιχείρησης του Κρουτσιάνι έγινε παρανάλωμα του πυρός ο πατέρας του, Φερούτσιο, κατήγγειλε τι συνέβαινε στην αστυνομία και λίγο αργότερα, την 1η Μαρτίου, ο Κρουτσιάνι έστειλε επιστολή με διευθύνσεις και ονόματα στον εισαγγελέα της Ρώμης.
Η αντίδραση των εισαγγελικών και αστυνομικών αρχών ήταν άμεση. Τα εντάλματα σύλληψης εκδόθηκαν γρήγορα και την Κυριακή 23 Μαρτίου 1980 στις 17.00 ώρα Ιταλίας στήθηκε γιγαντιαία επιχείρηση της ιταλικής αστυνομίας σε διάφορες πόλεις της χώρας για τη σύλληψη ποδοσφαιριστών. Οι Μορίνι, Αλμπερτόζι και ο πρόεδρος της Μίλαν Φελίτσε Κολόμπο συνελήφθησαν στα αποδυτήρια της ομάδας μετά τη λήξη του αγώνα με την Τορίνο! Στην Πεσκάρα η Λάτσιο ηττήθηκε 0-2 αλλά μόλις οι παίκτες μπήκαν στα αποδυτήρια συνελήφθησαν οι Κατσιατόρι, Γουίλσον, Τζιορντάνο και Μανφρεντόνια! Οι συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι έπειτα από δώδεκα μέρες και συνολικά απαγγέλθηκαν κατηγορίες για απάτη σε 33 παίκτες και ακόμη πέντε άτομα.
Οι πρωτόδικες αποφάσεις εκδόθηκαν μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου του 1980. Σε αυτές ξεχωρίζουν ο υποβιβασμός της Μίλαν στη Σέριε B (για πρώτη φορά στην ιστορία της) και η αφαίρεση πέντε βαθμών από το επόμενο πρωτάθλημα σε Αβελίνο, Μπολόνια, Περούτζια, Λάτσιο, με την τελευταία μάλιστα να τιμωρείται με πρόστιμο 10.000.000 λιρετών και υποβιβασμό σε περίπτωση υποτροπής. Γιουβέντους, Νάπολι, Πεσκάρα απαλλάχθηκαν από κάθε κατηγορία από τις ομάδες της Σέριε A, όπως και οι Τζένοα, Λέτσε, Παλέρμο, Πιστοϊέζε και Τάραντο από τη Σέριε B.
Διά βίου αποβολή
Ο Κολόμπο, πρόεδρος της Μίλαν, αποβλήθηκε διά βίου από το ποδόσφαιρο, ενώ με έναν χρόνο τιμωρήθηκε ο ομόλογός του της Μπολόνια Τομάζο Φαμπρέτι. Οσον αφορά τους ποδοσφαιριστές, οι Αλμπερτόζι, Κατσιατόρι και Γουίλσον τιμωρήθηκαν με διά βίου αποκλεισμό, ενώ οι Πελεγκρίνι, Μαρτίρα (Περούτζια), Πετρίνι, Σαβόλντι, Τζεκίνι (Περούτζια) τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό από τρία έως έξι χρόνια. Ο περίφημος Πάολο Ρόσι της Περούτζια τιμωρήθηκε με δύο έτη.
Ο δεύτερος βαθμός δεν άλλαξε πολλά, πλην του υποβιβασμού της Λάτσιο και της μετατροπής της τιμωρίας ισόβιου αποκλεισμού των Αλμπερτόζι, Κατσιατόρι και Γουίλσον σε ποινή μερικών ετών αποκλεισμού. Συνολικά τιμωρήθηκαν 21 ποδοσφαιριστές (18 της Σέριε A, τρεις της Σέριε B).
