Το όραμα του Ρήγα Φεραίου, πριν από 220 χρόνια, για μια δημοκρατική πολιτεία στα σκλαβωμένα από τους Οθωμανούς Βαλκάνια, από τον Δούναβη μέχρι το Λιβυκό πέλαγος και από την Αδριατική μέχρι τον Εύξεινο Πόντο, αποτυπώνει η Χάρτα που τυπώθηκε στη Βιέννη το 1797. Με αφορμή την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου, ένα από τα αντίτυπα της Χάρτας, που έγινε κτήμα της Πασχαλείου Σχολής στο Καπέσοβο Ζαγορίου, εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων έως και τις 6 Μαΐου. Πρόκειται, για ένα κειμήλιο εθνικής και ιστορικής αξίας, το οποίο προσφέρει σημαντικές πληροφορίες μιας ταραγμένης εποχής.
Ο καθηγητής Νεώτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Γεώργιος Παπαγεωργίου, που κατάγεται από το Καπέσοβο και έχει μελετήσει τη Χάρτα, τόνισε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πως πρόκειται για ένα ιδιαίτερο πόνημα. Όπως αναφέρει ο καθηγητής η διαμόρφωση των γεωπολιτικών ισορροπιών στην ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής έχει αποτελέσει σε διάφορες ιστορικές συγκυρίες διακύβευμα ποικίλων κέντρων εξουσίας.
Λίγο πριν εκπνεύσει ο 18ος αιώνας, η Χάρτα του Ρήγα Φεραίου, είναι ένα 12φυλλο έργο, πάνω στο οποίο αποτυπώνεται, στην εποχή προ του σχηματισμού των εθνικών κρατών, μια πρωτότυπη πολιτική πρόταση για τη δημιουργία ενός και μόνο Βαλκανικού κράτους, έναντι της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ειδικότερα ο Γεώργιος Παπαγεωργίου λέει πως η έκδοσή της είχε προαναγγελθεί στην «εφημερίδα της Βιέννης», που ήταν γνωστή ως ρωμαϊκή γκαζέτα, ενώ επισημαίνει, πως το πόνημα, «υπερβαίνει τις απαιτήσεις της προσφιλούς στον Ρήγα επιστήμης της Γεωγραφίας».Μάλιστα διευκρινίζει, ότι στο αντίτυπο του Καπεσόβου, δεν αναβιώνει μόνο το γεωφυσικό ανάγλυφο της Βαλκανικής, οι πλωτοί και χερσαίοι άξονες που τη συνέδεαν ή οι πόλεις της, αλλά παρέχονται παράλληλα και ιστορικές πληροφορίες, που εστιάζουν σε ηγεμονικές προσωπικότητες. Το 1797 τυπώνονται στη Βιέννη 1.220 αντίτυπα της 12φυλλης Χάρτας. Όπως προκύπτει από τα τεκμήρια, φαίνεται ότι από το λιμάνι της Τεργέστης μέσα σε 12 κιβώτια αποστέλλονται 600 αντίτυπα στη Σμύρνη, ενώ τα υπόλοιπα, πρόθεση του Ρήγα ήταν να σταλούν στο Βουκουρέστι, χωρίς να είναι γνωστοί οι αποδέκτες και αν τελικά, όλα τα αντίτυπα έφτασαν εκεί.
Σήμερα, εκτιμάται ότι σώζονται περίπου 100 πλήρη αντίτυπα, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
