Τον Δεκέμβριο του 2024 η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε πανευτυχής ότι ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για την «απελευθέρωση του εμπορίου» μεταξύ ΕΕ και Mercosur. Επειτα από 25 χρόνια η Ευρώπη δηλώνει έτοιμη να υποδεχτεί αγροτικά προϊόντα αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων από την Αργεντινή, τη Βραζιλία, την Ουρουγουάη και την Παραγουάη. Στόχος της να αυξήσει κατά πολύ τις συναλλαγές ΕΕ – Νότιας Αμερικής, που σήμερα φτάνουν στα 110 δισ. δολάρια.
Παρόμοιες συμφωνίες για την «απελευθέρωση του εμπορίου» βρίσκονται στη ρίζα της εξολόθρευσης της ευρωπαϊκής αγροτιάς. Με το ένα χέρι η Ευρώπη εισάγει προϊόντα που δεν τηρούν καμία από τις περιβαλλοντικές, κοινωνικές και υγειονομικές προδιαγραφές, τις οποίες όμως με το άλλο χέρι τις επιβάλλει στους Ευρωπαίους καλλιεργητές. Στη Λατινική Αμερική η χρήση αντιβιοτικών στην κτηνοτροφία είναι ανεξέλεγκτη, δεν ιχνηλατούνται τα σφάγια, τα ζώα μεταφέρονται χωρίς μέριμνα για την ευζωία τους. Χρησιμοποιούνται επικίνδυνα ζιζανιοκτόνα, που απαγορεύονται στην ΕΕ όπου συχνά παράγονται. Η βιομηχανική κτηνοτροφία καταστρέφει εκατομμύρια εκτάρια πολύτιμου τροπικού δάσους, κυρίως για την καλλιέργεια μεταλλαγμένης σόγιας, για ζωοτροφή.
Οι πολύ χαμηλές εργατικές αμοιβές συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα των λατινοαμερικανικών προϊόντων. Στη Νότια Αμερική τα αγροκτήματα είναι πολύ μεγαλύτερα από ό,τι στην Ευρώπη. Στη Βραζιλία το 15% της καλλιεργήσιμης γης ανήκει σε εκμεταλλεύσεις μεγαλύτερες από 100.000 στρέμματα. Στη Mercosur η αγροτική παραγωγή στηρίζεται στους –χαμηλά αμειβόμενους– εργάτες γης.
Το περιβαλλοντικό κόστος από τις μεταφορές των αγαθών αγνοείται εντελώς σε τέτοιου είδους συμφωνίες. Κι όμως, οι μεταφορές είναι υπεύθυνες για το 25% της κλιματικής ρύπανσης. Αν ήταν χώρα αυτές θα ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος παγκόσμιος ρυπαντής, μετά την Κίνα.
Ο αθέμιτος ανταγωνισμός που προκαλούν οι συμφωνίες για την «απελευθέρωση του εμπορίου» «στριμώχνει» τους Ευρωπαίους μικρομεσαίους αγρότες στον λαβύρινθο της εντατικής γεωργίας. Εκεί πέφτουν στα νύχια του αγροτοβιομηχανικού Μινώταυρου, για τον οποίο είναι εύκολη λεία. Εδώ και πολλές δεκαετίες στην Ευρώπη οι αγρότες λιγοστεύουν και τα αγροκτήματα μεγαλώνουν. Η ΕΕ θυσιάζει ευχαρίστως τους αγρότες της στο περιβαλλοντικό και κοινωνικό dumping.
Στόχος της συμφωνίας ΕΕ – Μercosur είναι, υποτίθεται, τα «φτηνά τρόφιμα». Πρόκειται δυστυχώς για κωδική ονομασία για τα υπερκέρδη των μεγάλων διατροφικών ομίλων. Η αλήθεια είναι ότι χάρη στο «ελεύθερο εμπόριο» οι Ευρωπαίοι καταναλωτές επιδοτούμε τους αγροτοβιομηχανικούς ομίλους, για να εξολοθρεύσουν τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις και για να συνεχίσουν να μας κρατούν δέσμιους σε ανθυγιεινές, οικοκτόνες και αισχροκερδείς διατροφικές συνήθειες!
Για να γίνει πράξη αυτή η καταστροφή χρειάζεται τη συγκατάθεση δεκαεπτά κρατών-μελών της ΕΕ. Πολλά ήδη αντιδρούν (Γαλλία, Πολωνία, Ολλανδία, Ιταλία, Ιρλανδία, Σλοβακία, Αυστρία, Βέλγιο κ.ά.). Η έγκριση της συμφωνίας είναι αβέβαιη. Η στάση της Ελλάδας θα είναι κρίσιμη για το τελικό αποτέλεσμα.
Από ακριτομυθίες του πρωθυπουργού και στενών συνεργατών του φαίνεται ότι η ΝΔ κλίνει «ανεπαισθήτως» υπέρ της συμφωνίας. Αλλά η αντίδραση των αγροτών μπορεί να κάμψει τη χλιαρή και σιωπηλή πολιτική υποστήριξη στη συμφωνία ΕΕ – Mercosur στην Ελλάδα. Γι’ αυτό, την επόμενη φορά που θα δείτε τους τοπικούς σας βουλευτές και αυτοδιοικητικούς να παριστάνουν όλο χαιρετούρες και χαμόγελα «τα παιδιά της αγροτιάς», πείτε τους δυνατά και καθαρά, για να το καταλάβουν: «Σταματήστε τη συμφωνία ΕΕ – Mercosur»!