Με την ιαχή «Ελευθερία-Ελευθερία» πραγματοποιήθηκε το βράδυ της Δευτέρας, 16 Ιουνίου, η παράσταση του Θεατρικού Εργαστηρίου του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού.
Για όποιον δεν έχει επισκεφθεί ποτέ κάποιο σωφρονιστικό κατάστημα είναι δύσκολο, σχεδόν αδύνατο, να κατανοήσει τις ειδικές συνθήκες που ισχύουν, όχι μόνο για τους έγκλειστους αλλά και για τους επισκέπτες. Κάθε δέκα μέτρα υπάρχουν πόρτες που ανοίγουν και κλείνουν μόνο με εντολή του φύλακα που σε παρακολουθεί μέσα από κάμερες. Τα προσωπικά σου αντικείμενα και ό,τι είναι δικό σου παραδίδεται στην πύλη και πλέον είσαι ένας αριθμός πάνω σε ένα καρτελάκι. Η επαφή με τον κόσμο χάνεται. Όχι μόνο τον έξω αλλά και τον μέσα σου και όσο κοιτάς τις σιδεριές τόσο η όραση σου γίνεται κάθετη. Ο χώρος και ο χρόνος αποκτούν άλλη σημασία όταν είσαι μέσα σε μία φυλακή.
Οι άνθρωποι που ζουν στις φυλακές εκτός από τη στέρηση της ελευθερίας τους, που είναι η μεγαλύτερη τιμωρία, αντιμετωπίζουν και το τέρας του ιδρυματισμού που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη ενδιαφέροντος για οτιδήποτε. Η έλλειψη ατομικότητας και η άνευ όρου παράδοση σε μια σκληρή πραγματικότητα που όχι μόνο δεν τους βοηθάει να σωφρονιστούν αλλά τους στερεί και κάθε ελπίδα για μια δεύτερη ευκαιρία είναι δύο από τους λόγους που το Θεατρικό Εργαστήρι του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού αποτελεί μια στιγμή ανθρωπιάς σε μια δυστοπική καθημερινότητα.
Θεατρική Ομάδα Φυλακών Κορυδαλλού
Από το 2016, το Σωφρονιστικό κατάστημα κράτησης Κορυδαλλού έχει τη δική του θεατρική ομάδα. Το θεατρικό εργαστήρι δημιουργήθηκε κατόπιν πρωτοβουλίας του Σ.Κ.Κ. Κορυδαλλού, της Γενικής Γραμματείας Αντιεγκληματικής Πολιτικής του Εθνικού Θεάτρου και του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά. Σκοπός του εργαστηρίου είναι να δοθεί στους συμμετέχοντες η δυνατότητα να βιώσουν τα οφέλη της θεατρικής πράξης, εντός της ιδιαίτερης συνθήκης στην οποία βρίσκονται. Μέσα από τη διαδικασία των συναντήσεων οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να καλλιεργήσουν τις πνευματικές τους ικανότητες, τη δημιουργικότητά τους και μέσα από την ομαδικότητα να αυτοβελτιωθούν γνωρίζοντας την αξία της συλλογικότητας.
Μέχρι στιγμής οι παραστάσεις που έχουν ανέβει από το 2016 είναι η «Τρικυμία» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ (2016-2017), σειρά πήρε ο «Θάλαμος αρ.6» του Άντον Τσέχωφ (2017-2018), ακολούθησαν τα «Οικόπεδα με θέα» του Ντάβιντ Μάμετ (2018-2019), το 2022-2023 ανέβηκαν οι «Πέρσες» του Αισχύλου, το 2024 η «Αντιγόνη» του Αισχύλου για να φτάσουμε στο σήμερα και στις «Σφήκες» του Αριστοφάνη.
Τα μέλη της ομάδας υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Αικατερίνης Παπαγεωργίου συμμετέχουν στο θεατρικό εργαστήριο από το Νοέμβριο του 2024, του οποίου η φετινή δράση ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του αριστοφανικού αυτού έργου.
Η επιλογή του έργου ήταν αποτέλεσμα ψηφοφορίας μεταξύ των κρατουμένων – μελών του θεατρικού εργαστηρίου. Όπως μας αποκάλυψε η σκηνοθέτρια η απόφαση υπήρξε ομόφωνη: «Έχει σημασία οι συμμετέχοντες στο πρόγραμμα να νιώσουν πως αυτό που συμβαίνει τους αφορά. Πως δεν αποφασίζουν άλλοι για αυτούς και πως έχουν ενεργό λόγο σε κάθε στάδιο της διαδικασίας. Στην αρχή τους πρότεινα τρία έργα. Πρόκειται για τους “Επτά επί Θήβας”, τους “Όρνιθες” και τους “Σφήκες”. Δεν γνώριζαν κανένα από τα τρία κείμενα. Όταν τους εξήγησα το περιεχόμενο χωρίς δισταγμό επέλεξαν το έργο που διακωμωδεί με αιχμηρό τρόπο τη διάβρωση της δικαστικής εξουσίας. Τυχαία επιλογή; Σίγουρα, όχι. Οι άνθρωποι εδώ νιώθουν πως η Δικαιοσύνη είναι και άδικη και άνιση».
Δώστε μας μια δεύτερη ευκαιρία
Ο Ηλίας από την περασμένη εβδομάδα είναι ελεύθερος. Έκτισε την ποινή του για κατοχή ναρκωτικών και πλέον ονειρεύεται μια ζωή μακριά από τη φυλακή. Το να επιστρέψει για να παίξει στην παράσταση είναι κάτι που όπως μας εξηγεί το χρωστούσε στο εργαστήριο που όσο καιρό ήταν μέσα τον βοήθησε να αντέξει. Όπως σημειώνει: «Στην αρχή μπήκα στην ομάδα γιατί είχα ακούσει πως μπορεί να σε βοηθήσει στο εφετείο. Εγώ κάνω και μεροκάματα και έχω γραφτεί στο ΙΕΚ των φυλακών. Στην πορεία όμως άρχισε να μου αρέσει αυτό που συνέβαινε εδώ. Μιλούσα με κρατούμενους από άλλες πτέρυγες, συζητούσαμε για εμάς και κάπως όλο αυτό θύμιζε τη ζωή μας έξω από τις φυλακές. Μόλις τελειώσει η παράσταση εγώ θα φύγω. Τα άλλα παιδιά θα μείνουν μέσα. Το χρωστούσα στο πρόγραμμα να επιστρέψω για την παράσταση».
Για τον Κώστα είναι η δεύτερη χρονιά που συμμετέχει στο Θεατρικό Εργαστήρι. Πριν μπει στη φυλακή ήταν σεφ σε ένα γνωστό εστιατόριο της Μυκόνου. Το εργαστήριο του θυμίζει πως κάποτε ήταν ελεύθερος. Συγκεκριμένα: «Όταν κάνεις παρανομίες κάποια στιγμή θα σε τσιμπήσουν. Λογικό είναι και δεν παραπονιέμαι. Βέβαια αν ζούσα στο εξωτερικό τώρα θα ήμουν έξω. Στην Ελλάδα όλοι είναι ένοχοι μπροστά στους δικαστές. Είμαι μέσα για ναρκωτικά. Με τη θεατρική ομάδα νιώθω ελεύθερος».
Η περίπτωση του Γιάννη είναι λίγο διαφορετική. Τουλάχιστον έτσι, υποστηρίζει ο ίδιος. Αντιμετωπίζει ισόβια ποινή που ελπίζει να «σπάσει» στο εφετείο. Μπήκε στη θεατρική ομάδα με την ελπίδα να δουν οι δικαστές με επιείκεια την υπόθεσή του. Ο Γιάννης πιστεύει πως αν δεν ήταν Αλβανός η ποινή που θα αντιμετώπιζε θα ήταν σαφώς μικρότερη: «Δεν το παίζω αθώος αλλά η Δικαιοσύνη δεν μας αντιμετωπίζει όλους το ίδιο. Δεν έχω σκοτώσει άνθρωπο κι όμως μου έριξαν ισόβια. Μόλις είδαν πως είμαι Αλβανός κατευθείαν καμπάνα. Έχω τρία ανήλικα παιδιά. Τα παιδιά μου έρχονται στο επισκεπτήριο αλλά τα ντρέπομαι. Το μόνο που ζητάω είναι μια δεύτερη ευκαιρία να μην κάνω ξανά τα ίδια λάθη».
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν: Φάνη Μιλλεούνη (Σκηνογραφική επιμέλεια), Χάρης Κούσιος (Επιμέλεια κίνησης), Διαμαντής Αδαμαντίδης (Μουσική επιμέλεια), Ειρήνη Γεωργακίλα (Ενδυματολογική επιμέλεια), Πέτρος Πρίντεζης (Γραφιστικός σχεδιασμός), Γιώργος Νικολόπουλος, καθηγητή Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο -Επιστημονικός Συνεργάτης.
Παίζουν: Η Θεατρική Ομάδα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού, αποτελούμενη από 25 κρατούμενους.
Διαβάστε επίσης:
Κριτική θεάτρου: «Εδώ έχει δράκους»
