Στον αέρα το «ευρωπαϊκό» δάνειο των 140 δισ. προς την Ουκρανία πάνω σε ρωσικά κεφάλαια
«Η Ρωσία μπορεί πράγματι να διεκδικήσει τα χρήματα για οποιονδήποτε λόγο...».
Το δάνειο των 140 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ουκρανία παραμένει υπό αμφισβήτηση – και φαίνεται ότι θα τρενάρει ακόμα για άλλους δύο μήνες – αφού ο ηγέτης της όγδοης μεγαλύτερης χώρας του μπλοκ επέκρινε έντονα τη χρήση κατασχεμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την πλήρωσή του.
Το Βέλγιο – ένα από τα έξι ιδρυτικά μέλη της ΕΕ και γνωστό για την αγάπη του για την τέχνη του κλασικού ευρωπαϊκού συμβιβασμού – όπως γράφει το Politico κατάφερε να αποδυναμώσει σε μεγάλο βαθμό τη διατύπωση που δημοσιεύθηκε σε σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες. Το αποτέλεσμα δεν κάνει τίποτα άλλο παρά να αναβάλει την απόφαση για το αν θα προχωρήσει το σχέδιο μέχρι την επόμενη συνάντηση των ηγετών. Και ανανεώνει τις ανησυχίες για τη δέσμευση του μπλοκ στην Ουκρανία.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, Φλαμανδός εθνικιστής, δέχεται πιέσεις για το σχέδιο στο εσωτερικό. Σύμφωνα με τον ίδιο η επιχείρηση ενέχει τεράστιους οικονομικούς και νομικούς κινδύνους για το Βέλγιο, όπου φυλάσσονται τα περισσότερα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Οι αρχηγοί της ΕΕ λένε ότι κατανοούν τις ανησυχίες του – αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν τρόπο να τον καθησυχάσουν.
«Είναι λίγο άσχημο για μένα που μας κατηγορούν, τώρα, ως την απρόθυμη χώρα», δήλωσε ο Ντε Βεβέρ στους δημοσιογράφους.
Η διφορούμενη στάση του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία, παρά την επιβολή κυρώσεων στις δύο μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Ρωσίας αυτή την εβδομάδα, έχει υποχρεώσει την Ευρώπη να αναλάβει το βάρος της υποστήριξής της. Ενώ οι κυβερνήσεις της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θεωρούσαν εδώ και καιρό αδιανόητη τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τον εξοπλισμό και την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, λόγω φόβων ότι θα παραβίαζε το διεθνές δίκαιο, αναδείχθηκε τελευταία ως μια πραγματική πιθανότητα καθώς ο πόλεμος συνεχιζόταν.
Η ΕΕ ήλπιζε την Πέμπτη να δώσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μια σταθερή εντολή να υποβάλει μια νομική πρόταση που θα περιγράφει το δάνειο ήδη από την επόμενη εβδομάδα. Ο Ντε Βεβέρ διασφάλισε ότι αυτό δεν θα συμβεί.
«Επαρκώς ισορροπημένο»
Μια ολόκληρη ημέρα με φρενήρεις διαπραγματεύσεις, μια διακοπή και μια νέα συνεδρίαση το βράδυ, πάνω σε ένα κείμενο με συμβιβαστική γλώσσα.
Ο Ντε Βεβέρ επέτρεψε στην τελική δήλωση της συνόδου κορυφής να αναφέρει ότι δεν θα σταθεί εμπόδιο στην περαιτέρω διερεύνηση της ιδέας της δήμευσης περιουσιακών στοιχείων από την Επιτροπή. Αυτό δεν ήταν ακριβώς αυτό που ονειρευόταν το Κίεβο.
Είναι «ένα επαρκώς ισορροπημένο κείμενο που επιτρέπει ερμηνείες που ανταποκρίνονται σε όλες τις ανάγκες και τις ευαισθησίες, ώστε ο καθένας να δώσει στη συνέχεια μια συγκεκριμένη ερμηνεία που είναι καλή για τον εαυτό του», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ που ενημερώθηκε για τις συζητήσεις, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή οι συνομιλίες ήταν ιδιωτικές.
Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, μιλάει στα μέσα ενημέρωσης κατά την άφιξή του για τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στο κτίριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, Πέμπτη 23 Οκτωβρίου 2025. (AP Photo/Harry Nakos)
Λίγοι μπόρεσαν να κρύψουν το γεγονός ότι το αποτέλεσμα εγείρει ανανεωμένα ερωτήματα σχετικά με την εύθραυστη υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία, καθώς η σύγκρουση πλησιάζει την τέταρτη επέτειό της.
Το σχέδιο για τα περιουσιακά στοιχεία «δεν έχει θαφτεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. «Μπορέσαμε να συζητήσουμε τεχνικές λεπτομέρειες». Δεν υπήρχαν άλλες επιλογές χρηματοδότησης για την βοήθεια προς την Ουκρανία, είπε. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε στους ηγέτες ότι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το δάνειο είναι «διαχειρίσιμοι».
Με το Βέλγιο να δηλώνει ότι δεν ένιωθε άνετα με το σχέδιο, οι εθνικοί και οι ευρωπαίοι διπλωμάτες πέρασαν πολλές μέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής προσπαθώντας να βρουν νομική γλώσσα για να καθησυχάσουν τον Ντε Βέβερ και να δώσουν στην Επιτροπή τις οδηγίες που θα χρειαζόταν για να προχωρήσει με την ιδέα.
Όμως, ενώ τα προηγούμενα σχέδια της κοινής δήλωσης, ακόμη και το πρωί της συνόδου κορυφής, καλούσαν ρητά τους αξιωματούχους να υποβάλουν μια νομική πρόταση – ουσιαστικά ένα μήνυμα ότι το σχέδιο ήταν πιθανό να γίνει πραγματικότητα – η διατύπωση που κατέληξαν οι ηγέτες ήταν απλώς «καλεί την Επιτροπή να παρουσιάσει, το συντομότερο δυνατό, επιλογές για οικονομική στήριξη» και παραπέμπει το ζήτημα στην επόμενη σύνοδο κορυφής. Αυτή έχει προγραμματιστεί για τον Δεκέμβριο, αλλά οι αξιωματούχοι δεν απέκλεισαν μια προηγούμενη συνάντηση.
«Διαπραγματεύσεις για εβδομάδες»
Τα διακυβεύματα είναι πολύ μεγάλα σύμφωνα με τον Ντε Βέβερ, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των ακινητοποιημένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στην Ευρώπη κατέχεται από την χρηματοπιστωτική εταιρεία Euroclear, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Βέλγιο, ανέφεραν οι διπλωμάτες.
Είπε επανειλημμένα στους ομολόγους του ότι η επιχείρηση συνεπαγόταν τεράστιους οικονομικούς και νομικούς κινδύνους για το Βέλγιο, όπως αναφέρεται.
Ένα επιπλέον στοιχείο για το πείσμα του Ντε Βέβερ είναι ότι έχει εμπλακεί σε ασαφείς συνομιλίες για να συμφωνηθεί ένας προϋπολογισμός που θα επαναφέρει την ισορροπία στα οικονομικά του Βελγίου.
Ο Ντε Βέβερ απέρριψε έναν συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής που θα προέβλεπε αυστηρότερη διατύπωση υπέρ του δανείου, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους της ΕΕ.
«Συμφωνήσαμε για το τι, τώρα πρέπει να δουλέψουμε για το πώς», δήλωσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους δημοσιογράφους.
Αντιμέτωποι με τις διαβεβαιώσεις της Επιτροπής ότι η οικονομική επιχείρηση ενείχε μικρό κίνδυνο, οι Βέλγοι διπλωμάτες απάντησαν σε εσωτερικές συναντήσεις της ΕΕ ότι ένα αεροπλάνο είχε ελάχιστες πιθανότητες να συντριβεί — αλλά αν συμβεί αυτό, δεκάδες άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους, σύμφωνα με δύο διπλωμάτες που γνωρίζουν τις συνομιλίες.
Πολυπλοκότητες
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, Βέλγοι αξιωματούχοι έχουν επανειλημμένα καλέσει την Επιτροπή να καλύψει διμερώς τις πιο ευαίσθητες πτυχές του δανείου — και εξοργίστηκαν όταν αξιωματούχοι της ΕΕ αρνήθηκαν να το πράξουν.
«Η αίσθησή μου είναι ότι οι φίλοι από την Επιτροπή υποτίμησαν τις πολυπλοκότητες αυτής της πολύ περίπλοκης οικονομικής δομής», δήλωσε ένας από τους διπλωμάτες της ΕΕ. «Αυτή η υποτίμηση είναι ο λόγος για τον οποίο το Βέλγιο ανησυχεί».
Ο συμβιβασμός της ΕΕ αργά το βράδυ επιτρέπει σε όλους να σώσουν την υπόληψή τους — και αφήνει στον Ντε Βεβέρ την εξουσία να ασκήσει βέτο σε τυχόν μελλοντικές ενέργειες εάν δεν τηρήσουν τις κόκκινες γραμμές του.
Αν «η Ρωσία μπορεί πράγματι να διεκδικήσει τα χρήματα για οποιονδήποτε λόγο… τα μετρητά πρέπει να είναι εκεί αμέσως», είπε ο Ντε Βέβερ, προσθέτοντας ότι «η εμπιστοσύνη σε ολόκληρο το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρώπης» θα διακυβευόταν.
«Ποιος θα δώσει αυτή την εγγύηση; Ρώτησα τους συναδέλφους μου: “Εσείς; Τα κράτη μέλη;”… Αυτό το ερώτημα δεν ενθουσίασε όσους βρίσκονταν γύρω από το τραπέζι», είπε ο Βέλγος ηγέτης.
Πηγή: Politico
