Κρίσιμες είναι για άλλη μια φορά οι εξελίξεις στην πολύπαθη Μέση Ανατολή με το νέο κεφάλαιο και σαφώς πιο επικίνδυνο, που άνοιξε στη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν. Α και προς το παρόν, οι πολεμικές επιχειρήσεις φαίνεται να περιορίζονται στα δύο κράτη και στα Ηνωμένα Έθνη και αλλού έχουν υπάρξει εκτεταμένες εκκλήσεις για αυτοσυγκράτηση, κανείς δε γνωρίζει πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.
Τι θα συμβεί αν αυτές οι εκκλήσεις για κατάπαυση πυρός πέσουν στο κενό; Τι θα συμβεί αν οι μάχες κλιμακωθούν και επεκταθούν;
Ακολουθούν μόνο μερικά πιθανά, χειρότερα σενάρια, όπως τα παρουσιάζει σε ανάλυσή του το BBC.
Εμπλοκή ΗΠΑ
Παρ’ όλες τις αρνήσεις των ΗΠΑ, το Ιράν πιστεύει ξεκάθαρα ότι οι αμερικανικές δυνάμεις ενέκριναν και τουλάχιστον σιωπηρά υποστήριξαν τις επιθέσεις του Ισραήλ.
Το Ιράν θα μπορούσε να χτυπήσει αμερικανικούς στόχους σε όλη τη Μέση Ανατολή – όπως στρατόπεδα ειδικών δυνάμεων στο Ιράκ, στρατιωτικές βάσεις στον Κόλπο και διπλωματικές αποστολές στην περιοχή. Οι δυνάμεις πληρεξουσίων του Ιράν – η Χαμάς και η Χεζμπολάχ – μπορεί να έχουν μειωθεί πολύ, αλλά οι υποστηρικτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ παραμένουν ένοπλες και άθικτες.
Οι ΗΠΑ φοβήθηκαν ότι τέτοιες επιθέσεις ήταν πιθανές και απέσυραν μέρος του προσωπικού τους. Στο δημόσιο μήνυμά τους, οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει έντονα το Ιράν για τις συνέπειες οποιασδήποτε επίθεσης σε αμερικανικούς στόχους.
Τι θα μπορούσε να συμβεί αν ένας Αμερικανός πολίτης σκοτωνόταν, ας πούμε, στο Τελ Αβίβ ή αλλού;
Ο Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να βρεθεί αναγκασμένος να δράσει. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, κατηγορείται εδώ και καιρό ότι θέλει να παρασύρει τις ΗΠΑ στο να τον βοηθήσουν να νικήσει το Ιράν.
Οι στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι μόνο οι ΗΠΑ διαθέτουν τα βομβαρδιστικά και τις βόμβες που μπορούν να διαπεράσουν τα βαθύτερα ιρανικά πυρηνικά εργοστάσια, ειδικά αυτά του Φόρντοου.
Ο Τραμπ υποσχέθηκε στην εκλογική του καμπάνια MAGA ότι δεν θα ξεκινήσει κανέναν λεγόμενο «αέναο πόλεμο» στη Μέση Ανατολή. Αλλά εξίσου πολλοί Ρεπουμπλικάνοι υποστηρίζουν τόσο την κυβέρνηση του Ισραήλ όσο και την άποψή της ότι τώρα είναι η ώρα να επιδιωχθεί αλλαγή καθεστώτος στην Τεχεράνη.
Αλλά αν οι ΗΠΑ γίνονταν ενεργός μαχητής, αυτό θα αποτελούσε μια τεράστια κλιμάκωση με δυνητικές μακροχρόνιες και καταστροφικές προεκτάσεις.
Εμπλοκή χωρών του Κόλπου
Εάν το Ιράν δεν καταφέρει να βλάψει τους καλά προστατευμένους στρατιωτικούς και άλλους στόχους του Ισραήλ, τότε θα μπορούσε πάντα να στοχεύσει τους πυραύλους του σε πιο ήπιους στόχους στον Κόλπο, ειδικά σε χώρες που το Ιράν πιστεύει ότι βοήθησαν και υποκίνησαν τους εχθρούς του όλα αυτά τα χρόνια.
Υπάρχουν πολλοί ενεργειακοί και υποδομικοί στόχοι στην περιοχή. Θυμηθείτε ότι το Ιράν κατηγορήθηκε ότι χτύπησε τα διυλιστήρια της Σαουδικής Αραβίας το 2019 και οι Χούθι πληρεξούσιοί του χτύπησαν στόχους στα ΗΑΕ το 2022.
Από τότε έχει υπάρξει ένα είδος συμφιλίωσης μεταξύ του Ιράν και ορισμένων χωρών στην περιοχή.
Αλλά αυτές οι χώρες φιλοξενούν αμερικανικές αεροπορικές βάσεις. Μερικές επίσης – διακριτικά – βοήθησαν στην υπεράσπιση του Ισραήλ από την ιρανική πυραυλική επίθεση πέρυσι.
Εάν χώρες του Κόλπου δεχθούν επιθέσεις, τότε και αυτές μπορεί να απαιτήσουν από αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη να συνδράμουν στην υπεράσπισή τους, όπως και το Ισραήλ.
Το Ισραήλ δεν καταστρέφει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν
Τι θα γίνει αν η ισραηλινή επίθεση αποτύχει; Τι θα γίνει αν οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν είναι πολύ βαθιές, πολύ καλά προστατευμένες; Τι θα γινόταν αν τα 400 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου κατά 60% – το πυρηνικό καύσιμο που απέχει μόλις ένα μικρό βήμα από το να είναι πλήρως οπλικό, αρκετό για δέκα βόμβες περίπου – δεν καταστραφούν;
Πιστεύεται ότι μπορεί να είναι κρυμμένο βαθιά σε μυστικά ορυχεία. Το Ισραήλ μπορεί να έχει σκοτώσει ορισμένους πυρηνικούς επιστήμονες, αλλά καμία βόμβα δεν μπορεί να καταστρέψει την τεχνογνωσία και την εμπειρία του Ιράν.
Τι θα γινόταν αν η επίθεση του Ισραήλ πείσει την ηγεσία του Ιράν ότι ο μόνος τρόπος αποτροπής περαιτέρω επιθέσεων είναι να αγωνιστεί για πυρηνική ικανότητα όσο πιο γρήγορα μπορεί;
Τι θα γινόταν αν αυτοί οι νέοι στρατιωτικοί ηγέτες γύρω από το τραπέζι είναι πιο ισχυρογνώμονες και λιγότερο προσεκτικοί από τους νεκρούς προκατόχους τους;
Τουλάχιστον, αυτό θα μπορούσε να αναγκάσει το Ισραήλ σε περαιτέρω επιθέσεις, ενδεχομένως δεσμεύοντας την περιοχή σε έναν συνεχή γύρο επιθέσεων και αντεπιθέσεων. Οι Ισραηλινοί έχουν μια βάναυση φράση για αυτή τη στρατηγική: την αποκαλούν «κούρεμα του χόρτου».
Παγκόσμιο οικονομικό σοκ
Τι θα γινόταν αν το Ιράν προσπαθούσε να κλείσει το Στενό του Ορμούζ, περιορίζοντας περαιτέρω την κυκλοφορία του πετρελαίου;
Τι θα γινόταν αν – στην άλλη πλευρά της Αραβικής Χερσονήσου – οι Χούθι στην Υεμένη διπλασιάσουν τις ενέργειές τους κατά πλοίων που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα; Είναι ο τελευταίος εναπομείνας λεγόμενος σύμμαχος του Ιράν με ιστορικό απρόβλεπτης φύσης και υψηλού ρίσκου.
Πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο ήδη υποφέρουν από κρίση κόστους ζωής. Η αυξανόμενη τιμή του πετρελαίου θα αύξανε τον πληθωρισμό σε ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που ήδη τρίζει υπό το βάρος του δασμολογικού πολέμου του Τραμπ.
Και ας μην ξεχνάμε ότι ο μόνος άνθρωπος που επωφελείται από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου είναι ο Πρόεδρος Πούτιν της Ρωσίας, ο οποίος ξαφνικά θα έβλεπε δισεκατομμύρια δολάρια να κατακλύζουν τα ταμεία του Κρεμλίνου για να πληρώσουν για τον πόλεμό του εναντίον της Ουκρανίας.
Το καθεστώς του Ιράν πέφτει, αφήνοντας ένα κενό
Τι θα γινόταν αν το Ισραήλ πετύχαινε τον μακροπρόθεσμο στόχο του να επιβάλει την κατάρρευση του ισλαμικού επαναστατικού καθεστώτος στο Ιράν;
Ο Νετανιάχου ισχυρίζεται ότι ο πρωταρχικός του στόχος είναι να καταστρέψει την πυρηνική ικανότητα του Ιράν. Αλλά ξεκαθάρισε στη χθεσινή του δήλωση ότι ο ευρύτερος στόχος του περιλαμβάνει αλλαγή καθεστώτος.
Είπε «στον περήφανο λαό του Ιράν» ότι η επίθεσή του «άνοιξε τον δρόμο για να επιτύχετε την ελευθερία σας» από αυτό που ονόμασε «κακό και καταπιεστικό καθεστώς» τους.
Η ανατροπή της κυβέρνησης του Ιράν μπορεί να αρέσει σε ορισμένους στην περιοχή, ειδικά σε ορισμένους Ισραηλινούς. Αλλά τι κενό μπορεί να αφήσει; Ποιες απρόβλεπτες συνέπειες θα υπάρξουν; Πώς θα μοιάζει η εμφύλια σύγκρουση στο Ιράν;
Πολλοί μπορούν να θυμηθούν τι συνέβη τόσο στο Ιράκ όσο και στη Λιβύη όταν απομακρύνθηκε η ισχυρή συγκεντρωτική κυβέρνηση.
Έτσι, πολλά εξαρτώνται από το πώς θα εξελιχθεί αυτός ο πόλεμος τις επόμενες ημέρες.
Πώς – και πόσο σκληρά – θα αντιδράσει το Ιράν; Και τι αυτοσυγκράτηση – αν υπάρχει – μπορούν να ασκήσουν οι ΗΠΑ στο Ισραήλ;
Από την απάντηση σε αυτά τα δύο ερωτήματα θα εξαρτηθούν πολλά.
Διαβάστε επίσης
Ισραήλ – Ιράν: Ολοταχώς προς γενικευμένη σύγκρουση – Ολονύχτια επίθεση με πυραύλους από την Τεχεράνη
ΔΟΑΕ: Το Ισραήλ χτύπησε πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – Παγκόσμια ανησυχία
Η κυβέρνηση πανηγυρίζει «νίκη» κατά της ακρίβειας, που όμως είναι επικράτηση των καρτέλ
Αφήνουν 12,δισ. ανεκμετάλλευτα – Αυτή την Κυριακή στο Documento
March to Gaza: Πώς οι αιγυπτιακές αρχές συνέλαβαν δικηγόρο πρώην μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ (Video)
