Η ευρωπαϊκή ροπή προς τα πυρηνικά ενώνει τους φαινομενικά αντίθετους πόλους της ΕΕ: από τη μια πλευρά, τον ευρωπαϊστή, φιλελεύθερο –αν και τελευταία γέρνει ολοένα και πιο δεξιά- Εμμανουέλ Μακρόν και από την άλλη τον ακροδεξιό, λαϊκιστή και ευρωσκεπτικιστή Βίκτορ Όρμπαν. Και οι δυο επιθυμούν την επιστροφή της πυρηνικής ενέργειας, υπό το πρόσχημα της πράσινης μετάβασης και της εξάλειψης του άνθρακα από την παραγωγή ενέργειας και την οικονομία. Επίσης, η φύλαξη των συνόρων για την αποτροπή των μεταναστών είναι ένα ζήτημα στο οποίο οι απόψεις των δύο ηγετών συμπίπτουν, παρά τις διαφορές που τους χωρίζουν σε μια σειρά από άλλα ζητήματα όπως το κράτος δικαίου ή τα δικαιώματα της LGBT κοινότητας.
Για μια Ευρώπη-φρούριο
Ο γάλλος πρόεδρος και στην Βουδαπέστη τη Δευτέρα επανέλαβε αυτό που έχει επανειλημμένως τονίσει: ότι το κύριο μέλημα της γαλλικής προεδρίας της ΕΕ, που ξεκινά την 1η Ιανουαρίου, θα είναι η μεγαλύτερη συνεργασία των κρατών μελών της Ένωσης για την φύλαξη και προστασία των συνόρων. Είπε ότι «υπάρχει πολύ μεγάλη σύγκλιση απόψεων σχετικά με την ανάγκη για μια πιο πολιτική διακυβέρνηση της Σένγκεν», ενώ υπογράμμισε ότι πρέπει να «προστατεύσουμε τα εξωτερικά σύνορα, να περιορίσουμε τις δευτερογενείς ροές» και να «κάνουμε τους μηχανισμούς επιστροφής στην χώρα προέλευσης περισσότερο αποτελεσματικούς, για εκείνους που δεν είναι επιλέξιμοι για άσυλο». Μάλιστα, ο Μακρόν μίλησε επί μακρόν με τον Όρμπαν για το ζήτημα αυτό ενώ ανέφερε ότι θα ετοιμάσουν από κοινού τα συμπεράσματα για την ιδέα της “σύσφιξης” των σχέσεων στο ζήτημα αυτό.
Η κίνηση αυτή προς τα δεξιά δεν έρχεται σαν κεραυνός εν αιθρία. Ο Μακρόν έχει ξεκινήσει εδώ και καιρό να ενσωματώνει στην ρητορική του ιδέες και επιχειρήματα που έχουν απήχηση στο δεξιό ακροατήριο. Αυτό οφείλεται στην γενικότερη κλίση της γαλλικής πολιτικής σκηνής προς τα δεξιά, αφού λαϊκιστές και ρατσιστές, όπως η Μαρίν Λεπέν και ο Ερίκ Ζεμούρ, έχουν κανονικοποιηθεί στη δημόσια σφαίρα. Επομένως, όντας πρωταθλητής στον οικονομικό φιλελευθερισμό δεν φαίνεται να του εξασφαλίζει το πολιτικό του μέλλον, και επειδή οι προοδευτικές ιδέες αυτό τον καιρό δεν έχουν πολλή πέραση, ο γάλλος πρόεδρος προσπαθεί να εγκολπώσει όσο περισσότερους δεξιούς ψηφοφόρους γίνεται.
Και τώρα μια ενέργεια που όλους μας ενώνει
Η πυρηνική ενέργεια φαίνεται να κάνει δυναμική επιστροφή στο ευρωπαϊκό ενεργειακό πεδίο. Χαρακτηριστικά, τα διάφορα λόμπι της βιομηχανίας έχουν δώσει μάχες τις τελευταίες εβδομάδες ώστε να ταξινομηθεί από την ΕΕ η πυρηνική ενέργεια ως «πράσινη», ώστε να χρησιμοποιηθεί στην μετάβαση που προσπαθεί να κάνει η Ένωση προς ένα πιο οικολογικό μέλλον, χωρίς κατανάλωση βρώμικων μορφών ενέργειας, όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο.
Φυσικά, διακυβεύβονται πολλά δισεκατομμύρια για την υπόθεση της μετάβασης. Ο Μακρόν έχει ήδη ανακοινώσει τον περασμένο Οκτώβριο ένα πενταετές πλάνο ανάπτυξης μικρών πυρηνικών σταθμών, αξίας €30 δις. Αναλυτές εκτιμούν ότι δύο είναι οι κύριοι λόγοι που η Γαλλία θυμάται τα παλιά της μεγαλεία ως πυρηνικής δύναμης: ο πρώτος είναι ότι μέχρι το 2025, σχεδόν η λειτουργία του ενός τετάρτου των πυρηνικών σταθμών παγκοσμίως θα έχει τερματιστεί λόγω παλαιότητας, γεγονός που ανοίγει ένα παράθυρο ευκαιρίας κατάκτησης νέων αγορών ενέργειας. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι οι νέοι πυρηνικοί σταθμοί έχουν «ευέλικτη τεχνολογία» που τους επιτρέπει να χρησιμοποιούνται και για άλλους σκοπούς πέρα από την ηλεκτροπαραγωγή, όπως η αφαλάτωση και η παραγωγή υδρογόνου για θέρμανση.
Ρωσία και ΗΠΑ διεισδύουν στην Ανατολική Ευρώπη
Και η Ουγγαρία όμως έχει πρόγραμμα επέκτασης του δικτύου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς. Μάλιστα, το σχέδιο αξίας €12,5 δις που αναμένεται να υλοποιηθεί χρηματοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από την ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom. Μέσα από αυτή τη σχέση, φαίνεται η τάση δύο χωρών, της Ρωσίας και των ΗΠΑ, να επιθυμούν να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό μίγμα της Ευρώπης.
Εκτός λοιπόν από τη Ρωσία, και οι ΗΠΑ δίνουν χρηματοδότηση στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Ευρώπης, ώστε να δώσουν κίνητρα στις πρώην σοβιετικές χώρες να εξαλείψουν το κάρβουνο και να περάσουν στην πυρηνική ενέργεια. Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ παραδέχθηκε ότι έχει δώσει χρήματα στην Πολωνία και τη Ρουμανία, ενώ συνομιλεί και με άλλες χώρες της ανατολικής Ευρώπης, δελεάζοντάς τες με την όλο και αναπτυσσόμενη αγορά ενέργειας, που μέχρι το 2030 αναμένεται να κάνει τζίρο $23 τρις