Τα θεμέλια του Διεθνούς Κουρδo-Γερμανικού Πανεπιστημίου

Στις 17-19 Οκτωβρίου 2025, στη Δρέσδη της Γερμανίας, πραγματοποιήθηκε ένα από τα πιο σημαντικά ακαδημαϊκά γεγονότα του κουρδικού έθνους: το συνέδριο για την ίδρυση του Διεθνούς Κουρδο-Γερμανικού Πανεπιστημίου (Internationale Kurdische Hochschule Deutschland / The International Kurdish-German University). Η τριήμερη αυτή διοργάνωση δεν υπερέβαινε μόνο τα όρια ενός επιστημονικού συνεδρίου, αλλά αποτέλεσε και καθοριστική στιγμή για την ενδυνάμωση της κουρδικής εθνικής ταυτότητας σε διεθνές επίπεδο. Οι επιστήμονες και οι πολιτικοί από τα τέσσερα κομμάτια του Κουρδιστάν και της κουρδικής διασποράς, συνολικά περίπου 250 άτομα, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τις παρουσιάσεις, τα στρογγυλά τραπέζια, τα πολιτιστικά δρώμενα και τις συζητήσεις για τις προκλήσεις και τις προοπτικές της κουρδικής εκπαίδευσης, ενισχύοντας τη συνειδητοποίηση της κουρδικής ιστορικής και της πολιτισμικής κληρονομιάς.

Ιστορικά, η εκπαίδευση και η αναγνώριση της κουρδικής ταυτότητας έχουν αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις. Οι Κούρδοι αντιμετώπισαν συστηματικά εμπόδια στην ανάπτυξη της ταυτότητάς τους, κυρίως την καταπίεση ή/και την περιορισμένη πρόσβαση της κουρδικής γλώσσας στα εκπαιδευτικά ιδρύματα των διάφορων κρατών της Μέσης Ανατολής. Η ίδρυση ενός διεθνούς πανεπιστημίου που θα λειτουργεί σε πολλαπλές γλώσσες, παρέχοντας πρόσβαση στην κουρδική γλώσσα, την ιστορία, την τέχνη και τις επιστήμες, αντιπροσωπεύει μια ιστορική αλλαγή. Γι’ αυτό και οι σημαντικοί κουρδικοί θεσμοί και τα μεγάλα κουρδικά πολιτικά κόμματα από τα τέσσερα κομμάτια του Κουρδιστάν, στέλνοντας τους εκπροσώπους τους, χαιρέτησαν τη συγκεκριμένη προσπάθεια και την πρωτοβουλία, δήλωσαν δημοσίως τη στήριξή τους σε αυτή την εθνική προσπάθεια. Ανάμεσά τους το Εθνικό Συνέδριο του Κουρδιστάν/ΚΝΚ, Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν/KRG, Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας, Δημοκρατικό Κόμμα του Κουρδιστάν και το Κομάλα από το Ανατολικό Κουρδιστάν-Ιράν αλλά και Γερμανοί πολιτικοί σε κρατιδιακό και ομοσπονδιακό επίπεδο. Σημαντικές προσωπικότητες συμμετείχαν στο ιδρυτικό συνέδριο του Διεθνούς Κουρδικού Πανεπιστημίου της Γερμανίας, όπως ο υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης της Περιφέρειας Κουρδιστάν Ιράκ Dr. Aram Mohammed, ο υπουργός Παιδείας της Σαξονίας Σεμπαστιάν Γκέμκοβ, ο νομάρχης Σουλεϊμανίγιε Dr. Haval Abu Bakr και ο δήμαρχος Δρέσδης Ντιρκ Χίλμπερτ.

Παράλληλα, εκπρόσωποι διεθνών οργανισμών και πανεπιστημιακοί από διαφορετικές χώρες συμμετείχαν σε συζητήσεις για την ενίσχυση της κουρδικής εκπαίδευσης και της διεθνούς αναγνώρισης.
Η συγκεκριμένη προσπάθεια διαχειρίζεται από το Ίδρυμα Ιkuas e.V και την Πλατφόρμα της Κουρδικής Γλώσσας της Ευρώπης/Platforma Zimanê Kurdî Ewropa, PZK-E. Τα εγκαίνια του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν από τον πρόεδρο του Ιkuas e.V Younes Bahram και τον πρύτανη του Πανεπιστημίου καθηγητή Κρίστοφ Σολτς. Ο Bahram τόνισε ότι η δημιουργία του πανεπιστημίου έχει στόχο την ενίσχυση της κουρδικής ανώτατης εκπαίδευσης σε διεθνές επίπεδο και την ενδυνάμωση της επιστημονικής κοινότητας των Κούρδων. Ο Σολτς επισήμανε τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας και της διασύνδεσης με ευρωπαϊκά και μεσανατολικά πανεπιστήμια, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική διάσταση της πρωτοβουλίας.

Το συνέδριο παρουσίασε το πρόγραμμα σπουδών, που περιλαμβάνει τα τμήματα (προπτυχιακά και μεταπτυχιακά) στα πλαίσια της Γλώσσας & Πολιτισμού, της Κοινωνίας & Εκπαίδευσης, της Οικονομίας & Διοίκησης, της Πληροφορικής & ΑΙ και της Υγείας. Επίσης, τονίστηκαν η σημασία των ερευνητικών προγραμμάτων, των μεταπτυχιακών σπουδών και των προγραμμάτων ανταλλαγής με διεθνείς ακαδημαϊκούς φορείς, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα σταθερό και βιώσιμο ακαδημαϊκό δίκτυο. Ενδεικτικά: με τα πανεπιστήμια στη Γερμανία, με τους αναπτυξιακούς οργανισμούς, με τις κοινότητες της κουρδικής διασποράς, με τα πανεπιστήμια στο Κουρδιστάν (κυρίως της Ροζάβας, του Νοτίου και του Ανατολικού Κουρδιστάν), με τις εταιρίες (στο πλαίσιο της πρακτικής άσκησης, χορηγιών και άμεσες επενδύσεις από τις κουρδικές και διεθνείς εταιρίες) και φυσικά με τις ακαδημαϊκές συνεργασίες, όπως με το Κουρδικό Ινστιτούτο Παρισιού, με τις κουρδικές ακαδημίες παγκοσμίως για την τυποποίηση και την πολιτιστική έρευνα. Από την άλλη το πρόγραμμα περιελάμβανε μουσικές παραστάσεις καθώς και εκθέσεις κουρδικής τέχνης, που ανέδειξαν την πλούσια πολιτισμική κληρονομιά και συνέδεσαν την εκπαίδευση με τον πολιτισμό.

Κουρδική εθνική ταυτότητα και εκπαίδευση

Η προσπάθεια της ίδρυσης του Διεθνούς Κουρδο-Γερμανικού Πανεπιστημίου σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για την ανάπτυξη και τη διατήρηση της κουρδικής εθνικής ταυτότητας. Το πανεπιστήμιο δεν αποτελεί μόνο εκπαιδευτικό φορέα, αλλά και μια πλατφόρμα για την πολιτισμική και την ιστορική αναγνώριση των Κούρδων. Ενισχύεται η δυνατότητα των Κούρδων να συμμετέχουν ενεργά στον παγκόσμιο ακαδημαϊκό χώρο μέσω της πολυγλωσσικής εκπαίδευσης (κουρδικά, γερμανικά, αγγλικά) και της διεθνούς συνεργασίας. Η ακαδημαϊκή αναγνώριση της κουρδικής γλώσσας, η εκπαίδευση νέων επιστημόνων και η δημιουργία ερευνητικών προγραμμάτων συμβάλλουν στην ενίσχυση της εθνικής συνείδησης. Το συνέδριο επισήμανε επίσης τη σημασία της σύνδεσης των πανεπιστημιακών προγραμμάτων με τις κουρδικές κοινότητες στη διασπορά, ενισχύοντας τη συνοχή και την ταυτότητα της κουρδικής κοινότητας διεθνώς.

Οι διοργανωτές έχουν ήδη θέσει μακροπρόθεσμους στόχους για την επέκταση των προγραμμάτων σπουδών, την ανάπτυξη ψηφιακών πλατφορμών, τη δημιουργία ερευνητικών εργαστηρίων και την ενίσχυση των διεθνών συνεργασιών. Η στρατηγική αυτή στοχεύει στη δημιουργία ενός σταθερού, διεθνούς και πολυδιάστατου πανεπιστημιακού φορέα που θα ενισχύσει την κουρδική πολιτιστική, την εκπαιδευτική και την επιστημονική παρουσία.

Ως πανεπιστημιακός που παρακολούθησα το συνέδριο, παρατήρησα την έντονη αφοσίωση των διοργανωτών και των συμμετεχόντων στην προσπάθειά τους. Η συμμετοχή των πανεπιστημιακών από τα τέσσερα κομμάτια του Κουρδιστάν και η κατανόηση των κουρδικών ομιλιών χωρίς διερμηνεία/μετάφραση μεταξύ των κουρδικών διαλέκτων έδινε άλλη μία ελπίδα για την απλοποίηση και την ένωση των διαλέκτων ως προς μία κοινή ακαδημαϊκή κουρδική γλώσσα. Η διοργάνωση του συνεδρίου στη Δρέσδη αποτελεί ιστορικό ορόσημο για την ανάπτυξη της κουρδικής εθνικής ταυτότητας και της εκπαίδευσης. Το Διεθνές Κουρδο-Γερμανικό Πανεπιστήμιο, με τη στρατηγική του, τα πολυδιάστατα προγράμματά του και τη σύνδεσή του με την παγκόσμια ακαδημαϊκή κοινότητα, αντιπροσωπεύει ένα νέο κεφάλαιο για το κουρδικό έθνος και τη διεθνή αναγνώριση της ταυτότητάς του.

* Ο Μουράτ Ισσί είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας.