Ταπί αλλά όχι ψύχραιμοι

Ο τρόπος που βλέπουμε τα πράγματα καθορίζει και την ψυχολογία μας. Οι εκάστοτε δυνάστες θολώνουν τα νερά και επιβάλλουν μια στρεβλή αντίληψη ώστε να χωνέψουμε το ζοφερό παρόν και μέλλον που μας ετοιμάζουν.

Η Τράπεζα της Ελλάδος και ξένοι οίκοι αξιολόγησης διαμορφώνουν τη θετική εικόνα των υπερπλεονασμάτων, την αποκλιμάκωση του χρέους και τη βελτιωμένη πρόσβαση στις αγορές. Με επίπλαστη «σταθερότητα» και ασφάλεια διαμορφώνουν «καλή ψυχολογία» ώστε η χώρα να αποφύγει παλινδρομήσεις και να οικοδομήσει βιώσιμη οικονομική –διάβαζε εικονική– πραγματικότητα που θα συνδυάζει σταθερότητα με κοινωνική συνοχή.

Κι αυτό παρότι αδειάζει το πορτοφόλι μετά τα μέσα του μήνα και ιδιαίτερα με πάγια έξοδα (ενοίκια, ρεύμα, δάνεια), παρότι η έξοδος στο ράφι του σουπερμάρκετ έφτασε να ισοδυναμεί με μπουζούκια, πλήττοντας παράλληλα τους μαγαζάτορες (ένδυση, εστίαση, ψυχαγωγία). Η εικόνα μακιγιάρεται με τα νούμερα του τουρισμού, τη μοναδική πηγή εσόδων, η οποία ως υπηρεσία είναι ευμετάβλητη σε κλυδωνισμούς και αλλαγές (Covid, συγκρούσεις κ.λπ.). Ενώ η παραγωγική βάση συρρικνώνεται και οι εργασιακές συνθήκες κόβονται και ράβονται στα μέτρα της γαλέρας του τουρισμού, έρχονται πανηγύρια για νέα ρεκόρ ώστε να διαμορφωθεί η «ψυχολογία». Πίσω από τα 12,2 δισ. ευρώ το επτάμηνο στα έσοδα από τουρισμό κρύβονται σκελετοί: λιγότεροι επισκέπτες. Περισσότερα έσοδα, η μέση δαπάνη μπορεί να ανέβηκε 1,14% αλλά την έφαγε ο πληθωρισμός μειώνοντας ουσιαστικά τις καθαρές εισπράξεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Eurobank, ο πραγματικός μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής της μέσης δαπάνης ανά διανυκτέρευση την περίοδο 2011-24 ήταν 0%. Το διαθέσιμο εισόδημα ξεπέρασε πρώτη φορά αυτό του 2009, όμως με πληθωρισμό 28,5% έχει κατρακυλήσει στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Αλλά τότε τουλάχιστον μπορούσαμε να πάμε διακοπές. Η ευημερία μεταφράζεται σε ταπί και απορούμε πώς είμαστε τόσο ψύχραιμοι.