![Tι είναι η θεωρία της προσκόλλησης (Attachment Parenting) [Ρεπορτάζ]](https://www.documentonews.gr/wp-content/uploads/2021/11/591077f1cd3a183fbc330b93-1.jpg)
Χρησιμοποίησα το εξώφυλλο του «Time» με τη μαμά να θηλάζει το –όχι πια βρέφος– παιδί της για τον ίδιο λόγο που το είχε κάνει το περιοδικό το 2012. Προκειμένου να προκαλέσω το ενδιαφέρον του αναγνώστη για ένα θέμα τόσο σημαντικό όσο η ανατροφή των παιδιών μας. Ο λόγος για το Attachment Parenting (ΑP), όρο που καθιέρωσε ο Αμερικανός παιδίατρος Γουίλιαμ Σίαρς τη δεκαετία του ’90.
Το ΑP, όπως μας εξηγεί η Μαρία Παπαφιλίππου, οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια στο Attachment Parenting Hellas, είναι μια φιλοσοφία ανατροφής και διαπαιδαγώγησης που στηρίζεται στη φροντίδα των βιοψυχοκοινωνικών αναγκών των παιδιών με γνώμονα την ενσυναίσθηση, δηλαδή τη συναισθηματική ταύτιση με την ψυχική κατάσταση του παιδιού και την κατανόηση των κινήτρων που το οδηγούν σε μια συγκεκριμένη συμπεριφορά.
Σε πιο πρακτικό επίπεδο, οι γονείς που επιλέγουν να ακολουθήσουν το AP επιθυμούν έναν πιο «φυσικό» τρόπο ανατροφής των παιδιών τους. Παίρνουν στοιχεία από αρχαϊκές κουλτούρες όπου οι γυναίκες θηλάζουν αποκλειστικά, «φορούν» τα παιδιά τους στην πλάτη καθώς κάνουν τις εργασίες τους στα χωράφια, γεννούν στο σπίτι. Ολα αυτά ωστόσο γίνονταν λόγω ανάγκης. Σήμερα ο απώτερος στόχος είναι να αναθρέψουν συναισθηματικά ασφαλή παιδιά τα οποία «θα εξελιχθούν σε έναν αυτόνομο και υγιή ενήλικα, ικανό να δημιουργήσει και να διατηρήσει υγιείς σχέσεις με τους γύρω του», όπως μας εξηγεί η κ. Παπαφιλίππου.
Για να καταλάβουμε πώς μεταφράζεται στην καθημερινότητα το παραπάνω, μιλήσαμε με αρκετές μητέρες που ακολουθούν το AP. Η Χριστίνα Μιχαλακοπούλου είναι μαμά δύο παιδιών πέντε και δυόμισι ετών. Γέννησε το δεύτερο παιδί της στο σπίτι, θήλασε και τα δύο παιδιά της εξαρχής μέχρι η μεγάλη κόρη της να απογαλακτιστεί μόνη της σε ηλικία τεσσάρων ετών. «Είναι παρηγορητικό, είναι η φωλιά που τα περιμένει αν κάτι τους πάει στραβά έξω.
Εάν τα αφήσεις να το σταματήσουν με τον δικό τους ρυθμό δεν έχουν ανασφάλειες ποτέ» εξηγεί για τον μακροχρόνιο θηλασμό. Κάνει babywearing (δηλαδή «φοράει» τα παιδιά της με τη χρήση μάρσιπου) από όταν ήταν ημερών μέχρι μεγάλα (στην πλάτη) και ακολουθεί τη συγκοίμηση στο ίδιο κρεβάτι μέχρι σήμερα, με την υποστήριξη πάντα του συζύγου της. Η ίδια λέει χαρακτηριστικά: «Δεν το έχω μετανιώσει, είναι θαυμάσια τα παιδιά μου, ανεξάρτητα και οριοθετημένα».
Η Βασιλεία Μπακαγιάννη είναι μητέρα ενός νηπίου δυόμισι ετών, έχει επιλέξει να μην εργάζεται σε καθημερινή βάση και επιπλέον είναι βοηθός μητρότητας. Μας μιλάει για τα οφέλη που έχει το AP ως προς τα παιδιά: «Εχει όφελος και για το παιδί και για όλους στην οικογένεια. Η άνευ όρων αγάπη, η ενσυναίσθηση, η εμπιστοσύνη προς το παιδί, αλλά και η εμπιστοσύνη που νιώθει το ίδιο προς εμάς όταν υπάρχει ασφαλής δεσμός το βοηθούν να αναπτυχθεί ως πραγματικά ανεξάρτητος άνθρωπος. Το ότι μπορεί και συνεργάζεται χωρίς τιμωρίες και εκφοβισμούς είναι πολύ σημαντικό στην ανατροφή του». Η Βασιλεία γέννησε επίσης στο σπίτι.
Όπως λέει «βοήθησε κι αυτό στο δέσιμο του μωρού μαζί μας. Πέρασε από την ενδομήτριο στην εξωμήτριο ζωή με σεβασμό, αφού από τις πρώτες ώρες ήταν συνέχεια μαζί μου και έτσι δημιουργήθηκε ένας ασφαλής δεσμός. Εχει πολύ μεγάλη σημασία αυτό για την προσκόλληση». Ακολούθησε επίσης το baby-led weaning, δηλαδή θήλασε αποκλειστικά το παιδί της μέχρι τους 6 μήνες και μετά πέρασε κατευθείαν στη στερεή τροφή (κομμένη σε κομμάτια, ποτέ αλεσμένη), όπου το βρέφος επιλέγει μόνο του τι και πόσο θα φάει.
Μπορεί ωστόσο μια εργαζόμενη μητέρα να εφαρμόσει το «απαιτητικό πρόγραμμα» του AP; H Άση Μποτίνα, ελεύθερη επαγγελματίας, είναι μητέρα τεσσάρων παιδιών, δύο εκ των οποίων βρέφη. «Αν ήμουν υπάλληλος ομολογώ ότι θα μου ήταν δύσκολο να εφαρμόσω τη θεωρία. Εχω προσαρμόσει τον εργασιακό μου χώρο έτσι ώστε να βρίσκομαι συνεχώς με τα μωρά. Ο άντρας μου επίσης επέλεξε να δουλεύει στον ίδιο χώρο ώστε να τα φροντίζουμε μαζί. Πάρκο, καρότσια, παιχνίδια είναι η εικόνα που θα αντικρίσεις μπαίνοντας στο εργαστήριο. Μπορεί να ακούγεται ωραίο, αλλά έχει πολλά προβλήματα.
Για παράδειγμα, ενώ κανονικά δεν αφήνουμε τα μωρά να κλαίνε και ανταποκρινόμαστε άμεσα στις ανάγκες τους, υπάρχουν φορές που αυτό δεν μπορεί να συμβεί ή αν συμβεί μπορεί να χάσουμε πελάτη. Νιώθω πάντα άσχημα μετά, αλλά πιστεύω ότι είμαστε εδώ για να διαχειριστούμε τις ματαιώσεις τους και τελικά τα παιδιά προσαρμόζονται στη ζωή της οικογένειάς τους. Γενικώς, είναι πολύ ανεξάρτητα πλάσματα και αυτό νομίζω οφείλεται στο ότι δεν προλαβαίνουμε τις ανάγκες τους αλλά είμαστε εκεί να βοηθήσουμε αφού αυτές εκφραστούν».
Ο αντίλογος στο AP βασίζεται κυρίως στο ότι οι πρακτικές του φτάνουν σε σημεία υπερβολής εκ μέρους των μαμάδων, οι οποίες τελικά βάζουν τα θέλω των παιδιών τους πάνω από τα δικά τους και έτσι «χάνονται» σαν προσωπικότητα αλλά και σαν ζευγάρι.
Η Μαρία Παπαφιλίππου τοποθετεί το σωστό πλαίσιο: «Πολλές μητέρες προσπαθούν να ακολουθήσουν κατά γράμμα πρακτικές που υποστηρίζει το ΑΡ προκειμένου να αισθάνονται ότι είναι καλές μαμάδες και κάπου εκεί χάνονται, θέλοντας να ανταποκριθούν σε πολλούς ρόλους και στις ανάγκες όλων μέσα στην οικογένεια. Μία από τις βασικές αρχές του ΑΡ είναι να προσπαθούμε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στην προσωπική και την οικογενειακή ζωή. Στη σχέση παιδιού-γονέα υπάρχουν καταρχάς δύο, δεν είναι μόνο το παιδί».
*Το ρεπορτάζ δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento στις 23 Απριλίου 2017
