Το ημερολόγιο της «Εφημερίδος των Κυριών» του έτους 1888

Το ημερολόγιο της «Εφημερίδος των Κυριών» του έτους 1888

Κάνοντας_x000D_
μια έρευνα στον Τύπο παλαιότερων εποχών_x000D_
είχα την τύχη να ξεφυλλίσω ηλεκτρονικά_x000D_
το
«Ημερολόγιον_x000D_
της Εφημερίδος των Κυριών»
που_x000D_
εξέδωσε για το έτος
1888_x000D_
η
Καλλιρρόη_x000D_
Παρρέν
_x000D_
(1861 – 1940) και οι συνεργάτιδές της. Τι_x000D_
προσδοκούσαν άραγε για τη νέα χρονιά_x000D_
οι Ελληνίδες των τελών του 19ου αιώνα; 
_x000D_

Η
Παρρέν η οποία γεννήθηκε στο Ρέθυμνο
της Κρήτης καταγόταν από το γένος Σιγανού
και πήρε το επώνυμο με το οποίο έγινε
γνωστή από τον Πολίτη αγγλο-γαλλικής
καταγωγής σύζυγό της Ιωάννη Παρρέν, τον
ιδρυτή εν έτει 1905 του Αθηναϊκού
Πρακτορείου. Δημοσιογράφος ο ίδιος την
παρότρυνε από πολύ νωρίς να ασχοληθεί
κι εκείνη με τη δημοσιογραφία (ήταν η
πρώτη γυναίκα στον χώρο) κι έτσι εργάστηκε
σε μεγάλες εφημερίδες της εποχής όπως
η «Ακρόπολις» και η «Εστία». Ανήσυχο
πνεύμα και υπέρμαχος των ίσων ευκαιριών
των φύλων σε μια εποχή που η γυναίκα
σχεδόν δεν είχε δικαιώματα, τον Μάρτιο
του 1887 εξέδωσε την εβδομαδιαία «Εφημερίδα
των Κυριών»
(το
1907 έγινε δεκαπενθήμερη), μέσω της οποίας
έδωσε αγώνα για την αφύπνιση των Ελληνίδων
και έθεσε ανοιχτά το γυναικείο ζήτημα.

Ο
Γρηγόριος Ξενόπουλος, με τον οποίο
έτρεφαν μεγάλη αλληλοεκτίμηση και
διατηρούσαν φιλία μέσα από τα φιλολογικά
σαλόνια της εποχής (ένα από αυτά ήταν
του ζεύγους Παρρέν), τη χαρακτήριζε
«μεγάλη μορφή του υγιούς φεμινισμού».
Τι σήμαινε αυτό; Η Παρρέν αγωνίστηκε
για τη διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων στην
εκπαίδευση, την εργασία και την ψήφο.
Πίστευε ωστόσο ότι ο παραδοσιακός ρόλος
της γυναίκας ως συζύγου και μητέρας δεν
έπρεπε να αμφισβητηθεί. Σήμερα η στάση
αυτή ίσως να φαίνεται μετριοπαθής, στα
τέλη του 19ου αιώνα όμως ακόμη κι έτσι
ήταν πολύ τολμηρή. Κάθε προσπάθεια για
χειραφέτηση δεχόταν σφοδρές επικρίσεις
καθώς κυριαρχούσαν απόψεις όπως εκείνη
του Εμμανουήλ Ροΐδη: «Δύο
μόνα υπάρχουσι γυναικεία επαγγέλματα,
το της οικοκυράς και της εταίρας
».

Η
«Εφημερίς των Κυριών» δημοσίευε ειδήσεις
εσωτερικές και διεθνείς προσανατολισμένες
κυρίως στις γυναίκες και άρθρα άποψης
σχετικά με τη διεκδίκηση ίσων ευκαιριών
που δεν θα δημοσίευε ο υπόλοιπος Τύπος.
Στις σελίδες της εφημερίδας οι αναγνώστριες
έβρισκαν επίσης συμβουλές για το πώς
να μεγαλώσουν τα κορίτσια τους («μη
μεταβάλητε τας μικράς θυγατέρας σας
εις πλαγγόνας»
),
λογοτεχνικές
επιφυλλίδες, άρθρα για σπουδαίες γυναίκες
όπως η Υπατία αλλά και η Αμερικανίδα
δημοσιογράφος (τη στιγμή που στην Ελλάδα
η μόνη ευπρεπής εργασία ήταν εκείνη της
δασκάλας) Φραγκ Λέλι η οποία «τυγχάνει
ιδιοκτήτρια ένδεκα διαφόρων Εφημερίδων,
κατορθώσασα διά της εκτάκτου αυτής
ευφυΐας και ενεργητικότητος να υπερβή
και εγκαταλίπη όπισθεν αυτής εννεούς
τους τολμηροτέρους επιχειρηματίας
συναδέλφους της»
.

Εννέα
μήνες μετά το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε
σε ξεχωριστή έκδοση το πρώτο ημερολόγιο,
πιο ελαφρύ σε θεματολογία από την
εφημερίδα, το οποίο περιλάμβανε το
εορτολόγιο της χρονιάς, πίνακες εσόδων
και εξόδων για κάθε μέρα του έτους –μαζί
με ένα κείμενο για την αξία της τήρησης
του προϋπολογισμού ώστε να διατηρηθεί
η οικογενειακή γαλήνη– αλλά και
«ωροσκόπιον» σύμφωνα με το οποίο η κυρία
που γεννήθηκε τον Ιανουάριο «είναι
εύχαρις, ευλύγιστος, ζωηρά και ολίγον
ελαφρά. Ας έχη όθεν υπόψει ότι εάν δεν
παρακολουθήση τας καλάς και σωτηρίους
των οικείων της συμβουλάς, έσται δυστυχής
καθόλην της την ζωήν. Ο χαρακτήρ θα
σχηματισθή προϊούσης της ηλικίας, ας
αναμείνη όθεν την ημέραν ταύτη όπως
νυμφευθή»
.
Εδώ όπως και σε αρκετά κείμενα του
ημερολογίου είναι σαφές ότι είναι πολύ
νωρίς ακόμη για πιο μεγάλα βήματα. Το
κίνημα είναι σχεδόν αγέννητο στην Ελλάδα
και ο μόνος τρόπος για να υπάρξει μια
γυναίκα είναι μέσω ενός καλού γάμου.
Εξού και οι νουθεσίες όπως «Μη
φέρητε λοιπόν, δεσποινίς, τον δακτύλιόν
σας επί του παραμέσου δακτύλου της
αριστεράς χειρός, όπερ βλέποντες οι
νέοι εκλαμβάνουσιν υμάς ως έγγαμον και
αποφεύγουσι να ζητήσωσι την χήραν σας,
ην λίας ευχαρίστως θέλετε βεβαίως
δώσει»
.

Στο
έντυπο εκτός των άλλων παρέχονται
«συμβουλαί»
σχετικά με τον «καθαρισμό
υέλων»
,
«κατά
της ασκωριάσεως των μαχαιροπηρούνων»
,
και την επίτευξη «θανάτου
εις τας μυίας»
,
δηλαδή των μυγών που λεκιάζουν και τα
ύελα και ό,τι άλλο βρουν μπροστά τους.
Δίπλα από τα γνωμικά («Η
δυστυχία είναι βαθμίς προόδου δια την
μεγαλοφυΐαν, προβατική κολυμβήθρα διά
την θρησκείαν, θησαυρός διά τον επιτήδειον
άνθρωπον και άβυσσος διά τους αδυνάτους»
)
παρέχονται επίσης συμβουλές για θέματα
οικιακής ιατρικής όπως η «αναιμία»,
οι «παθήσεις
του λάρυγκος»
,
η «αιμοπτυσία»
και άλλα ομοίως ευχάριστα και ψυχαγωγικά.
Κι αφού κάθε γυναίκα γνωρίζει πλέον
πολύ καλά πώς να φροντίσει τον σύζυγο,
τα τέκνα, τους επισκέπτες, τα έπιπλα και
τα υφάσματα, αρχίζουν τα μπερκέτια. Και
να σου οι συνταγές για «μαρμελάτα»
και δώσ’ του «κόνικλο
γιαχνί»

και «πιλάφι
τουρκικόν»

και «στιφάδον
ορεκτικόν»

και αλί… προτού οι μερακλούδες προλάβουν
να αφεθούν στο κάλεσμα του ουρανίσκου
λάβετε δίαιτες, λάβετε και απαγορεύσεις,
διότι «εάν,
κυρία μου, επιθυμήτε να διατηρήσετε την
ανθηρότητα της χροιάς και του δέρματός
σας, εστέ ολίγον προσεκτική, ως προς το
είδος της τροφής, και μην ικανοποιήτε
καθ’ ολοκληρίαν την απαιτητικήν όρεξίν
σας»
.

Μπορείτε
να βρείτε τα τεύχη της «Εφημερίδας των
Κυριών» μέσω της Ψηφιοθήκης του ΑΠΘ.

Τελευταίες ΕιδήσειςDropdown Arrow
preloader
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ
Documento Newsletter