Με αμείωτη ένταση συνεχίζονται οι επιθέσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ενώ ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα.
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης η Τεχεράνη έγινε στόχος σφοδρών ισραηλινών αεροπορικών επιθέσεων, μία μέρα αφότου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, απαίτησε την «άνευ όρων παράδοση» του Ιράν και τις προειδοποιήσεις του Ισραήλ για χτυπήματα σε νέες περιοχές.
Λίγο αργότερα το Ιράν δήλωσε ότι εκτόξευσε υπερηχητικούς πυραύλους κατά του Ισραήλ. «Η μάχη ξεκινά» ανέφερε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, σε ανάρτηση στο X.
Διαβάστε επίσης: Ισραήλ: Στα όριά του το Iron Dome «σε 10 μέρες καταρρέει» – Βίντεο με «βροχή» πυραύλων
Το Ισραήλ χτυπά εγκαταστάσεις εμπλουτισμού ουρανίου στην Τεχεράνη
Συγκεκριμένα, τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, το Ισραήλ εξαπέλυσε νέο, μεγάλης κλίμακας πλήγμα στην ιρανική πρωτεύουσα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων (IDF), πάνω από 50 μαχητικά αεροσκάφη έπληξαν μονάδα παραγωγής εμπλουτισμού ουρανίου στην Τεχεράνη, καθώς και πολλαπλές εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων και όπλων, όπου παράγονταν πρώτες ύλες και εξαρτήματα για πυραύλους εδάφους – εδάφους και εδάφους-αέρος.
Οι φυγοκεντρητές χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου – μια κρίσιμη διαδικασία για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας ή και πυρηνικών όπλων.
Το Ισραήλ επιμένει ότι το Ιράν προσπαθεί να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, κάτι που η Τεχεράνη αρνείται κατηγορηματικά.
«Το παράθυρο για διπλωματική λύση κλείνει»
Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης, Δρ. Χαμέντ Μουσαβί, δήλωσε στο Sky News ότι το «παράθυρο ευκαιρίας για διπλωματική λύση» μεταξύ Ιράν και Ισραήλ στενεύει επικίνδυνα.
Προειδοποίησε ότι μια πιθανή εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών θα αποτελούσε σοβαρή κλιμάκωση της σύγκρουσης και θα μπορούσε να ματαιώσει κάθε προσπάθεια συμφωνίας.
«Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ακόμα η δυνατότητα να φέρουμε τα δύο μέρη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», είπε, «αλλά οι απαιτήσεις των ΗΠΑ για άνευ όρων παράδοση είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αποδεκτές από την Τεχεράνη».
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Πρόσθεσε επίσης πως η Τεχεράνη έχει αποφύγει προσεκτικά να στοχεύσει αμερικανικά συμφέροντα ή βάσεις στην περιοχή, αλλά αν ο Τραμπ εμπλακεί άμεσα, αυτό μπορεί να αλλάξει.
«Πόλεμος» Τραμπ – Χαμενεΐ στα social media
Καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ο πόλεμος των λέξεων έχει επεκταθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, να ανταλλάσσουν έντονα μηνύματα τις τελευταίες 24 ώρες.
Την Τρίτη, ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποίησε το Truth Social, διεκδικώντας «πλήρη και απόλυτο έλεγχο του εναέριου χώρου του Ιράν». Απηύθυνε άμεση προειδοποίηση στον Χαμενεΐ, δηλώνοντας: «Γνωρίζουμε ακριβώς πού κρύβεται ο λεγόμενος “Ανώτατος Ηγέτης”. Είναι εύκολος στόχος, αλλά είναι ασφαλής εκεί – Δεν πρόκειται να τον βγάλουμε από τη μέση (σκοτώσουμε!), τουλάχιστον όχι προς το παρόν». Ο Τραμπ ολοκλήρωσε τις δηλώσεις του με μια σκληρή προειδοποίηση, «η υπομονή μας εξαντλείται», και μια τελική απαίτηση για «ΑΝΕΥ ΟΡΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ!».
Εν τω μεταξύ, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ απάντησε μέσω των διαφόρων λογαριασμών του στο X, δείχνοντας καμία διάθεση υποχώρησης. Σε μια σειρά αναρτήσεων, ο Χαμενεΐ δήλωσε ότι το Ιράν «ποτέ δεν θα συμβιβαστεί με τους Σιωνιστές» και ορκίστηκε: «Δεν θα δείξουμε έλεος στους Σιωνιστές». Μια άλλη ανάρτηση δήλωνε δυσοίωνα: «η μάχη αρχίζει».
Παγκόσμια ανησυχία
Όλα αυτά, ενώ η διεθνής κοινότητα επιδιώκει απεγνωσμένα μια διπλωματική διέξοδο για να αποφευχθεί η γενικευμένη σύρραξη.
Σε ξεχωριστές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Ιρανό ομόλογό του και τον Αμερικανό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ, το βράδυ της Τρίτης, ο Αιγύπτιος ΥΠΕΞ Μπάντρ Αμπντελατί ζήτησε διπλωματική λύση.
Ο Τραμπ τροφοδότησε τις φήμες περί ενδεχόμενης αμερικανικής επέμβασης όταν αποχώρησε εσπευσμένα από τη σύνοδο κορυφής της G7 στον Καναδά, όπου οι ηγέτες των πλούσιων δημοκρατιών ζήτησαν κοινά κατάπαυση του πυρός.
Επιστρέφοντας στην Ουάσιγκτον, ο Τραμπ απαίτησε «άνευ όρων παράδοση» του Ιράν και ισχυρίστηκε ότι οι ΗΠΑ μπορούν εύκολα να εξοντώσουν τον ανώτατο ηγέτη της χώρας. «Ξέρουμε ακριβώς πού κρύβεται ο λεγόμενος “Ανώτατος Ηγέτης”. Είναι εύκολος στόχος, αλλά είναι ασφαλής εκεί — δεν θα τον εξουδετερώσουμε (δολοφονήσουμε!), τουλάχιστον όχι προς το παρόν», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social.
Συνεδρίασε με το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας για να συζητήσουν τη σύγκρουση, με τη συνάντηση να διαρκεί μία ώρα και είκοσι λεπτά χωρίς άμεσες δηλώσεις.
Αν και έχει δεσμευτεί να μην εμπλακεί ξανά σε «αιώνιους πολέμους» στη Μέση Ανατολή, ο Τραμπ διέταξε την αποστολή του αεροπλανοφόρου USS Nimitz και αρκετών αεροσκαφών στην περιοχή. Αμερικανοί αξιωματούχοι τονίζουν ότι δεν έχει ακόμη ληφθεί απόφαση για άμεση παρέμβαση.
Εκκενώσεις
Παρά τη διεθνή ανησυχία, καμία από τις δύο πλευρές δεν έχει αποσύρει τις επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας που ξεκίνησαν την Παρασκευή, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε πρωτοφανή αεροπορική εκστρατεία εναντίον ιρανικών πυρηνικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι σκότωσε τον ανώτερο Ιρανό στρατηγό Αλί Σαντμανί καθώς και τον προκάτοχό του, Γκολάμ Αλί Ρασίντ.
Οικιστικές περιοχές και στις δύο χώρες έχουν πληγεί από θανατηφόρες επιθέσεις, ενώ ξένες κυβερνήσεις προσπαθούν να απομακρύνουν τους υπηκόους τους.
Περισσότεροι από 700 ξένοι πολίτες που ζούσαν στο Ιράν έχουν περάσει σε γειτονικές χώρες, όπως το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία, από την έναρξη των ισραηλινών επιθέσεων.
Μεταξύ των απεγκλωβισμένων περιλαμβάνονται πολίτες από Ρωσία, Λευκορωσία, Καζακστάν, Κιργιζία, Τατζικιστάν και Ουζμπεκιστάν, καθώς και από Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία, Σερβία, Ρουμανία, Πορτογαλία, Ηνωμένες Πολιτείες, ΗΑΕ, Κίνα και Βιετνάμ, σύμφωνα με κυβερνητική πηγή.
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι κλείνουν την πρεσβεία τους στην Ιερουσαλήμ έως και την Παρασκευή, εν μέσω της αυξανόμενης κρίσης, χωρίς ωστόσο να ανακοινώσουν ενέργειες για απομάκρυνση Αμερικανών πολιτών από την «περιοχή κρίσης».
Πολλοί κάτοικοι της Τεχεράνης έχουν εγκαταλείψει την πόλη, ενώ την Τρίτη σχηματίστηκαν ουρές έξω από φούρνους και βενζινάδικα καθώς οι πολίτες έσπευδαν να προμηθευτούν καύσιμα και βασικά είδη.
Κυβερνοεπίθεση την Τρίτη παρέλυσε την Τράπεζα Sepah, μία από τις μεγαλύτερες κρατικές τράπεζες του Ιράν, σύμφωνα με το πρακτορείο Fars.
Στο Τελ Αβίβ, με τις σειρήνες αεροπορικής επιδρομής να ηχούν τακτικά, ορισμένοι πολίτες μετέφεραν τη διαμονή τους σε υπόγειο πάρκινγκ κάτω από εμπορικό κέντρο. «Αποφασίσαμε να εγκατασταθούμε μόνιμα εδώ μέχρι να τελειώσει, υποθέτω», δήλωσε η 30χρονη Μάλι Παπιράνι στο AFP.
Πυρηνικές εγκαταστάσεις
Μετά από δεκαετίες έχθρας και παρασκηνιακού πολέμου, το Ισραήλ δήλωσε ότι η αιφνιδιαστική αεροπορική του εκστρατεία στοχεύει στο να αποτρέψει το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα — κάτι που η Τεχεράνη αρνείται ότι επιδιώκει.
Ιρανικά μέσα ανέφεραν πολλαπλές εκρήξεις την Τρίτη στην κεντρική πόλη Ισφαχάν, όπου βρίσκονται πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ανέφερε ότι φαίνεται να υπήρξαν «άμεσα πλήγματα στις υπόγειες αίθουσες εμπλουτισμού» του πυρηνικού εργοστασίου στο Νατάνζ.
Το Ισραήλ έχει διατηρήσει πολιτική ασάφειας όσον αφορά το δικό του πυρηνικό πρόγραμμα, όμως το Διεθνές Ινστιτούτο Ειρηνικής Έρευνας της Στοκχόλμης (SIPRI) εκτιμά ότι διαθέτει περίπου 90 πυρηνικές κεφαλές.
Η σύγκρουση ανέστειλε τις συνεχιζόμενες πυρηνικές συνομιλίες μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον, με το Ιράν να δηλώνει μετά την έναρξη της ισραηλινής εκστρατείας ότι δεν θα διαπραγματευτεί με τις ΗΠΑ όσο βρίσκεται υπό επίθεση.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι ο Τραμπ έχει κρίσιμο ρόλο στην επανεκκίνηση της διπλωματίας με το Ιράν, τονίζοντας ότι ενδεχόμενη απόπειρα αλλαγής καθεστώτος θα φέρει «χάος».
Η Κίνα κατηγόρησε τον Τραμπ ότι «ρίχνει λάδι στη φωτιά», ενώ ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου ως «τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια της περιοχής».
Από την Παρασκευή, τουλάχιστον 24 άτομα έχουν σκοτωθεί στο Ισραήλ και εκατοντάδες έχουν τραυματιστεί, σύμφωνα με το γραφείο του Νετανιάχου. Το Ιράν ανακοίνωσε την Κυριακή ότι τουλάχιστον 224 άτομα σκοτώθηκαν από ισραηλινές επιθέσεις, περιλαμβανομένων στρατιωτικών διοικητών, πυρηνικών επιστημόνων και αμάχων. Δεν έχει εκδοθεί νέα επίσημη ενημέρωση από τότε.
Διαβάστε επίσης:
Ιρανικοί πύραυλοι στο Τελ-Αβίβ – Επικοινωνία Τραμπ-Νετανιάχου και ετοιμότητα βομβαρδιστικών B-52
Ιράν: «Θα θυμόμαστε αυτή τη νύχτα για αιώνες» – Σε πολεμικό συναγερμό οι ΗΠΑ
Ρήγμα στον Λευκό Οίκο: Αντιδρά η επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών: «Όχι» σε πόλεμο με Ιράν
