Η διαχείριση του κύκλου του νερού είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη σύγχρονη Ιστορία μας:
Το 1924, δύο χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, το ελληνικό δημόσιο συνήψε αποιοκρατική συμφωνία με την αμερικανική Ούλεν για τη κατασκευή, συντήρηση και εκμετάλλευση των έργων ύδρευσης Αθηνών, Πειραιώς και περιχώρων. Τη δεκαετία του 1950, μετά τον εμφύλιο πόλεμο, ο τότε υπουργός Συντονισμού Κωνσταντίνος Καραμανλής έθεσε θέμα επαναδιαπραγμάτευσης τέτοιων συμβάσεων (αιτία η ανάληψη από τη βρετανική Πάουερ το 1925 της εγκατάστασης μονάδων παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος) για λόγους «δημοσίου συμφέροντος». Η ενιαία ΕΥΔΑΠ τελικά δημιουργήθηκε στη μεταπολίτευση, το 1980. Σήμερα, εν μέσω μνημονίων, ο κύκλος του νερού κινδυνεύει με αποκρατικοποίηση…
Ο ανιψιός του Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής,
χαρακτήρισε την περασμένη Δευτέρα στη Βουλή σε επίκαιρη ερώτησή μου την ΕΥΔΑΠ ΑΕ «ιδιωτική εταιρεία, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο», για την οποία «ως Ελληνική Δημοκρατία έχουμε διασφαλίσει ότι δεν θα πουλήσουμε πάνω από το 51%».
Ομως, το 51% αποδεικνύεται εν τοις πράγμασι φύλλο συκής. Αυτήν τη φορά απειλείται το κομμάτι της παλιάς ΕΥΔΑΠ, που είχε παραμείνει υπό δημόσιο έλεγχο, μετά τη μετατροπή της ΕΥΔΑΠ σε ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Πρόκειται για το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ), τη λεγόμενη ΕΥΔΑΠ Παγίων, που περιλαμβάνει τα φράγματα του Μόρνου, του Ευήνου και το κανάλι με το οποίο το νερό έρχεται στην Αθήνα, τη λίμνη Υλίκη, αντλιοστάσια κ.ά. και εκτείνεται σε τέσσερις νομούς – Αιτωλοακαρνανίας, Φωκίδας, Βοιωτίας, Αττικής. Με άλλα λόγια, το ΕΥΣ διαχειρίζεται περίπου το 80% του νερού της χώρας!
Ο Κώστας Καραμανλής είπε στη Βουλή ότι «η ΕΥΔΑΠ Παγίων, δηλαδή το ελληνικό δημόσιο, δεν θα εκχωρήσει το δικαίωμα (σ.σ.: διαχείρισης, συντήρησης και λειτουργίας του ΕΥΣ) στην ΕΥΔΑΠ ΑΕ. Το έργο θα κάνει το ελληνικό δημόσιο. Τώρα, αν το ελληνικό δημόσιο αποφασίσει να το κάνει ως δημόσιο έργο ή ως ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Δημόσιου – Ιδιωτικού Τομέα) ή με σύμβαση παραχώρησης… Για υπηρεσίες πρόκειται»…
Κι όμως, το 2014 το ΣτΕ στην απόφαση με την οποία απέτρεψε τη μεταφορά της ΕΥΔΑΠ ΑΕ στο ΤΑΙΠΕΔ αναφέρει με σαφήνεια ότι οι υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης που είναι αναγκαίες για την υγιεινή διαβίωση θα πρέπει να παραμείνουν υπό δημόσιο έλεγχο. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι ακόμη και οι δικαστές που μειοψήφησαν στην τότε απόφαση αναφέρουν στο σκεπτικό τους ότι «απαγορεύεται η εκποίηση των δικτύων υδρεύσεως και αποχετεύσεως, των συναφών έργων και εγκαταστάσεων». Αρα απαγορεύεται η εκποίηση της ΕΥΔΑΠ Παγίων, την οποία αποτελεί το Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα (ΕΥΣ). Αντίστοιχες και οι αποφάσεις του ΣτΕ αυτή την εβδομάδα για την ακύρωση της παραχώρησης ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ στο Υπερταμείο από ΣΥΡΙΖΑ.
Οποια μορφή κεκαλυμμένης ιδιωτικοποίησης κι αν επιλεγεί, οι συνέπειες θα είναι σοβαρές: στην ποιότητα του νερού, την τιμή του, την αποτελεσματική κάλυψη των αναγκών, στο δικαίωμα πρόσβασης των αδυνάτων στο δημόσιο αγαθό του νερού. Η αδιάλειπτη υδροδότηση του λεκανοπεδίου θα γίνει επισφαλής και το τεράστιο οικονομικό κόστος για το ελληνικό δημόσιο θα μετακυλιστεί στον καταναλωτή. Μοναδικός κερδισμένος θα είναι ο ιδιώτης, που θα επωφεληθεί ενός δημόσιου αγαθού χωρίς το παραμικρό ρίσκο από πλευράς του. Τα παραδείγματα σε όλο τον πλανήτη για τις τραγικές συνέπειες της ιδιωτικοποίησης του νερού είναι αδιάψευστοι μάρτυρες.
Ηδη σύλλογοι εργαζομένων και δημοτικά συμβούλια δήμων στην Αττική και στις παρακανάλιες πόλεις έχουν προχωρήσει σε ψηφίσματα κατά της κυβερνητικής πρόθεσης. Η απάντηση μπορεί να είναι μόνον πολιτική και κινηματική.
O Κρίτων Αρσένης είναι βουλευτής δυτικής Αθήνας, ΜέΡΑ25
