Πώς γίνεται οι τσιμεντένιες κατασκευές των αρχαίων Ρωμαίων να παραμένουν ακέραιες έως σήμερα στα λιμάνια της Ευρώπης την ώρα που αντίστοιχες σύγχρονες αποσαθρώνονται ή και καταρρέουν σε διάστημα δεκαετιών; Οι επιστήμονες αποφάνθηκαν: Η λύση του μυστηρίου βρίσκεται στην χημική αντίδραση των πρώτων υλών με το θαλασσινό νερό!
Το χαρμάνι του (μη βιομηχανικού φυσικά) τσιμέντου με το οποίο χτίζονταν τα θαλάσσια οχυρωματικά έργα στη ρωμαΐκή αρχαιότητα προέκυπτε από ανάμειξη ασβέστη, θαλασσινού νερού, ηφαιστειακής τέφρας και πέτρας. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα στοιχεία που υπάρχουν στην τέφρα αντιδρούν χημικά με το θαλασσινό νερό, με αποτέλεσμα το υλικό να γίνεται όλο και πιο συμπαγές και τελικά «αθάνατο».
Πιο συγκεκριμένα, ο αλουμινούχος τομπερμορίτης, ένα εκ των συστατικών του τσιμέντου των Ρωμαίων, είναι ένα σπάνιο ορυκτό που κάνει το μείγμα πιο στέρεο. Στην επαφή του με το θαλασσινό νερό, κρυσταλλώνεται και φουσκώνει με αποτέλεσμα να αποτρέπει τη δημιουργία ρωγμών στο υλικό.
Αντιθέτως, το σύγχρονο τσιμέντο, το οποίο δεν βασίζεται στην πέτρα, όπως αυτό των Ρωμαίων, διαβρώνεται από το θαλασσινό νερό με το πέρας των χρόνων. Αποτέλεσμα; Πολλές σύγχρονες θαλάσσιες κατασκευές υποχωρούν, την ώρα που τα αρχαία ρωμαϊκά τείχη στέκουν υπερήφανα στην θάλασσα.
Πέραν της λύσης στο μυστήριο, οι επιστήμονες προτιμούν το ρωμαϊκό τσιμέντο και προτείνουν τη δημιουργία αντίστοιχου με αυτό μείγματος και για περιβαλλοντικούς λόγους, δεδομένου ότι σήμερα χρησιμοποιούνται κλίβανοι ιδιαιτέρων υψηλών θερμοκρασιών, οι οποίοι εκλύουν σημαντικές ποσότητες βιομηχανικού διοξειδίου του άνθρακα. Ακολουθώντας το παράδειγμα των Ρωμαίων, οι τσιμεντένιες κατασκευές θα μπορούσαν να γίνουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον.
Η γεωλόγος Μαρί Τζάκσον, του πανεπιστημίου της Γιούτα στις ΗΠΑ υποστήριξε μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα Independent ότι το συγκεκριμένο υλικό πρέπει να ληφθεί υπόψη για σχέδια που βρίσκονται στα σκαριά, όπως η παλιρροϊκή λιμνοθάλασσα στην πόλη Σουάνσι της νότιας Ουαλίας. Η «οχύρωση» της λιμνοθάλασσας με τσιμεντένιες τάφρους, κυματοθραύστες και αποβάθρες θα χρειαζόταν 120 χρόνια για να «βγάλει» το κόστος της κατασκευής της, σύμφωνα με την πανεπιστημιακό. «Φαντάζεστε ότι, με τον τρόπο που χτίζουμε σήμερα, έως τότε θα έχει μετατραπεί σε μια μάζα διαβρωμένου ατσαλιού.»
Οι αρχαίοι Ρωμαίοι, λοιπόν, … ήξεραν και οι σύγχρονοι επιστήμονες προτείνουν να ακολουθήσουμε το παράδειγμά τους.
