Τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί στη σύρραξη Ισραήλ – Ιράν, με τον Ντόναλντ Τραμπ να κρατά το «κλειδί» των εξελίξεων. Η εμπλοκή των Ηνωμένων Πολιτειών στη σύγκρουση δεν αποτελεί πλέον σενάριο φαντασίας, καθώς ο ένοικος του Λευκού Οίκου ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις του Ισραήλ για πλήγμα στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Ηδη από την ισραηλινή επίθεση της 13ης Ιουνίου πληροφορίες ήθελαν τον Αμερικανό πρόεδρο ενήμερο για τα σχέδια του Μπενιαμίν Νετανιάχου να πλήξει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ωστόσο ο ίδιος ούτε επιχείρησε ούτε κατάφερε να αποτρέψει την ισραηλινή επιθετικότητα. Αυτή η πρώτη έμμεση εμπλοκή υποδηλώνει πολιτική ανοχής σε μια κλιμάκωση που μπορεί να οδηγήσει τις ΗΠΑ σε ευρύτερη στρατιωτική ανάμειξη στη Μέση Ανατολή, απ’ όπου προσπαθεί να απαγκιστρωθεί, χωρίς εγγυημένη έξοδο.
Η ρητορική του άλλαξε μετά την πρώτη επίθεση του Ισραήλ στις 13 Ιουνίου, που σκότωσε κορυφαίους στρατιωτικούς και πυρηνικούς επιστήμονες του Ιράν και ενδεχομένως αποδυνάμωσε την αμυντική ικανότητά του. Το ερώτημα που τίθεται για ακόμη μία φορά είναι αν οι απειλές του Τραμπ αποτελούν πράγματι προοίμιο στρατιωτικής κλιμάκωσης ή αν απλώς προσπαθεί να εξαναγκάσει το Ιράν να επιστρέψει στη διπλωματία και να το ωθήσει στην «άνευ όρων παράδοση».
Σε κάθε περίπτωση, η στροφή του από τον απομονωτισμό των ΗΠΑ και το αντιπολεμικό αφήγημά του σε μια προοπτική ενεργού συμμετοχής σε νέο μέτωπο στη Μέση Ανατολή -μετά την πρόταση να γίνει η Γάζα θέρετρο!- αναδεικνύει ένα κρίσιμο σημείο ρήξης ανάμεσα στο προεκλογικό ιδεολόγημά του και την πολιτική του. Γιατί να ευθυγραμμιστεί με τις επιθετικές φιλοδοξίες του Νετανιάχου, καθώς η απόφαση ενέχει σοβαρούς κινδύνους για τη βάση των οπαδών του που ανέμεναν αποχώρηση από πολεμικές αποστολές, ενώ ανοίγει μέτωπο σύγκρουσης με τα τμήματα της αμερικανικής κοινωνίας και του πολιτικού συστήματος που αντιτίθενται σε νέες αμερικανικές στρατιωτικές περιπέτειες;
Η Ουάσινγκτον δείχνει να εγκαταλείπει την τακτική των πιέσεων και να στρέφεται πλέον ανοιχτά προς την πλαισίωση του διακηρυγμένου στόχου του Νετανιάχου, που είναι η στρατηγική αλλαγής καθεστώτος στο Ιράν ακόμη και με τη χρήση βίας, καθώς ο Τραμπ έχει υπαινιχθεί ότι ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ θα μπορούσε να αποτελέσει άμεσο στόχο. Η Ρωσία έχει καταστήσει σαφή τη θέση της απέναντι στο ενδεχόμενο αμερικανικής εμπλοκής, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να ξεκαθαρίζει ότι οποιαδήποτε παρέμβαση των ΗΠΑ στη σύγκρουση Ισραήλ – Ιράν θα επέφερε «τρομερή κλιμάκωση». Από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί «ούτε καν να συζητήσει» τη δυνητική δολοφονία του ανώτατου ηγέτη του Ιράν από το Ισραήλ ή τις ΗΠΑ.
Το MAGA σε κρίση
Η σφοδρή κριτική του Τραμπ προς τους Αμερικανούς προέδρους που επιδίωξαν αλλαγές καθεστώτων υπήρξε βασικό στοιχείο της εισόδου του στην πολιτική το 2015 και ένα από τα πιο σταθερά σημεία της εκστρατείας του ήταν η καταδίκη των «παντοτινών πολέμων». Αν επιτεθεί στο Ιράν, ο πρόεδρος του δόγματος «Πρώτα η Αμερική» θα ακολουθήσει το μονοπάτι που κατέκρινε και θα αγνοήσει μια ισχυρή πτέρυγα του κινήματος MAGA (Make American Great Again).
Μεταξύ των επικριτών είναι ο τηλεπαρουσιαστής Τάκερ Κάρλσον (κάλεσε τις ΗΠΑ να αφήσουν τους Ισραηλινούς να παλέψουν μόνοι τους και επισήμανε πως ό,τι συμβεί θα καθορίσει την προεδρία Τραμπ), ο πρώην σύμβουλος του Τραμπ Στιβ Μπάνον (συνέκρινε την κατάσταση με την καταστροφική εμπειρία του Ιράκ) και ο κατηγορούμενος για μια σειρά σκανδάλων πρώην βουλευτής των Ρεπουμπλικανών Ματ Γκατζ (υποστήριξε ότι η εμπλοκή θα προδώσει τις αρχές τού «Πρώτα η Αμερική»).
Διχασμός στο Κογκρέσο
Η άμεση συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο Ισραήλ – Ιράν απειλεί να εξελιχθεί σε πολιτική παγίδα για τον Τραμπ, οξύνοντας τις διαιρέσεις στο Κογκρέσο. Οταν ο συντηρητικός Ρεπουμπλικανός βουλευτής Τόμας Μάσι κατέθεσε στο Κογκρέσο πρόταση για να αποτρέψει την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο, κέρδισε γρήγορα υποστήριξη από μέλη της αριστερής πτέρυγας των Δημοκρατικών, μεταξύ των οποίων και η βουλευτής και ακτιβίστρια Αλεξάντρια Οκάσιο-Κορτέζ. Την ίδια στιγμή, υποστηρικτές του παραδοσιακού ρόλου των ΗΠΑ ως «παγκόσμιου αστυνομικού» στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος έσπευσαν να στηρίξουν την όλο και πιο επιθετική γραμμή Τραμπ απέναντι στο Ιράν. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι γερουσιαστές Λίντσεϊ Γκράχαμ και Μιτς ΜακΚόνελ.
Οι Αμερικανοί ενάντια στην παρέμβαση
Ακόμα, η παρέμβαση των ΗΠΑ στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να επηρεάσει σοβαρά τα ποσοστά δημοτικότητας του Αμερικανού προέδρου. Το γνωστό «rally ’round the flag» εφέ –η τάση της κοινής γνώμης να συσπειρώνεται προσωρινά γύρω από τον εκάστοτε ηγέτη σε συνθήκες κρίσης– θα μπορούσε αυτήν τη φορά να μη λειτουργήσει υπέρ του, αλλά να υπονομεύσει περαιτέρω τη δημοτικότητά του.
Δημοσκόπηση του «Economist» σε συνεργασία με τη YouGov που διεξήχθη στις 13-16 Ιουνίου δείχνει ότι τα ποσοστά έγκρισης του Τραμπ έχουν ήδη υποστεί φθορά. Το 60% των Αμερικανών απορρίπτει τη στρατιωτική επέμβαση και μόνο το 16% την υποστηρίζει. Ιδιαίτερα ενδεικτικό είναι ότι, ακόμη και μεταξύ των ψηφοφόρων του Τραμπ, το 53% έλεγε «όχι» σε εμπλοκή, με μόλις το 19% συμφωνούσε με την προοπτική ένοπλης ανάμειξης.
Ετσι, αποτελεί ερώτημα η επιλογή του Αμερικανού προέδρου να συμπαρατάσσεται με κάθε κόστος με τις στοχεύσεις και τις επιλογές Νετανιάχου για «τα πυρηνικά του Ιράν», απορρίπτοντας ακόμη και πληροφορίες των δικών του μυστικών υπηρεσιών. Τι θα ήταν «νίκη» για τον Τραμπ;
Διαβάστε επίσης:
«Ζυμώσεις» για συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ;