Έξι χρόνια συμπληρώθηκαν από τον θάνατο του σημαντικότερου επιστήμονα της εποχής μας.
Όταν ο Στίβεν Χόκινγκ οδηγούσε το αναπηρικό του αμαξίδιο στους δρόμους γύρω από το πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ αδιαφορούσε πλήρως για τα άλλα οχήματα. Μετά τον θάνατό του (14 Μαρτίου 2018) το twitter γέμισε με αναρτήσεις ανθρώπων που περιέγραφαν πως παραλίγο να τον είχαν πατήσει με το αυτοκίνητό τους. Αυτό που έκανε στον δρόμο, το έκανε και στη ζωή. Όταν ήξερε πού ήθελε να φτάσει δεν τον πτοούσε τίποτα. Το μόνο που τον ενδιέφερε ήταν να ανοίξει τον δρόμο για να περάσει.
Το όνομα και η μορφή του Χόκινγκ έχουν ενσωματωθεί εδώ και δεκαετίες στην ποπ κουλτούρα. Όλοι γνωρίζουμε ότι θεωρούνταν ο πιο έξυπνος άνθρωπος της εποχής του, ωστόσο όλο το υπόλοιπο παραμένει κάπως θολό, καθώς για τον μέσο άνθρωπο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιληφθεί με μαθηματικούς όρους όλες τις διαστάσεις του σύμπαντος ή τι συμβαίνει μέσα σε μια μαύρη τρύπα. Παρότι ο ίδιος έκανε τεράστια προσπάθεια να εκλαϊκεύσει το έργο του, αυτό εξακολουθεί να παραμένει απροσπέλαστο για τους περισσότερους από εμάς. Το 2022 κυκλοφόρησε στα ελληνικά το βιβλίο «Ο πραγματικός Χόκινγκ» (εκδόσεις Μεταίχμιο, μτφρ. Ανδρέας Μιχαηλίδης) του Τσαρλς Σάιφ, καθηγητή στο Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας Arthur L.Carter του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Ο Σάιφ, ο οποίος κατέχει μεταπτυχιακό στα μαθηματικά από το Γέιλ και στη δημοσιογραφία από το Κολούμπια και γράφει για ζητήματα φυσικής και μαθηματικών για σχεδόν τρεις δεκαετίες, αποδείχθηκε η ιδανική περίπτωση για να αποτυπώσει γλαφυρά το επιστημονικό έργο και την προσωπικότητα του Στίβεν Χόκινγκ σε ένα βιβλίο που ρέει σαν το νερό.
Ο βιογράφος προσεγγίζει το «επιστημονικό ισοδύναμο των Beatles», όπως πολύ εύστοχα σημειώνει, πολύπλευρα. Ρίχνει φως στην προσωπικότητα, το ασυνήθιστο μυαλό, το επιστημονικό έργο, τη διάδρασή του με τους άλλους επιστήμονες, τη σχέση του Χόκινγκ με τις γυναίκες και φυσικά στην αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS) που τον ταλαιπώρησε για δεκαετίες ολόκληρες αλλοιώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά του. Από το βιβλίο περνούν ο Αϊνστάιν, ο Νεύτων, οι μαύρες τρύπες, το μποζόνιο του Χιγκς, η NASA, το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι αλλά και ο Άμλετ, τα παιδικά χρόνια, η ζωή στο πανεπιστήμιο, τα sex club της Καλιφόρνιας στα οποία φημολογείται ότι σύχναζε ο διάσημος φυσικός, ο τρόπος που ο ίδιος έχτισε τον μύθο του αξιοποιώντας στο έπακρο τα ΜΜΕ, οι ομηρικοί καυγάδες με τις συζύγους του, οι εξωσυζυγικές σχέσεις. Ο Σάιφ ακολουθεί την αντίστροφη πορεία της ζωής του επιστήμονα, ξεκινάει το βιβλίο από το τέλος της ζωής και καταλήγει στα πρώτα χρόνια του.
«Ο Χόκινγκ δεν έκρυβε το γεγονός ότι ήταν άθεος. Αν και στα γραπτά του αναφερόταν συχνά στον Θεό, συνήθως εν είδει μεταφοράς για την υποκείμενη τάξη του σύμπαντος, είχε καταστήσει επανειλημμένα σαφές ότι δεν πίστευε σε κάποιο υπερφυσικό ον ή κάποια πνευματική δύναμη. Για την ακρίβεια, η εκδοχή της κοσμολογικής δημιουργίας στην οποία είχε καταλήξει να πιστεύει απέκλειε την ύπαρξη κάποιου δημιουργού. Ωστόσο, αυτό δεν έδειχνε να ικανοποιεί τη δίψα του κοινού για πνευματική σοφία εκ μέρους του φυσικού· τον ρωτούσαν συνεχώς για τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Η πλήρης απουσία του Θεού από τα απομνημονεύματά του προκάλεσε μεγάλη εντύπωση» γράφει ο Σάιφ.
Και προσθέτει ότι ο Βρετανός φυσικός δεν ήταν μονομανής αλλά ενδιαφερόταν για όσα συνέβαιναν γύρω του. Είχε άποψη για τις κοινωνικές υπηρεσίες που ήταν διαθέσιμες στα άτομα με αναπηρία ενώ τα τελευταία χρόνια της ζωής του πήρε τολμηρά δημόσια θέση στα πολιτικά ζητήματα. Δήλωσε ευθέως την αντίθεσή του με το Brexit εξηγώντας πόσο αρνητικά θα επηρέαζε την επιστημονική έρευνα, στήριξε μέλη του Εργατικού Κόμματος στην εκλογή τους στο κοινοβούλιο, χαρακτήριζε τον Τραμπ δημαγωγό και έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου για τον λαϊκισμό ο οποίος θεωρούσε πως ευνοείται από τα social media.
Ο Σάιφ ο οποίος έχει κάνει εξαιρετική μελέτη γύρω από το φαινόμενο Χόκινγκ, χωρίς προσπάθειες ωραιοποίησης, γράφει: «Ήρθε στον κόσμο στις 8 Ιανουαρίου του 1942, ακριβώς τριακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του Γαλιλαίου, μια σύμπτωση την οποία θα έβρισκε αργότερα αρκετά διασκεδαστική. Θα άφηνε αυτόν τον κόσμο γύρω στα εβδομήντα έξι χρόνια αργότερα, στις 14 Μαρτίου του 2018, ακριβώς εκατόν τριάντα εννιά χρόνια μετά τη γέννηση του Αϊνστάιν. Αυτό – αυτό θα το έβρισκε ξεκαρδιστικό».
