Τον περασμένο μήνα η κυβέρνηση Τραμπ πρότεινε την ιδέα μιας συνολικής εκεχειρίας 30 ημερών. Η Ουκρανία συμφώνησε. Η Ρωσία δεν το έκανε. Ή μάλλον, κατέληξε σε μια μακρά λίστα προϋποθέσεων.
Αντί για 30 ημέρες, το Κρεμλίνο αποφάσισε 30 ώρες. Το Σάββατο, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε μονομερή εκεχειρία του Πάσχα στην Ουκρανία μέχρι τα μεσάνυχτα της Κυριακής το βράδυ στη Μόσχα. Είπε ότι ενεργούσε για «ανθρωπιστικούς» λόγους.
Ένας τέτοιος ισχυρισμός αντιμετωπίστηκε με σκεπτικισμό στην Ουκρανία για περισσότερα από τρία χρόνια μετά τον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της χώρας.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το πρωί της Κυριακής, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανάρτησε ότι «ο ρωσικός στρατός προσπαθεί να δημιουργήσει τη γενική εντύπωση μιας κατάπαυσης του πυρός, ενώ σε ορισμένες περιοχές συνεχίζονται οι μεμονωμένες προσπάθειες να προχωρήσει και να προκαλέσει απώλειες στην Ουκρανία».
Το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας είχε διαφορετική άποψη.
Σε ανακοίνωσή της, ανέφερε ότι «όλα τα ρωσικά στρατεύματα στη ζώνη της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης [όρος της Ρωσίας για την εισβολή στην Ουκρανία»] από τις 18:00 ώρα Μόσχας στις 19 Απριλίου τήρησαν αυστηρά το καθεστώς κατάπαυσης του πυρός και κράτησαν τις τρέχουσες θέσεις τους».
Ο ρωσικός στρατός κατηγόρησε επίσης την Ουκρανία για παραβίαση της εκεχειρίας.
Είναι η πασχαλινή εκεχειρία της Ρωσίας απλώς “δημόσιες σχέσεις” από τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή αντιπροσωπεύει ένα γνήσιο βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου, αναρωτιέται ο αρθρογράφος του BBC Steven Rosenberg.
Η σκεπτικιστική άποψη είναι ότι μια εκεχειρία 30 ωρών αφορά λιγότερο την πίεση για ειρήνη και έχει να κάνει περισσότερο με τη διατήρηση καλών σχέσεων με τον Λευκό Οίκο Τραμπ. Από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο, ο Πούτιν είναι απασχολημένος με την προσπάθεια να βελτιώσει τους δεσμούς με την Ουάσιγκτον και να ανοίξει το δρόμο για μια νέα εποχή συνεργασίας.
Ωστόσο, πρόσφατα δημόσια σχόλια από Αμερικανούς αξιωματούχους (συμπεριλαμβανομένου του ίδιου του Τραμπ) υποδηλώνουν ότι η αμερικανική κυβέρνηση χάνει την υπομονή της με την έλλειψη προόδου στην Ουκρανία. Ο Τραμπ έχει απειλήσει να εγκαταλείψει τις προσπάθειες για μεσολάβηση ειρηνευτικής συμφωνίας, εάν μια συμφωνία φαίνεται απίθανη.
Ανακοινώνοντας μια μονομερή εκεχειρία – έστω και σύντομη – το Κρεμλίνο μπορεί να υποστηρίξει ότι η Ρωσία – και όχι η Ουκρανία – είναι αυτή που έχει δεσμευτεί για την ειρήνη. Η Μόσχα κατηγορεί ήδη το Κίεβο για παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός και για συνεχείς μάχες.
Και να σημειωθεί ότι αυτή η σύντομη κατάπαυση του πυρός κηρύχθηκε σε πολύ άμεσο χρονικό διάστημα. Η ανακοίνωση του Σαββάτου έχει δώσει ελάχιστο χρόνο και στις δύο πλευρές – τη Ρωσία ή την Ουκρανία – να προετοιμαστεί πλήρως για αυτό.
Υπάρχει όμως και μια πιο αισιόδοξη άποψη.
Η «πασχαλινή εκεχειρία» του Κρεμλίνου ήταν μια έκπληξη. Δεν προέκυψε όμως από το πουθενά. Τις τελευταίες εβδομάδες υπήρξε έντονη διεθνής διπλωματία που προσπαθεί να τερματίσει τις μάχες.
Ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε με τον Πούτιν τρεις φορές μέσα σε δύο μήνες. Ο απεσταλμένος του ηγέτη του Κρεμλίνου Κίριλ Ντμίτριεφ πέταξε πρόσφατα στην Ουάσιγκτον. Πριν από λίγες ημέρες ο Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο βρέθηκαν στο Παρίσι για συνομιλίες για την Ουκρανία με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Εκεί ήταν και αντιπροσωπεία από την Ουκρανία.
«Μήπως υπάρχει ένα σπάνιο παράθυρο ευκαιρίας για ειρήνη;», αναρωτιέται ο αρθρογράφος του BBC
Παρά τις αναφορές για συνεχιζόμενες μάχες, μια 30ωρη κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε με κάποιο τρόπο να εξελιχθεί σε κάτι πιο ουσιαστικό, πιο ολοκληρωμένο;
Έχοντας δείξει ελάχιστη επιθυμία για συμβιβασμούς ή παραχωρήσεις μέχρι αυτό το σημείο, θα μπορούσε ο Πούτιν να πειστεί ότι τώρα είναι η στιγμή να επιτευχθεί μια συμφωνία; Είναι δύσκολο να το δει κανείς αυτή τη στιγμή.
Και πάλι, όσον αφορά τη διπλωματία, δεν είμαστε ενήμεροι για όλες τις συνομιλίες που γίνονται κεκλεισμένων των θυρών ή για τις λεπτομέρειες πιθανών συμφωνιών υπό συζήτηση. Τείνουμε να βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου – κάτι που αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο πιο απροσδόκητων ανακοινώσεων.
Διαβάστε επίσης
«Παράσημα» σπατάλης με έλλειμμα €2 δισ. στη ΔΥΠΑ
Κυριακή του Πάσχα: Με τι καιρό θα ψήσουμε τον οβελία – Η πρόγνωση της εβδομάδας