Ζοχράν Μαμντάνι: Ο «μετανάστης» που ανατρέπει τους κανόνες στη Νέα Υόρκη
Ο πρώτος μουσουλμάνος και ο νεότερος δήμαρχος της Νέας Υόρκης.
Ο Ζοχράν Μαμντάνι έγραψε ιστορία ως ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, σε ηλικία μόλις 34 ετών. Η εκλογή του δεν αποτελεί απλώς ένα προσωπικό επίτευγμα, αλλά συνιστά πολιτική και κοινωνική τομή για μια πόλη και μια χώρα όπου ο σοσιαλισμός επί δεκαετίες θεωρούνταν «βρώμικη λέξη». Η Νέα Υόρκη, η καρδιά του αμερικανικού καπιταλισμού, εξέλεξε έναν Δημοκρατικό σοσιαλιστή, γιο μεταναστών, σε μια στιγμή που οι ανισότητες και το κόστος ζωής έχουν μετατραπεί σε βασικές πολιτικές προτεραιότητες.
Η άνοδος του Μαμντάνι, του ανθρώπου που απεχθάνεται ο Τραμπ, τράβηξε το διεθνές ενδιαφέρον όσο ελάχιστες μη προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ. Πληρώματα ξένων ΜΜΕ έχουν κατακλύσει το Μανχάταν και το Μπρούκλιν, προσπαθώντας να κατανοήσουν ποιος είναι αυτός ο νέος πολιτικός που έχει κάνει όλη τη χώρα να μιλάει για εκείνον. Για τους υποστηρικτές του, η εκλογή του δεν μεταφράζεται απλώς ως νίκη ενός υποψηφίου, αλλά ως ευκαιρία να επαναπροσδιοριστεί η ταυτότητα του Δημοκρατικού Κόμματος και να δοθεί φωνή σε όσους ένιωθαν αποκλεισμένοι από το πολιτικό σύστημα.
Ένας σοσιαλιστής στη Νέα Υόρκη
Η πολιτική του ατζέντα επικεντρώνεται σε ζητήματα που αγγίζουν άμεσα την καθημερινότητα των Νεοϋορκέζων: το δυσβάσταχτο κόστος στέγασης, τις κοινωνικές ανισότητες, την πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη φτώχεια. Το γεγονός ότι πολλοί νέοι στη Νέα Υόρκη αδυνατούν να αντέξουν οικονομικά τη ζωή σε περιοχές όπως το Γουέστσεστερ δεν είναι για εκείνον ένα απλό στατιστικό στοιχείο, αλλά απόδειξη ενός συστήματος που χρειάζεται ριζική αναμόρφωση.
Το νεαρό της ηλικίας και η πολυπολιτισμική ταυτότητα του Μαμντάνι εμπνέουν μια νέα γενιά πολιτικά ενεργών πολιτών. Δεκάδες χιλιάδες νέοι κινητοποιήθηκαν για την εκστρατεία του, πιστεύοντας πως εκπροσωπεί κάτι περισσότερο από μια πολιτική αλλαγή: μια νέα αντίληψη κοινωνικής δικαιοσύνης. Όπως είπε χαρακτηριστικά η 22χρονη Ντούργκα Σρινιβάσαν, οργανώτρια της εκστρατείας του: «γιατί είμαι η μόνη μελαχρινή στην τάξη μου; Γιατί είμαι η μόνη Ινδουίστρια στη σχολή; Ξέρω ότι υπάρχουν άνθρωποι σε όλη την πόλη που θα έπρεπε να έχουν την ίδια πρόσβαση στην εκπαίδευση, σε ένα σπίτι, στο φαγητό όπως κι εγώ. Αυτό είναι ο σοσιαλισμός για μένα, να δίνουμε στους ανθρώπους ένα σπίτι».
Για πρώτη φορά, η μουσουλμανική κοινότητα βλέπει έναν από τα μέλη της να φτάνει σε τόσο σημαντική πολιτική θέση. Η απήχηση του Μαμντάνι όμως δεν περιορίζεται μόνο εκεί: προοδευτικοί Εβραίοι, μετανάστες, νέοι εργαζόμενοι και άνθρωποι που βιώνουν ανισότητες νιώθουν ότι τους κατανοεί και τους εκπροσωπεί. Η σύνδεση μαζί του δεν βασίζεται απλώς στην ταυτότητα, αλλά στα πραγματικά προβλήματα της καθημερινότητάς τους που υπόσχεται να αντιμετωπίσει.
Καμπάνια πόρτα‑πόρτα
Η εκστρατεία του δεν στηρίχθηκε απλώς σε ιδέες αλλά σε μία εκτεταμένη και συντονισμένη οργανωτική δράση. Ο πρώην ράπερ, μαζί με πολλούς εθελοντές προσέγγισαν πόρτα-πόρτα τους πολίτες σε περισσότερα από 1,6 εκατ. διαμερίσματα σε όλες τις συνοικίες του Νέα Υόρκη.
Παράλληλα, η καμπάνια του αξιοποίησε στρατηγικά τα ψηφιακά μέσα για να ενισχύσει τη συμμετοχή και την αφοσίωση των πολιτών, δημιουργώντας άμεσους ψηφιακούς συνδέσμους για εθελοντισμό και πλατφόρμες κινητού που επέτρεπαν την παρακολούθηση και τον συντονισμό δραστηριοτήτων σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η προσέγγιση δεν περιορίζεται στην απλή επικοινωνία· δημιουργεί ένα ψηφιακό δίκτυο συμμετοχής, όπου οι ψηφοφόροι γίνονται ενεργά μέλη της εκστρατείας.
Προκλήσεις της επόμενης μέρας
Πολλά από τα καίρια σημεία της εκστρατείας του Μαμντάνι – όπως αλλαγές στη φορολόγηση, στην ενοικίαση, στο χρέος ή στις δημόσιες μεταφορές – απαιτούν είτε την έγκριση της πολιτείας της Νέας Υόρκης, είτε τη συνεργασία με κρατικούς θεσμούς. Ο Ντόναλντ Τραμπ, εμφανώς ενοχλημένος ήδη από τις επιδόσεις του 34χρονου πολιτικού στις δημοσκοπήσεις, τον οποίο αποκαλεί συχνά «κομμουνιστή», είχε προειδοποιήσει με «πάγωμα» της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης της Νέα Υόρκης. Ταυτόχρονα, πλούσιοι χρηματοδότες, όπως ο επιχειρηματίας Μπιλ Άκμαν, έχουν επενδύσει εκατομμύρια δολάρια σε super‑PACs που είχαν ως στόχο να αποτρέψουν την εκλογή του Μαμντάνι. Για τον σοσιαλιστή δήμαρχο, το στοίχημα ήταν διττό: δεν νίκησε απλώς τους αντιπάλους του, αλλά και το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο που αντιλαμβανεται τη νίκη του ως απειλή για τη δική του επιρροή.
Ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει ο Μαμντάνι ως δήμαρχος είναι όμως η διαχείριση της αστυνομίας, μιας και ο δήμαρχος είναι αυτός που διαθέτει την τελική εποπτεία της. Στο παρελθόν, είχε ζητήσει τη μείωση της χρηματοδότησής της και είχε κατηγορήσει την NYPD για ρατσιστικές και ομοφοβικές πρακτικές, δηλώσεις που ανακάλεσε μετά την υποψηφιότητά του. Το ερώτημα που τίθεται, είναι κατά πόσο θα τον υπακούσει αστυνομία, ιδιαίτερα εκείνα τα τμήματα που τείνουν να ταυτίζονται με τη γραμμή του Τραμπ, αν ο δήμαρχος δώσει εντολές που θα έρχονται σε αντίθεση με τις δικές τους προτεραιότητες, όπως για παράδειγμα σε επιχειρήσεις της ICE κατά μεταναστών;
Δοκιμασία για τους Δημοκρατικούς
Η νίκη του δεν ήρθε ωστόσο χωρίς αντιδράσεις. Η συντηρητική πτέρυγα των μέσων ενημέρωσης, με πρώτο το Fox News, τον παρουσίασε ως «κομμουνιστή» και κίνδυνο για τις αμερικανικές αξίες, ενώ πιο προοδευτικά δίκτυα όπως το MSNBC χαιρέτισαν την εκλογή του ως ευκαιρία ανανέωσης για τους Δημοκρατικούς.
Στο εσωτερικό του κόμματος, οι συζητήσεις φουντώνουν: μήπως η άνοδος του Μαμντάνι σηματοδοτεί μια στροφή προς τα αριστερά και το τέλος της πιο συντηρητικής,
Ακόμη κι αν η ιστορική του εκστρατεία είχε καταλήξει διαφορετικά – αν, για παράδειγμα, ο αντίπαλός του Άντριου Κουόμο, προερχόμενος επίσης από το Δημοκρατικό Κόμμα, είχε κατορθώσει να τον νικήσει – ο Μαμντάνι έχει ήδη αφήσει το αποτύπωμά του στην αμερικανική πολιτική. Επέβαλε στο δημόσιο διάλογο θέματα που συχνά αποσιωπούνταν και έδειξε ότι μια καμπάνια βασισμένη στην αυθεντικότητα και τη συμμετοχή μπορεί να υπερισχύσει απέναντι στην ισχύ του κομματικού μηχανισμού.
