Γιώργος Αυγερόπουλος: «Κανένας λαός δεν έχει μόνο ηρωικές στιγμές»

Έχει εκµηδενίσει τις αποστάσεις φτιάχνοντας απαιτητικά ντοκιµαντέρ που ανοίγουν παράθυρο στον κόσµο. Η νέα του δουλειά – ως παραγωγός αυτήν τη φορά (µαζί µε την Αναστασία Σκουµπρή) – αφορά τη σκοτεινή περίοδο της Ιστορίας από την άλωση της Κωνσταντινούπολης έως την ίδρυση του ελληνικού κράτους. 

Το πρώτο επεισόδιο των «Πειρατών του Αιγαίου» µε θέµα τη ζωή και τη δράση του Λάµπρου Κατσώνη προβλήθηκε πριν από λίγο καιρό στο Open Beyond. Τα µεσάνυχτα της Τρίτης 16/4 έχει σειρά το επεισόδιο που είναι αφιερωµένο στους αδερφούς Μπαρµπαρόσα, δύο πειρατές από τη Μυτιλήνη που στην πορεία έγιναν κουρσάροι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εγκαθιδρύοντας στην ουσία την κυριαρχία των Οθωμανών στη Μεσόγειο. Συναντηθήκαµε µε τον Γιώργο Αυγερόπουλο στο γραφείο του στον Νέο Κόσµο.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα της σειράς;

Πριν από σχεδόν δυόµισι χρόνια ήρθε στο γραφείο ο καλός συνάδελφος ∆ηµήτρης ∆εµεσούκας και πρότεινε µια σειρά ντοκιµαντέρ που αναφέρεται στους πειρατές του Αιγαίου. Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και καταλήξαµε στη µορφή των δραµατοποιηµένων ντοκιµαντέρ που βλέπετε σήµερα.

Ποια ήταν η µεγαλύτερη πρόκληση στο όλο εγχείρηµα;

Η οπτικοποίηση της συγκεκριµένης εποχής, η οποία ήταν terra incognita για µας. Χρειάστηκε να κάνουµε ενδελεχείς έρευνες σε χώρους, βεστιάρια, αντικείµενα. Οι δραµατοποιηµένες σκηνές γυρίστηκαν στην Αττική επειδή δεν ήταν εφικτό από οικονοµική άποψη να γίνουν τα γυρίσµατα στα νησιά. Αγοράσαµε από το εξωτερικό µοντέλα πλοίων, σε καθένα από τα οποία βάλαµε δώδεκα κάµερες και µε ειδικά προγράµµατα 3D Graphics καταφέραµε να αναπαραστήσουµε ολόκληρες ναυµαχίες. Κάθε επεισόδιο χρειάστηκε γύρω στους έξι µήνες για να ολοκληρωθεί.

Γιατί επιλέξατε τη συγκεκριµένη εποχή;

Η περίοδος από την άλωση της Κωνσταντινούπολης έως την ίδρυση του ελληνικού κράτους είναι η πιο σκοτεινή και άγνωστη στην ιστορία του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου. Ένας από τους λόγους που ιδρύθηκε το ελληνικό κράτος ήταν η πάταξη της πειρατείας. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους για τους οποίους δολοφονήθηκε και ο Καποδίστριας. Προσπαθούµε να ρίξουµε φως στην Ιστορία που δεν µαθαίνουµε στο σχολείο, µε αποτέλεσµα να υπάρχει κενό στη συλλογική γνώση. Η σε βάθος µελέτη της Ιστορίας προσφέρει µια πολύ καλή απάντηση στις µισαλλόδοξες φωνές οι οποίες υποστηρίζουν την καθαρότητα του ελληνικού DNA.

Πόση σχέση έχει µε την πραγµατικότητα η Ιστορία που διδάσκεται στο σχολείο;

Θεωρώ ότι έχει πολλές υπερβολές. Κάθε λαός προσπαθεί να ωραιοποιήσει την Ιστορία του, δεν είµαστε µόνο εµείς. Είναι πιο υγιές όµως να προσπαθήσουµε να δούµε τόσο τις περιπτώσεις στις οποίες πραγµατικά κάναµε το άλµα όσο και τα µελανά σηµεία. Κανένας λαός δεν έχει µόνο ηρωικές στιγµές.

Οι αδερφοί Μπαρμπαρόσα (αριστερά: Γιώργος Καΐρης, δεξιά: Μάρκελλος Μαυρομάτης) αγναντεύουν τη Μεσόγειο καθώς προετοιμάζονται για τις επόμενες επιθέσεις τους

Η ελληνική τηλεόραση δεν στηρίζει αρκετά το ντοκιµαντέρ. Η δική σας δουλειά, για παράδειγµα, προβάλλεται τα µεσάνυχτα ενώ τα ριάλιτι στο prime time.

∆υστυχώς τα ντοκιµαντέρ, όπως και οι ταινίες κοινωνικοπολιτικού περιεχοµένου, δεν έχουν βρει ακόµη τη θέση τους στην ελληνική τηλεόραση. ∆εν µιλάµε για τα «ακίνδυνα» ντοκιµαντέρ µε θέµα τον φυσικό κόσµο, τα οποία αν και είναι πολύ δύσκολο να γυριστούν, είναι ανώδυνα για τον θεατή. Ειδικά τα ιδιωτικά δίκτυα και λιγότερο η δημόσια τηλεόραση εξακολουθούν να εφαρµόζουν µια παρωχηµένη συνταγή του στιλ «δώσε άρτο και θεάµατα στον λαό γιατί αυτό φέρνει νούµερα». Πιστεύω ότι ο κόσµος βλέπει αυτό που θα του δώσεις. Επί Τσαουσέσκου η ρουµανική τηλεόραση έπαιζε µόνο Τσαουσέσκου. Κι έτσι ο κόσµος αναγκαζόταν να βλέπει αυτό. Αν οι άνθρωποι που ρυθµίζουν τις τύχες της τηλεόρασης στην Ελλάδα άλλαζαν τη συνταγή, θα µπορούσαν να συµβάλουν στη δηµιουργία µιας καλύτερης κοινωνίας.

Για χρόνια τα ντοκιµαντέρ σας αφορούσαν τον έξω κόσµο και όχι την Ελλάδα. Γιατί;

Η φιλοσοφία του «Εξάντα», ο οποίος έπαιζε στην ελληνική τηλεόραση για δεκατρία χρόνια και απέσπασε πολλά βραβεία στο εξωτερικό όπου επίσης προβλήθηκε σε αρκετά δίκτυα, ήταν να δώσει εικόνες µιας άλλης πραγµατικότητας στους Ελληνες θεατές την εποχή που η ελληνική τηλεόραση οµφαλοσκοπούσε. Ηταν ένα εργαλείο για να ερµηνεύσει κανείς τη δική του καθηµερινότητα στην Ελλάδα βλέποντας τι συνέβαινε στο εξωτερικό. Θεωρώ ότι µόνο έτσι µπορούµε να ερµηνεύσουµε την κατάσταση στην οποία ζούµε, δεν είµαστε αποµονωµένοι σε µια νησίδα. Είµαστε µέρος ενός παγκοσµιοποιηµένου πλανήτη.

Ο πειρατής Ιωάννης Κάψης (Μανούσος Γακηλάζος), με τα πρωτοπαλίκαρά του (αριστερά: Κωστής Παττακός, δεξιά: Σπύρος Παπαγιάννης), υποδέχονται τον Οθωμανό Εκπρόσωπο (Γρηγόρης Πιπερίδης)

Πότε νιώσατε ότι έπρεπε να στρέψετε την κάµερά σας στην Ελλάδα;

Όταν πράγµατα που κινηµατογραφούσα στην Αφρική και την Ασία άρχισαν να φτάνουν στην αυλή µου. Από το 2010 και µετά έβλεπες τις ίδιες πολιτικές, τις ίδιες νοοτροπίες, ακόµη και τις ίδιες εκφράσεις. Από το 2013, όταν δηλαδή ο «Εξάντας» σταµάτησε µε το βίαιο κλείσιµο της ΕΡΤ, ασχολήθηκα µόνο µε την Ελλάδα. Εκανα το «Agora» και αυτή την εποχή γυρίζω και το δεύτερο µέρος, το οποίο αφορά τα το οποίο αφορά τα επόμενα τέσσερα χρόνια της κρίσης, από το 2015 έως σήμερα.

Πότε είναι κανείς σίγουρος ότι έχει ένα ρεπορτάζ όσο το δυνατόν αντικειµενικό;

Σ’ το λέει ο εαυτός σου αυτό. Το ρεπορτάζ είναι σαν να σκάβεις ένα ορυχείο. Πηγαίνεις ακολουθώντας τα στοιχεία. Αντικειµενικότητα δεν υπάρχει και δεν θα µπορούσε να υπάρχει. Ο καθένας βλέπει τον κόσµο µέσα από τα δικά του µάτια. Αυτό που µπορείς να κάνεις στο ρεπορτάζ είναι να σκιαγραφήσεις όλους τους τόνους του γκρι –γιατί η ζωή δεν είναι άσπρο µαύρο– που συνθέτουν την πραγµατικότητα. Τουλάχιστον αυτό προσπαθώ να κάνω εγώ. Άλλες φορές το πετυχαίνω περισσότερο και άλλες λιγότερο. Σίγουρα πάντως δεν ξεκινάω να αποδείξω µια θέση που έχω ήδη στο µυαλό µου.

Ο διευθυντής φωτογραφίας, Δημήτρης Κώτσου, σε μια στιγμή δημιουργικότητας, απαθανατίζει τον σκηνοθέτη, Αλέξανδρο Χαντζή, και όσα συμβαίνουν στα παρασκήνια. Στο βάθος η μακιγιέζ, Άννα Μούντη, και ο παπάς, Νίκος Αργυριάδης, προετοιμάζονται για την επόμενη σκηνή

Ετικέτες