Μετά την συντριπτική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στις πρόσφατες εθνικές εκλογές, ο εξαιρετικά αξιόλογος και ιδιαίτερα συμπαθής κ. Βίτσας, τόλμησε και ψέλλισε ότι στα πλαίσια της εκλογικής μάχης, δεν αξιολογήθηκαν σωστά οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID, στο πολιτικό και κοινωνικό πεδίο.
Η αντίδραση αναμενόμενη, μια σειρά κρατικοδίαιτων διανοουμένων, και η τότε πολιτική ελίτ του ΣΥΡΙΖΑ, υποτίμησαν και ίσως διακωμώδησαν την πολιτική δήλωση και το πρόσωπο, αποδεικνύοντας πόσο δύσκολο είναι τελικά να έχεις πολιτικό αισθητήριο, και να αντιλαμβάνεσαι έγκαιρα τους εν εξελίξει κοινωνικούς και ιστορικούς μετασχηματισμούς.
Και όμως.
Η διετία εγκλεισμού λόγω COVID, επιτάχυνε με καταλυτικό τρόπο τον μετασχηματισμό της ιστορικά εγνωσμένης «πολιτικής οντότητας» των πολιτών της κοινωνίας μας, σε μια Νέου τύπου πολιτική διάσταση, την «καταναλωτική οντότητα».
Είναι αλήθεια ότι στο κοινωνικό πείραμα που εκ των πραγμάτων συντελέστηκε με αφορμή την πανδημία COVID, η εξέλιξη των νέων τεχνολογιών στην καθημερινότητα, όπως και η εικονική πραγματικότητα καθώς και η ιατρική επιστήμη, κάλυψαν 10ετιες έρευνας και ανάπτυξης μέσα σε 24 περίπου μήνες.
Η εξέλιξη αυτή επηρέασε σημαντικά τον μετασχηματισμό της κοινωνίας, από την παραδοσιακή της μορφή που έως τότε γνωρίζαμε, σε μια μεταμοντέρνα εκδοχή, με κύριο χαρακτηριστικό την ραγδαία αύξηση του επιπέδου της καταναλωτικής συνήθειας.
Η ιδιότητα του καταναλωτή, υπερισχύει ήδη πλέον σε διεθνές επίπεδο, οποιασδήποτε άλλης ιδιότητας του σύγχρονου ανθρώπου, και αυτός ο δομικός μετασχηματισμός οφείλεται κατά το πλείστο στην εξαρτησιογόνο σχέση του με τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα Κοινωνικά Δίκτυα, την ευρεία χρήση νέων τεχνολογιών και την εισαγωγή της εικονικής πραγματικότητας και τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα.
Ο μετασχηματισμός αυτός, έχει τεράστιες προεκτάσεις στην ιδεολογική και υπαρξιακή ταυτότητα του σύγχρονου ανθρώπου, καθότι οι έννοιες «κοινωνική δικαιοσύνη», «δικαιώματα εργαζομένων», «ισονομία και ίσες ευκαιρείς για όλους», καθίστανται δευτερευούσης σημασίας, και έχουν ήδη αντικατασταθεί στο υποσυνείδητο των πολιτών κατά σειρά, ως «καταναλωτική δικαιοσύνη», «δικαιώματα των καταναλωτών», και «περισσότερες ευκαιρίες κατανάλωσης».
Είναι λοιπόν σαφές και απολύτως ξεκάθαρο, ότι η Νέα Δημοκρατία ως κυβέρνηση, και ειδικότερα η ηγετική ομάδα της σήμερα υπό τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, έχει απολύτως συλλάβει τον κρίσιμο αυτό ιστορικό μετασχηματισμό, και κινήθηκε μεθοδικά ήδη από την αρχή της πρώτης τετραετίας στην ενίσχυση, αλλά κυρίως στην καθοδήγηση του αισθήματος του μέσου καταναλωτή, προς την ιδέα των καλύτερων και μεγαλύτερων ευκαιριών κατανάλωσης.
Στην συνέχεια, εν μέσω πανδημίας, η λεγόμενη «Λίστα Πέτσα», και οι επόμενες που ακολούθησαν, δέσμευσε ευστόχως το σύνολο των μέσων ενημέρωσης της χώρας, σε ένα προσυμφωνημένο πλαίσιο ανάδειξης των ειδήσεων καταναλωτικού ενδιαφέροντος και συστηματικής συντήρησης, του φυσιολογικού κατά τα λοιπά, αισθήματος φόβου.
Η στρατηγική αυτή ήταν απολύτως συμβατή με τις ιστορικές ιδιαιτερότητες της στιγμής, αλλά ταυτόχρονα αύξησε τις καταναλωτικές συνήθειες των πολιτών, με εκθετικό ρυθμό.
Τα κοινωνικά πειράματα που συγκροτημένα και μεθοδευμένα οργανώθηκαν, με την χορήγηση ποσού 150 ευρώ σε κάθε νέο να εμβολιαστεί, όπως και το Market Pass, αποδείχθηκαν εξαιρετικά πετυχημένα, είχαν εξαιρετική απήχηση στην κοινωνία, και επιβεβαίωσαν στην πράξη ότι ο μετασχηματισμός των «κοινωνικών ιδιοτήτων» των πολιτών μια σύγχρονης κοινωνίας, είναι δομικός, και πλέον μη αναστρέψιμος.
Η εξέλιξη αυτή, ο εν λόγω μετασχηματισμός της κοινωνίας με μεγαλύτερους βαθμούς καταναλωτικής ελευθερίας και εντονότερης καταναλωτικής συνήθειας, είναι εκ των πραγμάτων «συντηρητικός».
Συνιστά μια συντηρητική στροφή του κοινωνικού συνόλου.
Ο «φόβος» άλλωστε, είναι βασικό στοιχείο του συντηρητισμού.
Η ταυτότητα των πολιτών με τα πολιτικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά τους, όπως παραδοσιακά την γνωρίζαμε, έχει πλέον μετασχηματισθεί χωρίς επιστροφή, σε μια κατάσταση μεγαλύτερου χάους, με κοινό παρονομαστή την διαρκώς αυξανόμενη καταναλωτική ανάγκη.
Γίνεται φυσικά απολύτως κατανοητό, ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η ελληνική κυβέρνηση σήμερα, είναι η «ακρίβεια». Τον ίδιο όμως κίνδυνο, από διαφορετική οπτική, αντιμετωπίζει ταυτόχρονα και η αντιπολίτευση.
Διότι η «ακρίβεια» χτυπάει την κοινωνία, ακριβώς σε ότι με κόπο έχει κατακτηθεί τα τελευταία χρόνια: Την ανάγκη για διαρκώς μεγαλύτερη κατανάλωση.
Η ακρίβεια και ο πληθωρισμός γενικότερα, είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα των σύγχρονων κοινωνιών, και μάλλον είναι και ο μοναδικός παράγοντας που μπορεί σε μικρό χρονικό διάστημα να λειτουργήσει ως καταλύτης σε ευρείας φύσεως και δυναμικής, κοινωνικές αντιδράσεις.
Η χωρίς αύριο σύγκρουση των πολιτικών ελίτ, με τους μεγάλους διανομείς των καταναλωτικών ειδών στην Χώρα που εντέχνως κερδοσκοπούν σε βάρος των καταναλωτών, είναι αναπόφευκτη, και αποτελεί θέμα επιβίωσης των ίδιων των πολιτικών ελίτ από όποια θέση και αν βρίσκονται σήμερα.
Η αστική ευπρέπεια στο συγκεκριμένο θέμα, πρέπει να αντικατασταθεί με συγκρουσιακή λογική από όλο το πολιτικό φάσμα, με μοναδικό στόχο την διατήρηση της καταναλωτικής ικανότητας του ευρέως κοινού, που εκ των πραγμάτων οδηγεί στην πολιτική κυριαρχία των συστημάτων εξουσίας που θα κατανοήσουν και θα ενστερνιστούν την ανάγκη των καταναλωτών, για διαρκώς διευρυμένες δυνατότητες κατανάλωσης.
*Μελέτης Τζαφέρης – τ. Γ.Γ. κυβέρνησης 2004-2009
