Η αλήθεια είναι πως, δε θα περίμενα ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν, η πιο γλυκιά ανάμνηση των τελευταίων 2 χρόνων , να΄ναι μια μουσική μας παράσταση, χωρίς μάσκες, φόβους, αποστάσεις, τεστ και βεβαιώσεις εμβολίων, σ ένα πανέμορφο και κατάμεστο θέατρο. 14 Φεβρουαρίου 2020 Ηράκλειο Κρήτης, Πολιτιστικό Κέντρο. Αμέσως μετά στην Αθήνα, ξεκινήσαμε πρόβες , για τον τρίτο χρόνο επανάληψης μιας μουσικοθεατρικής παράστασης , σαν συνέχεια της επιτυχίας των 2 προηγούμενων ετών. Νέοι συνεργάτες, νέο θέατρο …
Γράφει η Αργυρώ Καπαρού*
Ωστόσο 10 Μαρτίου 2021 όλα άλλαξαν, στην Ελλάδα και τον Κόσμο… νέα λέξη ήρθε στην καθημερινότητα μας, LOCKDOWN.
Έκλεισαν σχολεία, πανεπιστήμια, φροντιστήρια και χώροι εκδηλώσεων.
16 Μαρτίου έκλεισαν, Εμπορικά, Χώροι εστίασης, Μουσεία, Θέατρα, Κινηματογράφοι και Καταλύματα. Έκτακτα μέτρα στα Σούπερ Μάρκετ.
Ο καλλιτέχνης και κάθε εργαζόμενος στις παραστατικές τέχνες , άνεργος.
22 Μαρτίου διάγγελμα ..έκτακτα μέτρα…lockdown.
21 Μαΐου 2020 Παγκόσμια ημέρα πολιτισμού.
Έως τότε ελάχιστοι καλλιτέχνες έχουν αναγνωρισμένο το επίδομα ενίσχυσης 800€, μέσα από ένα καινούργιο, αλλά ανάπηρο και ανάλγητο μητρώο καλλιτεχνών, αναγνωρίζοντας μόνο όσους είχαν εργασθεί με πρόσληψη από τις 15 Φεβρουαρίου 2020 και μετά.
Οι καλλιτέχνες και η Π.Ο.Θ.Α. κατεβαίνουν στο δρόμο, τηρώντας αποστάσεις, με μάσκες και γάντια , διαμαρτύρονται έξω από το υπουργείο πολιτισμού, ενώ η υπουργός έχει δηλώσει πως «εξαντλήθηκε η επιείκεια της Κυβέρνησης και του υπουργείου εργασίας προς τους καλλιτέχνες».
Σημειωτέον πως μετά από μια 10ετή περίοδο οικονομικής παρακμής, και συρρίκνωσης της πολιτιστικής παραγωγής, οι μισοί σχεδόν καλλιτέχνες, έχουν ενταχθεί στο Νόμο Κατσέλη για οφειλές προς τρίτους.
Παρόλα αυτά, δεν εντάσσονται έως και σήμερα στα πλεονεκτήματα ΟΛΩΝ των υπολοίπων εργαζομένων που επιδοτούνται από τον Μάρτιο του 2020.
Δηλαδή οι ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ δεν έχουν έκπτωση ενοικίου στην κατοικία τους, ούτε μπορούν να παγώσουν τις οφειλές τους προς τρίτους ή το δημόσιο, ούτε αναγνωρίζονται οι ημέρες αναγκαστικής παύσης των εργασιών τους, ως ημέρες ασφάλισης, ακόμα και σήμερα, που έχει ψηφιστεί σχετική τροπολογία του Νόμου, παρ όλα αυτά, δεν εφαρμόστηκε ποτέ έως τώρα.
Η μοναξιά του καλλιτέχνη συνεχίζεται.
Εξακολουθούν δηλαδή μέσα στην περίοδο της πενίας του, να τον κυνηγούν, οι τράπεζες, ο σπιτονοικοκύρης του, το δημόσιο, τα καθημερινά έξοδα διαβίωσης, με κίνδυνο να χάσει και το σπίτι του σε πολλές περιπτώσεις.
Έως σήμερα με δυσκολία κατάφερε να εργαστεί τους 3 μήνες του περσινού καλοκαιριού, αφού περισσότερες από τα 2/3 των προγραμματισμένων πολιτιστικών εκδηλώσεων ΑΚΥΡΩΘΗΚΑΝ λόγω COVID.
Επίσης ο μουσικοδιδάσκαλος στα ωδεία της επικράτειας, αφήνει τις ελπίδες του στον εκάστοτε ιδιώτη εργοδότη του, αν θα τον ασφαλίσει σωστά, ώστε να δικαιούται την αναστολή εργασιών, και εκεί παρατηρείται μεγάλη αναξιοπιστία.
Έως σήμερα το υπουργείο οικονομικών είναι αρνητικό απέναντι στους καλλιτέχνες, μας αντιμετωπίζει σαν να μην υπάρχουμε και μετά από πιέσεις των Σωματείων των Καλλιτεχνών, της Π.Ο.ΘΑ., τις προσευχές των ανέργων του κλάδου και της ταπεινής παράκλησης των υπουργών Εργασίας και Πολιτισμού, ο υπουργός υπέγραφε την εκταμίευση των επιδομάτων.
Οι επιδοτούμενες εκδηλώσεις από το Υπουργείο Πολιτισμού τα έτη 2020 και 2021, φαίνονται φωτογραφημένες για τους ημέτερους και απασχολούν έτσι κι αλλιώς, πολύ μικρό αριθμό καλλιτεχνών σε σχέση με τα ποσοστά των Ανέργων καλλιτεχνών, δυστυχώς αυτά είναι παλιά κεκτημένα της ελληνικής δημόσιας τακτικής στο πολιτισμό, που διαιωνίζονται και θα συνεχίσουν όσο δεν υπάρχει αγάπη για τον τόπο και ουσιαστική εκτίμηση αυτής της κληρονομιάς μας, που εμπεριέχει τον διάλογο, τις αξίες και τον άνθρωπο.
Οι αρχαιότητες εκτός από την ομορφιά τους, μας είναι χρήσιμες κάθε μέρα, για να μας θυμίζουν να δημιουργήσουμε, να μας δίνουν το μέτρο της αξεπέραστης ισορροπίας και την ευκαιρία κατανόησης των συνανθρώπων μας, διαφορετικά τα παρατηρούμε όλα σαν διακόσμηση τοπίου, σαν φωτογραφία για τα social media.
Η μοναξιά του καλλιτέχνη το καλοκαίρι του 2021 συνεχίζεται, πιο σκληρά.
Τον Μάιο μας ενημέρωσαν πως από τον Ιούνιο θα ανοίξουν τα ανοιχτά Θέατρα, και θα επιτραπεί να εργαστούν οι Θίασοι, οι εργαζόμενοι στις παραστατικές τέχνες, αλλά και οι μουσικοί σε θέατρα ανοικτούς χώρους, μουσικές σκηνές, καταστήματα εστίασης.
Κανείς από το Υπουργείο πολιτισμού δεν αναρωτήθηκε φυσικά , ΠΏΣ θα μεταφραστεί αυτό πρακτικά.
Πώς ένας σκηνοθέτης, χωρίς έναν προηγούμενο προγραμματισμό, θα μπεί σε μία διαδικασία προβών, με έναν θίασο και όλους τους παρελκόμενους συνεργάτες του;
Θα έχει χρηματοδοτήσει από την τσέπη του ένα αβέβαιο μέλλον;
Και όταν πατήσει το κουμπάκι του ανοίγματος της αγοράς ο Πρωθυπουργός, θα είναι έτοιμα όλα;
Δεν ξέρω τι φαντασιώνονται εκεί στο υπουργείο Πολιτισμού, αλλά ας καταλάβουν, πως από το σύνολο των καλλιτεχνών, είναι ελάχιστοι εκείνοι που μπορούν να προχωρήσουν σε αυτοδιοργανώσεις πολιτιστικών παραστάσεων, μαζί με την βοήθεια ιδιωτών παραγωγών και την εμπιστοσύνη που δείχνουν εκείνοι, στο εμπορικό εκτόπισμα τους κυρίως και δευτερευόντως στην καλλιτεχνική τους αξία.
Συνολικά δεν είναι περισσότεροι από 60 θίασοι και μουσικά σχήματα σε όλη την Ελλάδα..και ίσως λέω πολλά. Σε αυτές τις παραγωγές θα απασχοληθούν το πολύ 2000 Καλλιτέχνες, όλων των ειδικοτήτων, άντε και χίλιοι ακόμα παράπλευρα εργαζόμενοι. Επίσης ακόμα και αυτοί οι ιδιώτες παραγωγοί, πρέπει να έχουν διευρυμένη χωρητικότητα για να αναλάβουν το οικονομικό ρίσκο.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των καλλιτεχνών, περισσότερων από 25.000 απασχολείται σε εκδηλώσεις πολιτισμού, ως ανάθεση από Δήμους, Δημοτικά πνευματικά Κέντρα, Οργανισμούς πολιτισμού, Συλλόγους σε όλη την επικράτεια, Περιφερειακές αρχές και Ιδιώτες.
Όταν λοιπόν ακυρώνονται λόγω COVID, είτε λόγω περιστασιακών lockdown, είτε λόγω των πυρκαγιών του φετινού καλοκαιριού οι εκδηλώσεις τους, οι καλλιτέχνες παραμένουν άνεργοι.
Μέσα σε αυτή την δύσκολη περίοδο λοιπόν, η κυβέρνηση σιωπά απέναντι στους Καλλιτέχνες, δεν απαντά ούτε στα τηλέφωνα ούτε στις επισκέψεις των σωματείων στα Υπουργεία, για το ελάχιστο επίδομα του μήνα Ιουνίου 2021, αλλά και των υπολοίπων χαμένων μηνών εργασίας.
Δεδομένου πώς ακόμα και μία παράσταση να κατάφερε κάποιος από εμάς να πραγματοποιήσει, θα περιμένει να πληρωθεί από το Δημόσιο φορέα, στην καλύτερη των περιπτώσεων, από ενάμιση μήνα έως τρείς μήνες μετά.
Μέσα σε αυτό το κλίμα πενίας των καλλιτεχνών , και μετά από δίμηνη καθυστέρηση των επιδομάτων περίπου 30.000 ανθρώπων , βρέθηκε και η σωτήρια δικαιολογία της Κυβέρνησης .
Τώρα έχουμε τους πληγέντες από τις πυρκαγιές, που μέσα στη τόση πίκρα που πήραμε όλοι, απ την καμένη γή των ανθρώπων και την αγωνία τους, πρέπει να αισθανθούμε και ενοχές, που ως άνεργοι προσπαθούμε να επιβιώσουμε.
Η Μοναξιά του καλλιτέχνη από ότι φαίνεται θα συνεχιστεί, είναι ελάχιστοι, οι συνοδοιπόροι από τον πολιτικό μας προσωπικό, που πραγματικά μας κατανοούν και μπαίνουν στη θέση μας και ακόμα λιγότεροι όσοι κατανοούν την όποια αξία μας ,πέραν αυτήν της ψήφου. Η αξία άλλωστε του καλλιτέχνη δοκιμάζεται κάθε μέρα, στη σκηνή. Είμαι από τη φύση μου αισιόδοξη , υπάρχουν άνθρωποι στην ελληνική κοινωνία με αξίες, ενσυναίσθηση, όραμα, αυτοί που εννοούν αυτό που λένε, που είναι ουσιαστικοί, δεν πιστεύω ότι είμαστε μόνοι μας, όσοι έχουν αγάπη για τον άνθρωπο, την τέχνη τους και για ότι κάνουν στην καθημερινότητα τους, κρατούν τον πολιτισμό ζωντανό, σε κάθε τόπο.
* , Ερμηνεύτρια, performer, δασκάλα σύγχρονου τραγουδιού και ορθοφωνίας, Αναπληρώτρια γραμματέας της Ένωσης Τραγουδιστών Ελλάδας (ΕΤΕ).
