Η υπεύθυνη του φαρµακείου στο Πολυτεχνείο τον Νοέµβρη του 1973 µιλάει για τη συµµετοχή της στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, τους συναγωνιστές της που ανέλαβαν πολιτικά αξιώµατα και για τη διαχρονικότητα του µηνύµατος της εξέγερσης
Για την απόφασή της να αποδεχτεί την πρόταση του Στέφανου Κασσελάκη και να συµµετάσχει στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ µιλά στο Documento η Μέλπω Λεκατσά. H υπεύθυνη του φαρµακείου του Πολυτεχνείου τον Νοέµβρη του 1973, η οποία συνελήφθη και βασανίστηκε από τη δικτατορία, µιλά για τις προτεραιότητές της, για το διακύβευµα των ευρωεκλογών, για τους συναγωνιστές της που αργότερα ανέλαβαν πολιτικές θέσεις και για το σύνθηµα «ψωµί – παιδεία – ελευθερία» το οποίο, όπως µας λέει, παραµένει επίκαιρο και διαχρονικό.
Πρώτη φορά υποψήφια σε εκλογές. Γιατί τώρα;
∆εν είχα αναµειχθεί µε την πολιτική µε την έννοια της καθόδου σε εκλογικές αναµετρήσεις. Προτιµούσα να είµαι πολιτικό ον και να κοιτάζω τα πράγµατα από απόσταση, διότι ο χρόνος που χρειάστηκα για να ξεπεράσω τα πολλά προβλήµατα που είχα µετά τη φυλάκισή µου για να γίνω µητέρα –είχα δυσκολίες, έχανα παιδιά, έµεινα στο κρεβάτι για να γεννήσω τις κόρες µου– δεν µου επέτρεπε να µπω στον στίβο της πολιτικής, όπου πρέπει να είσαι ταγµένος… Είχα πάρα πολύ καλή καριέρα, ήµουν φαρµακοποιός σε πολύ καλή εποχή και επικεντρώθηκα στο να γίνω καλή επαγγελµατίας για να ζήσω την οικογένειά µου. Αλλά ήµουν πάντα ενεργή στα εθελοντικά κινήµατα.
Και τώρα υποψήφια…
Ηταν µια έξυπνη ιδέα του Στέφανου Κασσελάκη να τιµήσει το Πολυτεχνείο µε το πρόσωπο ενός αγωνιστή που συµµετείχε τότε. Και συµµετείχαµε πολλοί. Αλλους δεν τους ξέρουµε, αλλά πρέπει να τους τιµάµε, ενώ άλλοι είναι πιο γνωστοί. Τα πρώτα 25 χρόνια είχα αφιερωθεί στην οικογένειά µου και τη δική µου ζωή γιατί θέλω να επουλώνω τις πληγές µου. ∆εν θέλω να αφήνω εκκρεµότητες. ∆ιότι οι εκκρεµότητες σε κυνηγούν µέσα σου… Τα τραύµατά σου οφείλεις να τα παλέψεις. Φαίνεται ότι κάποιοι πρότειναν το όνοµά µου και εγώ, παρά την ηλικία µου, αντέχω ακόµη. Πιστεύω ότι το κριτήριο για τον Στέφανο ήταν πως εγώ δεν είχα εξαργυρώσει το κοµµάτι της αγωνιστικότητας και της φυλάκισής µου και δεν ήµουν άνθρωπος των κυκλωµάτων.
Οταν σας πήρε τηλέφωνο πώς αντιδράσατε;
Είδα µια κλήση από Αµερική. ∆εν απάντησα γιατί ήµουν σε µια συναυλία αφιερωµένη στον Μιχάλη Μπουρµπούλη, τον οποίο θεωρώ έναν από τους µεγαλύτερους στιχουργούς. Και στέλνω µήνυµα «I am in a concert, please send a message (είµαι σε συναυλία, παρακαλώ στείλτε µήνυµα)». Και µου απαντά: «Hi, Stefanos»! Επειτα από δέκα λεπτά τον κάλεσα και µου είπε ότι ήθελε να είµαι η πρότασή του. Εγώ έβαλα δύο προϋποθέσεις. Πρώτον, να µου δώσει δώδεκα ώρες για να µιλήσω µε την οικογένειά µου και, δεύτερον, να µάθω ποιοι ήταν οι υπόλοιποι τέσσερις που θα πρότεινε. ∆ιότι δεν θα µε ενδιέφερε να κατέβαινα µόνο µε ανθρώπους του λαϊφστάιλ. Μου είπε όµως ότι είναι νέοι επιστήµονες από διαφορετικές χώρες για να τονιστεί ο ελληνισµός της διασποράς. Μου είπε όµως και πολύ γλυκά: «Σε παρακαλώ, µη µου αρνηθείς». Και την επόµενη µέρα αποδέχτηκα την πρόταση.
Γιατί στις ευρωεκλογές;
Οι συγκεκριµένες ευρωεκλογές αφορούν τη γενιά εκείνη των ανθρώπων, τη λεγόµενη Gen Z, που παρά τη µόρφωση, την εργατικότητα και τις ικανότητές της, έχει κληρονοµήσει ένα βιοτικό επίπεδο πιο χαµηλό από των προηγούµενων γενεών. Αυτή η γενιά γαλουχήθηκε µε τα ευρωπαϊκά ιδεώδη και πρότυπα και έχει ακόµη την ελπίδα ότι τα προβλήµατα που αντιµετωπίζει ίσως βρουν λύσεις και απαντήσεις µέσα από την ΕΕ. Εχουν περάσει οι εποχές που λέγαµε «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ…». Ενα συντριπτικό ποσοστό όσων καθορίζουν την καθηµερινότητά µας προέρχεται από τους θεσµούς και τα όργανα της ΕΕ. Από το roaming µέχρι και πολύ πιο σοβαρά ζητήµατα. Γι’ αυτό και αυτές οι ευρωεκλογές αφορούν αυτήν τη γενιά περισσότερο από ποτέ. Θέλουν να πιστεύουν ότι µπορούν να συνδιαµορφώσουν την Ευρώπη στην οποία θέλουν να ζουν.
Ποιες είναι οι προτεραιότητές σας;
Τρία σηµαντικά θέµατα. Το κράτος δικαίου, το οποίο είναι βασικής αξίας για τη ζωή µας και δεν χρειάζεται πόρους. Αποφάσεις χρειάζεται. Μετά είναι το περιβάλλον, το οποίο πρέπει να το συνδέσουµε µε τη µετανάστευση. Τα επόµενα χρόνια θα δούµε ότι κύριος λόγος της µετανάστευσης θα είναι η κλιµατική αλλαγή. ∆υστυχώς δεν τα έχουµε καταφέρει καλά σε αυτό τον τοµέα.
Οι αποφάσεις θα έπρεπε να είναι πιο δυναµικές και γρήγορες, κάτι που πιστεύει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Η ΕΕ µπορεί να βοηθήσει στην αντιµετώπιση της κλιµατικής αλλαγής. Εκεί εντάσσεται και το ενεργειακό. Εχουµε την ακριβότερη ενέργεια στην Ελλάδα. Πρέπει να µειωθούν οι φόροι και να µπει πλαφόν στο κέρδος.
Και πρώτο και βασικότερο είναι το θέµα της ειρήνης. Ούτε πρέπει να αφοπλιστούµε εντελώς ούτε να µπούµε σε ένα ράλι εξοπλισµών. Πρέπει να υπάρχει στρατιωτική αυτονοµία στην Ευρώπη και να µπορέσουµε µε βάση τη διπλωµατία να έχουµε ειρήνη. Αν δεν έχεις ειρήνη, όλα τα άλλα δεν υπάρχουν. Οπότε αυτό θα προτάξω.
Είναι σηµαντικό και το θέµα της υγείας.
Εγώ ως υγειονοµικός όλη µου τη ζωή έκοψα ένσηµα όρθια στο φαρµακείο µου. Αγαπάω πάρα πολύ τον άνθρωπο και ειδικά τον πάσχοντα άνθρωπο. Ο Γεννηµατάς έφτιαξε το ΕΣΥ, µια πάρα πολύ καινοτόµα στιγµή του ΠΑΣΟΚ τότε, αλλά υποβαθµίστηκε. Και ρωτώ: Πώς γίνεται οι υγειονοµικοί να αµείβονται µε ντροπιαστικά χαµηλούς µισθούς; Να ξέρετε, από όλες τις ανασφάλειες που µπορεί να έχει ένας άνθρωπος η µεγαλύτερη είναι η υγεία. ∆εν µπορούν όλοι να πληρώσουν ιδιωτικές ασφάλειες.
H λύση είναι να δοθούν παραπάνω χρήµατα στην υγεία;
Οπωσδήποτε. Πρέπει να γίνουν και προσλήψεις νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού. Πρέπει να υπάρχουν βάρδιες στα νοσοκοµεία για να µην εξαντλούν τα ανθρώπινα όρια όσοι υπηρετούν την υγεία. Ας έχουµε ένα Mirage λιγότερο. Η Κοµισιόν έχει τονίσει επανειληµµένα ότι οι δηµόσιες δαπάνες για την υγειονοµική περίθαλψη στην Ελλάδα είναι κάτω από τον µέσο όρο της ΕΕ, ενώ οι πληρωµές των ασθενών από την τσέπη τους είναι οι δεύτερες υψηλότερες στην ΕΕ ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ούτε τα απογευµατινά χειρουργεία είναι λύση. ∆εν γίνεται να πληρώνεις 1.500 ευρώ για µια εγχείρηση σκωληκοειδίτιδας. Μπορείς να την κάνεις και στον ιδιωτικό τοµέα.
Μιλήσατε πριν για γνωστές προσωπικότητες από το Πολυτεχνείο. Κάποιοι τις «κατηγορούν» ότι εξαργύρωσαν την αντιδικτατορική δράση τους για να κάνουν πολιτική καριέρα. Φοβάστε µήπως το πουν και για σας;
Οχι, δεν το φοβάµαι και κακώς το λένε και γι’ αυτούς. Εχω σαφέστατη άποψη και τη λέω χρόνια. Οσοι συµµετείχαν στο Πολυτεχνείο είχαν θάρρος και ήταν ξεχωριστοί. Γιατί πρέπει να γίνει βουλευτής ή υπουργός ο γιος του τάδε και να µη γίνει ένας από αυτούς τους ανθρώπους; Θα κριθούν από το πόσο καλοί ήταν σε αυτό που έκαναν. Υπάρχει και µια µεγάλη παρεξήγηση. Κατηγορούν τη γενιά του Πολυτεχνείου για ό,τι κακό έγινε στη µεταπολίτευση. Οχι, κύριοι! Η γενιά του Πολυτεχνείου δεν κυβέρνησε. Κάποιοι εξ ηµών κυβέρνησαν και πρέπει να τους κρίνουµε αν ήταν καλοί ή κακοί. Οι αγωνιστές δεν έβαλαν τα στήθη τους µπροστά στο τανκ µε σκοπό να το εξαργυρώσουν στο µέλλον. ∆εν είχαµε συνείδηση του τι συνέβαινε…
Εχετε πει ότι δεν ξέρατε πως τότε γράφατε ιστορία…
∆εν το ξέραµε. Οταν µετά συνειδητοποίησα ότι γράψαµε ιστορία ήταν η µεγαλύτερη έκπληξη της ζωής µου. Κανένας δεν πίστευε την Τετάρτη ότι την Παρασκευή το βράδυ θα έρθει το τανκ. Το µεσηµέρι της Παρασκευής υπήρξαν πληροφορίες ότι κάτι δυνατό θα γινόταν. Τα κόµµατα ζήτησαν από τα µέλη τους να φύγουν για να προστατευτούν. Και δεν έφυγε κανείς! Γι’ αυτό για µένα αυτή η βραδιά του αυθόρµητου, του ηρωικού, παραµένει ένα σηµάδι ότι ο κόσµος µπορεί να τα καταφέρει. Οι µαθητές είχαν έρθει από το σχολείο και άνοιγαν δρόµο για τους τραυµατίες. Και πάντα κατηγορούν τους νέους για αδιαφορία. Οχι! Υπάρχει και το απολιτίκ στη ζωή µας, αλλά τη στιγµή που θα γίνει κάτι σηµαντικό ο νέος θα είναι εκεί. Εγώ είµαι µια κοπέλα από το Πολυτεχνείο. Θεωρώ τυχερό τον εαυτό µου που είχα αυτή την εµπειρία ζωής, αλλά δεν αντιπροσωπεύω το Πολυτεχνείο, δεν αντιπροσωπεύω τους συναγωνιστές, τους οποίους τιµώ και µερικούς τους αγαπώ. Αντιπροσωπεύω τον εαυτό µου. ∆εν µπορείτε να φανταστείτε τι πλουραλισµό απόψεων είχαµε τότε. Υπάρχουν άνθρωποι πολύ πιο σηµαντικοί από µένα. Ενας άνθρωπος που εκτιµώ απεριόριστα είναι ο Γιώργος Οικονόµου, ο οποίος έφαγε σφαίρα εκείνο το βράδυ. Πολλοί µπορεί να µην τον ξέρουν, όµως είναι µια φιλοσοφική διάνοια. Οπως εκτιµώ και αρκετούς ανθρώπους από µας που κυβέρνησαν. Οχι όλους. Αλλά αρκετοί βοήθησαν. Και για κάποιο λόγο το σύστηµα τους κατηγόρησε. Πρέπει να τιµάς τον άνθρωπο που αγωνίστηκε και να τον τιµάς µέσα από την ιστορία του. Εγώ γλίτωσα. Αλλά να σου πω κάτι. Αν έχω κάτι να προσφέρω, θα το προσφέρω µε όλες µου τις δυνάµεις. ∆εν είναι ανάγκη να έχω κάποια θέση.
Σας είχαν κάνει προτάσεις παλαιότερα;
Μου είχαν κάνει κάποιες, αλλά επειδή δεν ανήκα σε κάποιο κόµµα δεν προχώρησαν. Και µάλλον θεωρούσαν ότι είχαν καλύτερους από µένα.
Ανησυχείτε για την άνοδο της ακροδεξιάς;
Πάρα πολύ. Γι’ αυτό αυτήν τη στιγµή πρέπει να γίνει ένα ανάχωµα, διότι µαζεύεται στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόµµα πάρα πολλή… Να την πω τη λέξη; Θα την πω… Πάρα πολλή σαβούρα. Σαβούρα επικίνδυνη.
Πιστεύετε ότι το µήνυµα του Πολυτεχνείου έχει ξεθωριάσει;
Μακάρι να είχε ξεθωριάσει…
∆ηλαδή;
∆ιότι θα είχαν λυθεί τα προβλήµατά µας. Αν δεν είχαµε ανάγκη από το ψωµί και πηγαίναµε για το παντεσπάνι, θα είχε ξεθωριάσει. Η ελευθερία είναι διαχρονικό ζητούµενο. Απόδειξη οι φονικοί πόλεµοι που µας ζώνουν βόρεια και νότια µε την άνευ λογικής γενοκτονία των Παλαιστινίων. Οσο για την παιδεία, τι να πούµε; Οτι τα έχουν καταφέρει; Ξέρετε πόσο έχει µειωθεί η χρηµατοδότηση των πανεπιστηµίων; Αρα το σύνθηµα «ψωµί – παιδεία – ελευθερία» είναι διαχρονικό και επίκαιρο. Μπορεί σήµερα οι νέοι να το εκφράζουν διαφορετικά, διότι µιλάνε µε άλλη γλώσσα. Και σε αυτό νοµίζω ότι ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κάνει πολύ καλά και επικοινωνεί µε άλλον τρόπο και όχι µε την κλασική ξύλινη γλώσσα.
«Σωστή η επικοινωνιακή στρατηγική του Κασσελάκη»
Θεωρείτε ότι η επικοινωνιακή στρατηγική του Στέφανου Κασσελάκη, που χρησιµοποιεί περισσότερο τα social media, είναι σωστή;
Είναι σωστή, αλλά πίσω από αυτήν πρέπει το κόµµα να έχει ισχυρές οργανώσεις. Πριν από λίγες µέρες µου είπαν σε ένα τραπέζι πως «τα παιδιά µου σε ήξεραν, σε είχαν ακούσει σε µια οµιλία για το Πολυτεχνείο στο σχολείο, αλλά χάρηκαν πολύ που κατεβαίνεις µε τον Κασσελάκη». ∆ιότι όλα τα παιδιά είναι κάθε µέρα στο TikTok και το Instagram. Ενας µεγάλος άνθρωπος του Πολυτεχνείου µου έφτιαξε ΤikTok και YouTube. Και ήρθαν και κάποιοι νέοι και προσφέρθηκαν να µου φτιάξουν κι εκείνοι TikTok. Και τους λέω «είµαι µέσα»! Φαίνεται ότι αυτήν τη νεανικότητα είδε σε µένα ο Στέφανος Κασσελάκης και µε επέλεξε…
Διαβάστε επίσης:
Καιρός: Μεγάλη Εβδομάδα με πολλά μποφόρ – Πού αναμένονται βροχές και καταιγίδες
