Τραγωδία Τέμπη: Οι προειδοποιήσεις, το «κουφάρι» διερεύνησης ατυχημάτων και η καταστρατήγηση του ευρωπαϊκού κανονισμού

«Καμπανάκι» είχε χτυπήσει στον Κώστα Καραμανλή η Ομοσπονδία Εργαζομένων Ανεξάρτητων Αρχών (ΟΕΑΑ) στις 26 Ιανουαρίου του 2023 αναφορικά με τη θέσπιση του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ο οποίος θεσπίστηκε στις 19 Ιανουαρίου με τη ψήφιση του ν. 5014/2023 και ακόμα παραμένει σώμα νεκρό. Ενώ ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη σύσταση υπερκομματικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων για τη διερεύνηση της τραγωδίας στα Τέμπη, βγάζοντας εκ των προτέρων πόρισμα και αποδίδοντας το θανατικό αποκλειστικά και μόνο στην ατομική ευθύνη του σταθμάρχη, αναπάντητο μένει το γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσπερνά τη στελέχωση του αρμόδιου οργανισμού για τη διερεύνηση της υπόθεσης. Παράλληλα, αίσθηση προκαλεί ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο οποίος θεσπίστηκε επί τη βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 996/2010, δεν ευθυγραμμίζεται με τη βασική κατεύθυνση του εν λόγω Κανονισμού, καθώς ο οργανισμός δεν πληρεί τα κριτήρια ανεξαρτησίας που όρισαν οι Βρυξέλλες.

Στην επιστολή της ΟΕΑΑ, η οποία ήταν αποτέλεσμα της κινητοποίησης των υπαλλήλων της ΡΑΣ, εκφράζεται η αντίθεση της Ομοσπονδίας έναντι δύο άρθρων του επίμαχου νομοσχεδίου. Ειδικότερα, πρόκειται για τα άρθρα 10 και 49, τα οποία προβλέπουν αφενός τις άνευ όρων μετατάξεις υπαλλήλων στον νεοσύστατο οργανισμό και αφετέρου το ψαλίδισμα της ανεξάρτητης λειτουργίας της ΡΑΣ (Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων).

«Οι ανωτέρω διατάξεις δηλώνουν πρόθεση επιβολής μιας παλαιού τύπου αναχρονιστικής αντίληψης για χορήγηση απεριόριστης εξουσίας στον εκάστοτε Υπουργό έναντι των Ανεξάρτητων Αρχών που θεωρεί ότι υπάγονται στην πλήρη δικαιοδοσία του καθώς και έναντι των εργαζομένων σε αυτές. Η αντίληψη αυτή δεν ταιριάζει σε καμία περίπτωση στη δημόσια διοίκηση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού δημοκρατικού κράτους που σέβεται και αναγνωρίζει τον θεσμό των Ανεξάρτητων Αρχών και είναι απορριπτέα» σημείωνε η Ομοσπονδία.

Εν συνεχεία, τόνιζε πως «απορρίπτουμε κάθε μετάταξη/μεταφορά εργαζομένου από Ανεξάρτητη Αρχή σε άλλη Υπηρεσία χωρίς τη θέλησή του», ενώ στηλίτευε το εξής: «Απορρίπτουμε κάθε μέτρο που ψαλιδίζει την ανεξαρτησία των Αρχών, κάθε διάταξη που αντιμετωπίζει τις Ανεξάρτητες Αρχές ως Υπηρεσίες Υπουργείων, κάθε επιβολή στις αποφάσεις Ανεξάρτητης Αρχής από άλλο κυβερνητικό όργανο ή διοικητική αρχή».

Η επιστολή κατέληγε με το αίτημα τροποποίησης των συγκεκριμένων άρθρων προκειμένου «κάθε μετάταξη/μεταφορά εργαζομένου από τις αναφερόμενες στις διατάξεις Ανεξάρτητες Αρχές να πραγματοποιείται μόνον κατόπιν αποδοχής σχετικής αιτήσεώς του και επιπλέον να απαλειφθεί κάθε περίπτωση επιβολής στη λήψη αποφάσεων της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων». Κατά τις πληροφορίες, ο τέως -πλέον- υπουργός Μεταφορών και Υποδομών έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του την ομοσπονδία.

Η επιστολή:

Σε ευθεία σύγκρουση με τη «γραμμή» των Βρυξελλών

Πέρα από τις ενστάσεις της ΟΕΑΑ, το νομοσχέδιο του Κώστα Καραμανλή δεν ευθυγραμμίζεται με τις προδιαγραφές του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 996/2010. Διότι όπως σχολιάζουν καλά ενημερωμένες πηγές, ο ανύπαρκτος ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι κατ΄ επίφαση ανεξάρτητος από τη βούληση του εκάστοτε υπουργού.

Στο προοίμιο του Κανονισμού και συγκεκριμένα στην παράγραφο 14 ορίζεται πως «οι διερευνήσεις ατυχημάτων και συμβάντων θα πρέπει να διεξάγονται από ανεξάρτητη αρχή ασφαλείας ή υπό τον έλεγχό της, ώστε να αποφεύγονται συγκρούσεις συμφερόντων και τυχόν εξωτερικές παρεμβάσεις στον καθορισμό των αιτίων των διερευνούμενων συμβάντων».

Για το ζήτημα αυτό, ο τότε υπουργός είχε δεχτεί αντιπολιτευτικά πυρά στην Ολομέλεια της Βουλής, ενώ διόλου τυχαίο πως το νομοσχέδιο «πέρασε» με τις ψήφους μόνο της ΝΔ. «Για τον νέο φορέα έγινε η επιλογή δημιουργίας μιας δομής, μιας δημόσιας υπηρεσίας, αυτοτελούς όπως αναφέρεται, όμως άμεσα συνδεδεμένη λειτουργικά και οικονομικά με τις υπηρεσίες του αρμόδιου για τις μεταφορές υπουργείου, το οποίο επίσης με αποφάσεις του υπουργού επιλέγει τη διοίκηση, τις μετακινήσεις και τις τοποθετήσεις του προσωπικού, παρότι οι ευρωπαϊκές αρχές αναφέρονται σε ανεξάρτητες αρχές. Αυτό είναι κάτι που μας έχει απασχολήσει και παρά τα όσα ανέφερε ο κύριος υπουργός εξακολουθεί να μας προβληματίζει και έχουμε αναφερθεί με αναλυτικότερα στοιχεία στις συνεδριάσεις της επιτροπής» υπογράμμισε ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Χρήστος Γκόγκας, προσθέτοντας:

«Είναι το πρώτο από τα ζητήματα που θέσαμε από την πρώτη μάλιστα συνεδρίαση της επιτροπής. Αφορά στον κανονισμό 996/2010, όπου στο άρθρο 3 αναφέρεται ότι η αρχή διερεύνησης ασφάλειας είναι λειτουργικά ανεξάρτητη για λόγους πρακτικούς και ουσιαστικούς αλλά και για λόγους αυτοτέλειας διοικητικής και οικονομικής. Έτσι η σύσταση μιας ανεξάρτητης αρχής, μη συνταγματικά κατοχυρωμένης -προφανώς δεν μπορούμε να υπερβάλλουμε σε συγκρότηση ανεξάρτητων αρχών στο πλαίσιο του Συντάγματος- θα μπορούσε να ήταν η πιο ενδεδειγμένη λύση. Λείπει, δηλαδή, για μας αυτό το κύριο χαρακτηριστικό στοιχείο της λειτουργικά ανεξάρτητης αρχής. Αυτό αποτελεί μια βασική διαφορά μας με τη λογική και τη στάση της κυβέρνησης απέναντι στις ανεξάρτητες αρχές, όπως φάνηκε και στην περίπτωση της αρχής διασφάλισης του απορρήτου επικοινωνιών με το θέμα των υποκλοπών. Η ΑΔΑΕ ήταν ο μόνος φορέας που λειτούργησε, όπως έπρεπε, απέναντι σε όσα συνέβησαν με αφορμή την παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη, του Προέδρου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής. Τα υπόλοιπα είναι γνωστά στον καθημερινό πολιτικό δημόσιο διάλογο».

Από την πλευρά του, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Γιαννούλης, ανέφερε: «Στη συγκεκριμένη περίπτωση, θέλω να παρατηρήσω το εξής: Πρώτα και κύρια δεν νοείται -και είναι η βασική μας διαφορά που καθορίζει και την ψήφο μας- ανεξαρτησία μιας επιτροπής με τόσο σημαντικό αποτύπωμα στην ασφάλεια των αεροπορικών, των σιδηροδρομικών και εν γένει των μεταφορών όταν δεν υπάρχει τελικός αποδέκτης ο κοινοβουλευτικός έλεγχος της Βουλής. Ο καλύτερος Υπουργός, των καλύτερων προθέσεων, εξαιρετικής πολιτικής αισθητικής κουλτούρας, καλλιέργειας, δημοκρατικού ήθους δεν μπορεί να εγγυηθεί και δεν ισούται με την ανεξαρτησία μιας επιτροπής ενός τέτοιου φορέα που λογοδοτεί στο εθνικό κοινοβούλιο».

Τι κρύβεται πίσω από την απόφαση Μητσοτάκη;

Ακόμα κι αν κάποιος καλοπροαίρετος θεωρούσε ότι οι αιτιάσεις της αντιπολίτευσης ήταν προσχηματικές και πως ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχει όλα τα εχέγγυα να φέρει εις πέρας την αποστολή του, το ερώτημα που τίθεται μετ΄ επιτάσεως είναι γιατί ο Κυρ. Μητσοτάκης και ο Γιώργος Γεραπετρίτης δεν ενεργοποίησαν τον αρμόδιο οργανισμό για τη διεξαγωγή της έρευνας αναφορικά με την τραγωδία στα Τέμπη. Ποια αιτία οδήγησε στην απόφαση συγκρότησης υπερκομματικής επιτροπής; Μήπως το Μέγαρο Μαξίμου θέλει να αποφύγει την έρευνα σε προεκλογικό χρόνο και γι΄ αυτό προκρίθηκε αυτή η χρονοβόρα λύση;

Διαβάστε επίσης:

Νίκος Παππάς: Η τραγωδία στα Τέμπη δεν θα διερευνηθεί από κάποια δήθεν «υπερκομματική επιτροπή»

Καραμανλής πριν μια βδομάδα: «Δεν παίζουμε με την ασφάλεια των επιβατών στα τρένα» (Video)