Η σύστασή του έγινε μόνο στα χαρτιά το 2020 –υποτίθεται για την προστασία της πρώτης κατοικίας – και τώρα μεταθέτουν τη λειτουργία του για το 2025
Μπορεί η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να τρέχει ώστε να «απελευθερώσει» τις ελληνικές τράπεζες από τα εναπομείναντα «κόκκινα» δάνεια με τον «Ηρακλή 3». Μπορεί να έχει ήδη εγγυηθεί με το ποσό των 18 δισ. ευρώ για τον «Ηρακλή 1» και «2». Μπορεί να έχει καταργήσει την προστασία της πρώτης κατοικίας από το 2019 και γενικώς να τρέχει ώστε να ικανοποιήσει τις τράπεζες, τα σκοτεινά funds και τους servicers. Ομως σε ένα θέμα έχει επιλέξει να πηγαίνει με τον αραμπά.
Ηταν 27.10.2020 όταν τέθηκε σε ισχύ ο ν. 4738 που αφορά τη σύσταση του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων. Υποτίθεται ότι θα αντικαθιστούσε την προστασία πρώτης κατοικίας ώστε να μην απωλέσουν την οικία τους οι δανειολήπτες. Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο ο φορέας αυτός θα αγοράζει την πρώτη κατοικία του οφειλέτη και θα τη μισθώνει στον ίδιο (δωδεκαετία). Ο ιδιοκτήτης θα μετατρεπόταν σε ενοικιαστή αλλά τουλάχιστον δεν θα γίνονταν εξώσεις που θα επέρχονταν εάν αποκτούσε τρίτος το ακίνητο.
Μάλιστα για να προσθέσει ο Κυρ. Μητσοτάκης… ευαισθησία προς τους οφειλέτες που θα χάσουν το σπίτι τους έχει θεσμοθετηθεί μέσω του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) μηνιαίο επίδομα ενοικίου σε όποιον ενταχθεί σε αυτό το καθεστώς, ώστε «να τον βοηθήσει να παραμείνει στην κατοικία».
Συζητήσεις επί συζητήσεων και μόνο
Εκτοτε έχουν περάσει τρία έτη, τρεις μήνες και 15 ημέρες. Τι έχει γίνει με τη σύσταση και λειτουργία του φορέα; Συζητήσεις επί συζητήσεων και στην ουσία ουδέν. Ο «ευαίσθητος» πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης επιδεικνύει τη γνωστή του έλλειψη κοινωνικής ενσυναίσθησης απέναντι σε ένα πραγματικό πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας, την ίδια ώρα που τρέχει τους πλειστηριασμούς σε βάρος των «κόκκινων» οφειλετών.
Ο γρήγορος φορομπήχτης Κωστής Χατζηδάκης μόλις 20 μέρες πριν ανακοίνωσε ως αρμόδιος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ότι ξεκινά ο δεύτερος κύκλος διαλόγου για τον φορέα με τους φερόμενους επενδυτές. Στόχος της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι να έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες στο τέλος του 2024 για να εκκινήσει η λειτουργία του φορέα από το 2025! Οπως εύκολα προκύπτει, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν βιάζεται να λειτουργήσει ακόμη αυτή η κατ’ ευφημισμό προστασία της πρώτης κατοικίας. Παράγοντες από τις τράπεζες ωστόσο εκφράζουν τη βεβαιότητα ότι ο φορέας δεν πρόκειται τελικά να συσταθεί μέσα στο 2025!
Ξεπερνούν τις 100.000 οι πλειστηριασμοί
Ομως από τις 27.10.2020 μέχρι τις 31.12.2023 που θεσμοθετήθηκε και το νέο πλαίσιο, στο οποίο η μετατροπή του ιδιοκτήτη σε ενοικιαστή βαφτίστηκε από την κυβέρνηση Μητσοτάκη και τα συστημικά ΜΜΕ «προστασία πρώτης κατοικίας», έχουν γίνει συνολικά 138.488 πλειστηριασμοί, εκ των οποίων οι 54.884 αφορούν κατοικίες.
Αναλυτικότερα, έχουν αναρτηθεί στην πλατφόρμα των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών:
- 3.246 πλειστηριασμοί από 28.10.2020 έως 31.12.2020, εκ των οποίων οι 1.203 αφορούν κατοικίες.
- 22.563 πλειστηριασμοί από 01.01.2021 έως 31.12.2021, εκ των οποίων οι 8.717 αφορούν κατοικίες.
- 51.318 πλειστηριασμοί από 01.01.2022 έως 31.12.2022, εκ των οποίων οι 20.526 αφορούν κατοικίες.
- 61.361 πλειστηριασμοί από 01.01.23 έως 31.12.2023, εκ των οποίων οι 25.438 αφορούν κατοικίες.
Σε όλους αυτούς θα πρέπει να προστεθούν και 16.953 (οι 7.214 αφορούν κατοικίες) πλειστηριασμοί που ήδη έχουν αναρτηθεί για το 2024 (υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τις 61.361 του 2023). Αλλά, όπως είναι ολοφάνερο, Μητσοτάκης και Χατζηδάκης δεν βιάζονται, αφού προτιμούν να πιέζεται η κοινωνία και να συντρίβεται η πραγματική οικονομία από το ιδιωτικό χρέος.
Δείτε επίσης: Νόμος Χατζηδάκη: Στις 40-50.000 οι πλειστηριασμοί το 2024
Η κατοικία ως κοινωνικό και επενδυτικό αγαθό
Η κατοικία είναι κοινωνικό αγαθό, ωστόσο η αξία που τη συνοδεύει την καθιστά επενδυτικό αγαθό, ιδιαίτερα ελκυστικό ως προς τη δέσµευση κεφαλαίου που µπορεί να προέρχεται από αποταµίευση ή δανεισµό.
Είναι κοινός τόπος ότι προηγούµενες νοµοθετικές παρεµβάσεις όπως η αναστολή των πλειστηριασµών, ο ν. 3869/2010 για τα υπερχρεωµένα νοικοκυριά και ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας δεν έλυσαν οριστικά το πρόβληµα. Στην υπόθεση ότι λογικές συνέπειες της αθέτησης είναι η αναγκαστική εκτέλεση και ο πλειστηριασµός κάθε ακινήτου η απάντηση δεν είναι εύκολη, διότι η λύση της εξίσωσης περιλαµβάνει περισσότερους συντελεστές. O δανεισµός για την αγορά κατοικιών διαφέρει από αυτόν για την κατανάλωση άλλων αγαθών. Στα στεγαστικά δάνεια έχει υπολογιστεί το λεγόµενο «collateral», δηλαδή η υποθήκη και η συνολική οικονοµική αξία του επενδυτικού αγαθού. Αντίθετα, στα καταναλωτικά δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες η απουσία της εγγύησης αυξάνει το επιτόκιο, καθώς συνυπολογίζεται σε αυτό ο αντίστοιχος κίνδυνος.
Εκτιµάται ότι η παράλειψη του υπολογισµού της αξίας της εγγύησης στα µέτρα προστασίας τεκµηριώνει τον µη συνυπολογισµό της πραγµατικής αξίας και τον κίνδυνο της επένδυσης. Μολονότι ο µαθηµατικός και οικονοµικός συλλογισµός είναι ορθός, η προστασία της κατοικίας µε κανόνες, λόγω του διφυούς χαρακτήρα της, κρίνεται κατά γενική οµολογία αναγκαία. Η προστασία αυτή θα µπορούσε να περιλαµβάνει τον ορισµό του ευάλωτου, µε συνδυασµό οικονοµικών και κοινωνικών χαρακτηριστικών, επαρκή (αλλά µε σαφή) όρια, την πιθανή διάκριση του χρέους και τον υπολογισµό της απαιτούµενης δηµόσιας δαπάνης.
Διαβάστε επίσης: «Οχι» του ΣΥΡΙΖΑ στο νομοσχέδιο της ΝΔ για τα κόκκινα δάνεια – Καταθέτει πρόταση νόμου
Ξανά στο έλεος των servicers χιλιάδες δανειολήπτες μέσω κρυφής διάταξης από την κυβέρνηση Μητσοτάκη
