«Έναν χρόνο μετά, ακόμα δεν υπάρχει δικαιοσύνη», τονίζουν Human Rights Watch (Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) και Διεθνής Αμνηστία με αφορμή τη συμπλήρωση ενός χρόνου από το ναυάγιο του Adriana ανοιχτά της Πύλου, που μετετράπη σε υγρό τάφο για εκατοντάδες ανθρώπους που αναζητούσαν μία καλύτερη τύχη στην Ευρώπη.
Συγκεκριμένα, στις 14 Ιουνίου, εκατοντάδες άνθρωποι πνίγηκαν διαπλέοντας τη Μεσόγειο με το σαπιοκάραβο «Adriana» που είχε ξεκινήσει το ταξίδι προς τον θάνατο από τη Λιβύη πέντε ημέρες νωρίτερα. Συνολικά μετέφερε περίπου 750 άτομα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, και τελικά βούλιαξε ανοιχτά της Πύλου. Ο ακριβής αριθμός των νεκρών δε θα γίνει ποτέ γνωστός. Μετά το ναυάγιο, η Ελλάδα μπήκε ξανά στο μικροσκόπιο της Ευρώπης.
«Μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί στη διερεύνηση του ναυαγίου», τονίζουν στην κοινή τους ανακοίνωση το HRW και η Διεθνής Αμνηστία.
Και συνεχίζουν: «Το σκάφος μετέφερε περίπου 750 άτομα, κυρίως από τη Συρία, το Πακιστάν και την Αίγυπτο. Μόνο 104 επέζησαν. Ανασύρθηκαν 82 πτώματα, αλλά μόνο 58 ταυτοποιήθηκαν. Περισσότεροι από 500 άνθρωποι παραμένουν αγνοούμενοι. Η έρευνα του Ελληνικού Ναυτικού Δικαστηρίου για την πιθανή ευθύνη της Ελληνικής Ακτοφυλακής για το ναυάγιο, που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2023, παραμένει σε προκαταρκτικό στάδιο».
Μάλιστα, η Judith Sunderland, αναπληρώτρια διευθύντρια, του Τμήματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταγγέλλει: «Είναι ασυνείδητο ένα χρόνο μετά από αυτή τη φρικτή τραγωδία, η έρευνα για την πιθανή ευθύνη της Ελληνικής Ακτοφυλακής δεν έχει προχωρήσει σχεδόν καθόλου» και συνεχίζει: «Πρέπει να δούμε μια αξιόπιστη διαδικασία λογοδοσίας και ένα τέλος στον κύκλο της βίας και της ατιμωρησίας στα σύνορα της Ελλάδας».
Από την πλευρά της, η Adriana Tidona, ερευνήτρια μετανάστευσης της Διεθνούς Αμνηστίας αναφέρει: «Εκατοντάδες οικογένειες έχουν μείνει σε αδιέξοδο, περιμένοντας την αλήθεια για τη μοίρα των αγαπημένων τους» και προσθέτει: «Οι ελληνικές αρχές πρέπει να προχωρήσουν στις έρευνές τους για την πιθανή ευθύνη της ακτοφυλακής σε αυτό το περιστατικό για να αποδοθεί τελικά δικαιοσύνη και να κλείσουν όλοι όσοι επλήγησαν».
Στην ανακοίνωση τους οι δύο οργανώσεις αναφέρονται στο χρονικό της τραγωδίας επαναδιατυπώνοντας: «Στις 13 Ιουνίου 2023, οι ελληνικές αρχές ειδοποιήθηκαν για μια υπερπληθυσμένη τράτα, το Adriana, στην περιοχή έρευνας και διάσωσης, και βυθίστηκε 15 ώρες αργότερα. Έρευνα του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Διεθνούς Αμνηστίας και άλλων ανέφερε αποτυχίες των ελληνικών αρχών τις ώρες πριν από το ναυάγιο και σοβαρούς ισχυρισμούς ότι περιπολικό σκάφος της Ελληνικής Ακτοφυλακής προκάλεσε την ανατροπή της τράτας ενώ προσπαθούσε να τη ρυμουλκήσει».
Σημειώνουν επίσης: «Μη κυβερνητικές οργανώσεις προσχώρησαν στην υπόθεση ενώπιον του Ελληνικού Ναυτικού Δικαστηρίου με καταγγελία για λογαριασμό 53 επιζώντων που ισχυρίζονται ότι οι ελληνικές αρχές ήταν υπεύθυνες για το ναυάγιο. Επιζώντες και οικογένειες έχουν μείνει σε αδιέξοδο καθώς περισσότεροι από 500 άνθρωποι εκτιμάται ότι παραμένουν αγνοούμενοι».
Εν συνεχεία, υπάρχει αναφορά και στη δίκη των 9 Αιγυπτίων που κρίθηκαν αθώοι από το Κακουργιοδικείο Καλαμάτας, λέγοντας: «Η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχαν εκφράσει ανησυχίες για το δίκαιο της δίκης, λέγοντας ότι η υπόθεση βασίστηκε σε ελλιπή και αμφισβητήσιμα στοιχεία δεδομένου ότι η έρευνα για τον ρόλο του Λιμενικού Σώματος δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί».
Διαβάστε επίσης: Ναυάγιο Πύλος: Αθωώθηκαν αλλά παραμένουν κρατούμενοι 9 επιζήσαντες – «Άδικη, εκδικητική η διοικητική κράτηση τους»
Και καταλήγουν: «Η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ανέφεραν επίσης ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα των αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο των ερευνών για το ναυάγιο. Το αίτημα του εισαγγελέα του Ναυτικού Δικαστηρίου για ιατροδικαστική ανάλυση των τηλεφώνων των αξιωματικών της ακτοφυλακής – που κατασχέθηκαν από τις αρχές μόλις στα τέλη Σεπτεμβρίου 2023, δύο μήνες μετά τα γεγονότα – εξακολουθεί να εκκρεμεί».
Το έγγραφο της Frontex και η έκθεση της Ευρωπαίας Συνηγόρου
Στο μεταξύ, το αμέσως προηγούμενο διάστημα ήρθε στο φως ένα έγγραφο του FRA (Γραφείου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων) της Frontex για τη στάση των ελληνικών αρχών.
Ειδικότερα, το χαρακτηρισμένο ως «sensitive» (ευαίσθητο, εμπιστευτικό) έγγραφο δημοσιοποιήθηκε από δημοσιογράφο του Euractiv, γράφει μεταξύ άλλων ότι «κρίνοντας από τους πόρους που χρησιμοποιήθηκαν στην πραγματικότητα, καθώς και με βάση ορισμένες μαρτυρίες μεταναστών, φαίνεται ότι η άμεση εστίαση των αρχών πριν από το ναυάγιο δεν ήταν η διάσωση».
Διαβάστε περισσότερα: Ναυάγιο Πύλος: Έγγραφο της Frontex αποκαλύπτει ευθύνες του Ελληνικού Λιμενικού
Βέβαια, κόλαφος ήταν και η έκθεση της Ευρωπαίας Συνηγόρου του Πολίτη, Έμιλι Ο’ Ρέιλι. «Επανειλημμένες κλήσεις της Frontex προς το ελληνικό λιμενικό για παροχή βοήθειας έμειναν αναπάντητες» σημειώνει η Ευρωπαία Συνήγορος του Πολίτη, ενώ επισημαίνει πως η Frontex απλά κοιτούσε τους πρόσφυγες και τους μετανάστες στο πλοίο Adriana να βυθίζονται και αδυνατούσε να παρέμβει.
Συγκεκριμένα, σε άρθρο στον Guardian, η Έμιλι Ο’ Ρέιλι επικαλούμενη την έρευνα που διεξήγαγε, υποστήριξε πως την περισσότερη ώρα μεταξύ του εντοπισμού του μοιραίου πλοίου μέχρι την ανατροπή και βύθισή του, τα μέλη της Frontex έμειναν αμέτοχα «λόγω της απουσίας εξουσιοδότησης από τις ελληνικές αρχές να ενεργήσουν».
Διαβάστε περισσότερα: Ναυάγιο Πύλος: Έκθεση – «κόλαφος» από την Ευρωπαία Συνήγορο του Πολίτη
Διαβάστε επίσης:
Μητσοτάκης: Πιέσεις από τα δεξιά, φόβος για το κέντρο και ισορροπίες τρόμου ενόψει ανασχηματισμού
ΠΑΣΟΚ: Με την πλάτη στον τοίχο ο Νίκος Ανδρουλάκης – Διεργασίες για την εκλογή νέου προέδρου
