To υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας φέτος έχει δύο μεγάλες αποτυχίες: Τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες, τόσο στην αντιμετώπισή τους όσο και στην πρόληψή τους. Το δεύτερο είναι σημαντικότερο, επειδή κάνει το πρώτο πιο εύκολο. Η κλιματική κρίση είναι εδώ αλλά δεν εμφανίστηκε ξαφνικά.
Η πολιτική προστασία (με πεζά) έπρεπε να είναι εδώ, χρόνια τώρα αλλά δεν είναι, επειδή αυτό που λέγεται Πολιτική Προστασία (με κεφαλαία) και έχει διαφημίσει πολύ ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως δήθεν μεταρρύθμιση είναι μια επικοινωνιακή φούσκα, χωρίς σχέδια, χωρίς χάρτες, χωρίς καν οργανόγραμμα.
Διαβάστε επίσης: Χρ. Στυλιανίδης: Από την ανοργάνωτη Πολιτική Προστασία στο υπουργείο Ναυτιλίας
Τον Αύγουστο του 2021 ο Αλέξης Τσίπρας είχε δώσει συνέντευξη Τύπου για τις πυρκαγιές. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που ποτέ δεν απάντησε σε όσα είχε αποκαλύψει ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αναβάθμισε την Πολιτική Προστασία σε υπουργείο και έβαλε επικεφαλής τον Χρήστο Στυλιανίδη που τη Δευτέρα επανέφερε στο υπουργικό συμβούλιο ως υπουργό Ναυτιλίας.
Ας θυμηθούμε μερικά από όσα είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας:
«Αμέσως μετά τη καταστροφική και φονική πυρκαγιά στο Μάτι το καλοκαίρι του 18, ζήτησα τη συνδρομή του καθηγητή Γκολντάμερ, προέδρου του Διεθνούς Παρατηρητηρίου για τις πυρκαγιές στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ.
Του ζήτησα να είναι επικεφαλής μιας ανεξάρτητες επιστημονικής επιτροπής, ώστε να συντάξει ένα πόρισμα που θα εντοπίσει τις αδυναμίες ώστε να θωρακίσουμε τη πολιτική προστασία για να αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικά τις δασικές πυρκαγιές.
Ο καθηγητής Γκολντάμερ μου έθεσε τότε ως προϋπόθεση να έχει τη συναίνεση και του τότε Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, του κου Μητσοτάκη, προκειμένου να είναι βέβαιος ότι δε θα ετοιμάσει κάτι που θα αμφισβητηθεί, ή δεν θα αξιοποιηθεί σε περίπτωση αλλαγής της κυβέρνησης. Του είπα ότι ασφαλώς και συμφωνώ.
Μετά από επικοινωνία με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης αυτό κατέστη εφικτό και η επιτροπή προχώρησε στο έργο της.
Τον Φλεβάρη του 19 μας παρέδωσε το πολυσέλιδο πόρισμά της.
Τον Απρίλη του 19 ο καθηγητής Ξανθόπουλος, εκ μέρους της Επιτροπής, το παρουσίασε στην κοινή συνεδρίαση των επιτροπών περιβάλλοντος και θεσμών και διαφάνειας, της Βουλής.
Όλα τα κόμματα το επαίνεσαν.
Ακολούθως η τότε κυβέρνηση, κατόπιν δικής μου εντολής, προχώρησε στα πρώτα βήματα υλοποίησης όσων το πόρισμα προβλέπει, εκκινώντας από την προετοιμασία μιας μεγάλη διοικητικής μεταρρύθμισης για την αναδιοργάνωση του συστήματος διαχείρισης εκτάκτων αναγκών που έχει κλείσει τον κύκλο του, και την αντικατάσταση της περίφημης «Πολιτικής Προστασίας», από μια σύγχρονη δομή, έναν Ενιαίο Φορέα διαχείρισης των έκτακτων αναγκών – με λειτουργική, επιχειρησιακή και επιστημονική αναβάθμιση σε σχέση με την όσα ίσχυαν ως τότε.
Αυτό ήταν ένα σχέδιο ριζικής μεταρρύθμισης που κατέληξε στην πρόταση για την ίδρυση Εθνικής Αρχής Πολιτικής Προστασίας και Ανθεκτικότητας.
Για να καταλήξουμε σε αυτό αναλύθηκαν σε βάθος μοντέλα χωρών με εμπειρία στον τομέα πολιτικής προστασίας, όπως των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.
Για την τεχνολογική και υλικοτεχνική υποστήριξη του νέου Οργανισμού είχαμε δεσμεύσει μάλιστα κεφάλαια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, καθώς και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το σχέδιο νόμου είχε ετοιμαστεί να ψηφιστεί στη Βουλή αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Η επίσπευση των εκλογών όμως το καλοκαίρι του 19, ματαίωσε τη ψήφισή του.
Ωστόσο, παρά την αλλαγή της κυβέρνησης, καταθέσαμε στη Βουλή το πλήρες σχέδιο με τη μορφή πρότασης νόμου, τον Νοέμβρη του 19.
Η κυβέρνηση της ΝΔ το αγνόησε.
Όπως αγνόησε επιδεικτικά και το ίδιο το πόρισμα Γκολντάμερ.
Τα άφησε θαμμένα στο συρτάρι.
Την ίδια τύχη είχαν η Εθνική Στρατηγική για τα Δάση, οι προσλήψεις στις δασικές υπηρεσίες, το κοινωφελές πρόγραμμα δασοπροστασίας, η αξιοποίηση των κονδυλίων της Πολιτικής Πρόληψης Δασικών Πυρκαγιών με αποτέλεσμα τη σώρευση καύσιμης ύλης στα δάση, οι δασικοί χάρτες που ακυρώθηκαν.
Και αυτό που έκανε ήταν να διατηρήσει την παρωχημένη και όπως αποδείχθηκε αναποτελεσματική δομή της Πολιτικής Προστασίας, απλά αναβαθμίζοντας σε υφυπουργό τον επικεφαλής της, θέση για την οποία επέλεξε έναν πρώην δήμαρχο, κομματικό στέλεχος της ΝΔ.
Και να ψηφίσει ένα νομοσχέδιο από το οποίο απουσιάζουν κρίσιμες παράμετροι του πορίσματος Γκολντάμερ, όπως η διαχείριση του δάσους, τα μέτρα πρόληψης, η αποκατάσταση των καμένων περιοχών, η αστική ανάπτυξη, η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών, η άρση της συναρμοδιότητας δεκάδων υπουργείων και φορέων για τη πρόληψη και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών.
Το διαβόητο επιτελικό κράτος, στον πιο κρίσιμο τομέα που αφορά την ασφάλεια των πολιτών, αποδείχτηκε ελάχιστα επιτελικό.
45 συναρμόδιοι φορείς για τη πρόληψη μιας πυρκαγιάς.
17 φορείς και 6 υπουργεία για τη καταστολή.
Το πόρισμα Γκολντάμερ, βέβαια δεν πήγε εντελώς χαμένο.
Μπορεί να μην υιοθετήθηκε τελικά από την κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά υιοθετήθηκε και εφαρμόστηκε από τη κυβέρνηση της Πορτογαλίας, που επλήγη το ίδιο διάστημα από καταστροφικές πυρκαγιές, αλλά και από τον ΟΟΣΑ, καθώς και την 7η Διεθνή Διάσκεψη για τις Δασικές Πυρκαγιές».
Οι πλημμύρες
Για την αντιμετώπιση των πλημμυρών, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είχε ετοιμάσει το 2018 χάρτες κινδύνου πλημμύρας. Πάνω σε αυτούς έπρεπε να γίνουν και τα αντιπλημμυρικά έργα αλλά και τα σχέδια του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας για την αντιμετώπιση των αποτελεσμάτων μιας μεγάλης καταιγίδας.
Ομως η κυβέρνηση Μητσοτάκη τόσο στην καταιγίδα Ιανός όσο και στην τελευταία καταιγίδα Daniel δεν τους χρησιμοποίησε προληπτικά ώστε να εκκενώσει χωριά που οι επιστήμονες γνώριζαν ότι θα πνιγούν.
Επιπλέον η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν επικαιροποίησε τους χάρτες σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία, με αποτέλεσμα η Κομισιόν να κινήσει εναντίον της Ελλάδας νομική διαδικασία.
Διαβάστε επίσης: Αποκάλυψη: Η Ελλάδα στο «σκαμνί» της ΕΕ από τον Φεβρουάριο 2022 για τα αντιπλημμυρικά που δεν έκανε
