Η μία μετά την άλλη οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βλέπουν τους αγρότες να κλείνουν δρόμους και να πολιορκούν πρωτεύουσες
Το «κίνημα των τρακτέρ» κλιμακώνεται σε όλη την Ευρώπη και η νέα «αγροτική επανάσταση» μεταδίδεται σαν ιός από τη μια χώρα στην άλλη. Οι διαμαρτυρόμενοι ένωσαν τις φωνές τους και πλημμύρισαν τους δρόμους μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, με αποτέλεσμα το ζήτημα να μπει ψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες.
Παρόλο που οι Ευρωπαίοι ηγέτες δείχνουν αιφνιδιασμένοι, ο ξεσηκωμός των αγροτών δεν είναι στην πραγματικότητα μεγάλη έκπληξη. Μολονότι αποτελούν την καρδιά της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι αγρότες εδώ και χρόνια βαρύνονται από χρέη, πέφτουν θύματα ανταγωνισμού από κολοσσούς του τομέα των τροφίμων, πλήττονται από τις ακραίες καιρικές συνθήκες και ταυτόχρονα απειλούνται από τις φτηνές εισαγωγές.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει πλήξει οικονομικά την ΕΕ, ενώ η επιθετικότητα της Ρωσίας έχει διαταράξει την ομαλή ροή εμπορευμάτων, με τα φτηνά ουκρανικά αγροτικά προϊόντα να απειλούν το μπλοκ με μια κρίση υπερπροσφοράς. Τα σχέδια περί παύσης των επιδοτήσεων στα καύσιμα, όπως το ντίζελ που χρησιμοποιούν τα αγροτικά μηχανήματα, εξαιτίας των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων έχουν προκαλέσει αντιδράσεις μεταξύ των αγροτών, οι οποίοι αντιμετωπίζουν παράλληλα αύξηση στις τιμές των λιπασμάτων λόγω των δυτικών κυρώσεων και της ενεργειακής κρίσης.
Η προσήλωση της ΕΕ στην απαλλαγή από τον άνθρακα πλήττει δυσανάλογα τη γεωργία και την κτηνοτροφία, κλάδους που υστερούν στην πράσινη μετάβαση. Οι αυξημένοι φόροι στα καύσιμα που προωθούν ορισμένες κυβερνήσεις, όπως η Γαλλία, δεν αναγνωρίζονται από τους αγρότες ως κίνητρο για πιο φιλικά στο περιβάλλον τρακτέρ. Ακόμη, οι αγρότες υποστηρίζουν ότι η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), αν και έχει εισαγάγει κάποια κίνητρα, ταυτόχρονα περιπλέκει την προσπάθειά τους να βγουν από τις πρόσφατες κρίσεις.
Μπλόκο στις Βρυξέλλες
Για όλους αυτούς τους λόγους οι αγρότες βγήκαν στους δρόμους. Μέσα στην εβδομάδα χιλιάδες αγρότες στη Γαλλία ενίσχυσαν τα ήδη υπάρχοντα μπλόκα με τουλάχιστον 100 αποκλεισμούς μεγάλων οδικών αρτηριών.
Υπό την πίεση των κινητοποιήσεων η κυβέρνηση εξαναγκάστηκε σε παραχωρήσεις, με αποτέλεσμα να αποσυρθούν τα μπλόκα. Ο Γάλλος πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ ανακοίνωσε σειρά μέτρων για την άμβλυνση της κρίσης, μεταξύ των οποίων και η αναστολή του σχεδίου περιορισμού της χρήσης παρασιτοκτόνων.
Πριν από τη Σύνοδο Κορυφής οι αγρότες του Βελγίου μπήκαν με εκατοντάδες τρακτέρ στις Βρυξέλλες, σε απόσταση αναπνοής από το κτίριο της ΕΕ. Στην Ιταλία τα τρακτέρ έστησαν μπλόκο στα διόδια έξω από την πόλη Μπρέσια, στη βόρεια περιφέρεια της Λομβαρδίας. Στη Γερμανία συνεχίστηκαν οι μαζικές κινητοποιήσεις σε μεγάλες πόλεις, αλλά η κυβέρνηση αποφάσισε να τεντώσει το σχοινί, παίρνοντας έγκριση από το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο για την αναστολή της φορολογικής ελάφρυνσης στη χρήση ντίζελ, ως μέρος του σχεδίου προϋπολογισμού.
Στον χορό και οι Ισπανοί
Το κύμα διαμαρτυρίας αποφάσισαν να ακολουθήσουν και οι αγρότες της Ισπανίας, προετοιμάζοντας μια σειρά δράσεων στο σύνολο της χώρας τις προσεχείς εβδομάδες. Ο παλμός των κινητοποιήσεων έφτασε και στην Ελλάδα. Σε πολλές περιοχές της χώρας στήθηκαν μπλόκα, τα οποία ενισχύονται διαρκώς, ενώ ένα κομβόι τρακτέρ μπήκε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης.
Υπό την πίεση των μαζικών κινητοποιήσεων η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να περιοριστούν οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από την Ουκρανία και να χαλαρώσουν ορισμένοι «πράσινοι» κανόνες. Επίσης, βασικό θέμα στη συζήτηση για την επίλυση του αγροτικού ζητήματος αποτέλεσε και η συμφωνία με τη Mercosur για μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου με τη Λατινική Αμερική, στην οποία αντιτίθεται ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Στο μεταξύ, με βάση τους κανόνες της ΕΕ οι αγρότες αναμενόταν να διατηρήσουν το 4% της καλλιεργήσιμης γης τους απαλλαγμένο από φυτική παραγωγή, με σκοπό να «αναγεννηθεί» το έδαφος και να αυξηθεί η βιοποικιλότητα. Αλλά σύμφωνα με τις νέες προτάσεις, οι αγρότες δεν θα είναι υποχρεωμένοι για την αγρανάπαυση στα χωράφια τους μέχρι το 2025.
Πώς ο Μακρόν φλερτάρει με την ακροδεξιά
Ενόψει των ευρωεκλογών τον Ιούνιο του 2024 ακροδεξιά κόμματα συρρέουν στο πλευρό των αγροτών αναζητώντας ψήφους. Από την Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) έως την Εθνική Συσπείρωση (Rassemblement National) της Μαρίν Λεπέν στη Γαλλία, η λαϊκιστική Δεξιά επιχειρεί επί του παρόντος να εκμεταλλευτεί πολιτικά την οργή των διαμαρτυρόμενων. Ομως η μέχρι τώρα στρατηγική του Μακρόν να πετά το μπαλάκι των ευθυνών στις Βρυξέλλες, κατηγορώντας τα «πράσινα» μέτρα που επιβάλλονται από την ΕΕ για τις αντιδράσεις των αγροτών, θα μπορούσε να γυρίσει μπούμερανγκ στον Γάλλο πρόεδρο.
Με τη Λεπέν να υποστηρίζει τη δυσαρέσκεια των αγροτών και την ίδια ώρα να κουνά το δάχτυλο στην ΕΕ, η παράλληλη προσπάθεια της κυβέρνησης να απεικονίσει την αγροτική κρίση ως ευρωπαϊκό πρόβλημα εγκυμονεί τον κίνδυνο ο Μακρόν να επικυρώσει άθελά του τα ίδια τα επιχειρήματα της ακροδεξιάς. Πάντως, οι υποστηρικτές του Μακρόν τονίζουν ότι η κυβέρνηση δεν έχει εγκαταλείψει τις «πράσινες φιλοδοξίες» της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι αγρότες της Γαλλίας παραδοσιακά τάσσονται υπέρ της Δεξιάς. Πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι το 82% των Γάλλων ψηφοφόρων υποστηρίζει τις διαμαρτυρίες των αγροτών. Ετσι, δεδομένων αυτών των παραγόντων, ανοίγονται ευκαιρίες για το κόμμα της Λεπέν να εντείνει το κυνήγι των ψηφοφόρων μέχρι το καλοκαίρι.
Διαβάστε επίσης: Στους δρόμους και οι Ισπανοί αγρότες
Ολλανδία: Στους δρόμους με μπλόκα οι αγρότες (Videos)
Αγρότες: Αποφασίζουν τις επόμενες κινήσεις – Πανελλαδική σύσκεψη στη Λάρισα με το βλέμμα στην Αθήνα
Ευρωεκλογές: Ακροδεξιό «κύμα» διεκδικεί το 25% των εδρών στην Ευρωβουλή – Η ανάλυση του Politico
