Η Νέα Δημοκρατία, ιδιαίτερα μετά την τραγωδία των Τεμπών και τη συνεπακόλουθη απαξίωσή της στη συνείδηση του κόσμου, κατέστησε σαφές ότι θα επιχειρήσει να τραβήξει το σύνολο των πολιτικών της αντιπάλων μαζί της στον βυθό.
Ηταν ακριβώς αυτή η επιλογή της που την οδήγησε να παίξει το χαρτί της πλήρους ισοπέδωσης, το χαρτί «όλοι το ίδιο είναι», «δεν αλλάζει τίποτε σε αυτήν τη χώρα» και τα συναφή, με προφανή στόχο να κινητοποιήσει αντιπολιτικά αντανακλαστικά σε όλο το φάσμα του πολιτικού σώματος.
Είναι όμως έτσι; Είναι αλήθεια ότι οι διαφορές μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ είναι αμελητέες ή ότι και τα δύο κόμματα κινούνται στο ίδιο πλαίσιο και σε μία και μόνο στρατηγική κατεύθυνση, κάτι που εξάλλου προωθείται και από κάποιες δυνάμεις που υποτίθεται ότι κινούνται στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ;
Αξίζει εν προκειμένω λοιπόν να δούμε ποιες είναι οι καθοδηγητικές ιδέες που κρύβονται πίσω από τα προτεινόμενα μέτρα των πολιτικών κομμάτων και αν αυτά τελικά εγγράφονται σε μία και μόνη στρατηγική κατεύθυνση παίρνοντας δύο παραδείγματα: την εργατική/οικονομική πολιτική και την πολιτική για το κοινωνικό κράτος και τα δημόσια αγαθά.
Η οικονομική/εργατική πολιτική της ΝΔ δεν είναι απλό συνονθύλευμα μέτρων, παρεμβάσεων, νομοθετημάτων χωρίς αρχή, μέση και τέλος, αλλά ένα στρατηγικό σχέδιο που στοχεύει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας –του ελληνικού κεφαλαίου, αν θέλουμε να πούμε
τα πράγματα με το όνομά τους– μέσω της μείωσης των μισθών και της εκκαθάρισης των δυσκαμψιών της αγοράς εργασίας, όπως αναφέρονται στην αργκό των νεοφιλελεύθερων τα εργατικά δικαιώματα (άδειες, υπερωρίες, ασφάλιση, συνδικαλιστικά δικαιώματα κ.λπ.). Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής τα είδαμε την τελευταία τετραετία: μείωση του μέσου πραγματικού μισθού κατά 7,5% μόνο το 2022, απλήρωτες υπερωρίες, εργοδοτική ασυδοσία, γενικευμένη επισφάλεια. Η κεντρική ιδέα που κυριαρχεί εδώ είναι ότι η πλήρης απορρύθμιση της εργασίας θα λειτουργήσει ως επενδυτικό κίνητρο. Δεν είναι λοιπόν παράπλευρη απώλεια λόγω εξαιρετικών συνθηκών αλλά συνειδητός στόχος.
Σε ό,τι αφορά δε το κοινωνικό κράτος, ο διακηρυγμένος στόχος της ΝΔ είναι να συρρικνωθεί ώστε να αφορά αποκλειστικά το κατώτερο εισοδηματικά 20%, ενώ όλοι οι υπόλοιποι θα πρέπει να προσανατολιστούν σε ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης, ασφάλισης κ.λπ. Είναι ακριβώς η νεοφιλελεύθερη ιδέα της κατάργησης επί της ουσίας του κοινωνικού κράτους, της αντικατάστασής του από αυτό που οι νεοφιλελεύθεροι ονομάζουν «δίχτυ ασφαλείας» και της εισόδου ιδιωτικών κεφαλαίων σε όλα τα πεδία της κρατικής κοινωνικής πολιτικής που δημιουργεί νέα μεγάλα περιθώρια κερδοφορίας. Η απαξίωση του ΕΣΥ στα όρια της κατάρρευσης, το πρόσφατο νομοσχέδιο Πλεύρη για την υγεία, η ισοτίμηση των ιδιωτικών κολεγίων με τα δημόσια και δωρεάν ΑΕΙ, η ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης είναι όλα μέτρα-ψηφίδες ακριβώς αυτής της στρατηγικής.
Στον αντίποδα ακριβώς βρίσκονται οι ιδέες που καθορίζουν την πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και στα δύο παραπάνω πεδία. Σε ό,τι αφορά ειδικά την εργασία η καθοδηγητική ιδέα είναι ότι κεντρικό στοιχείο μιας αναπτυξιακής πολιτικής μακροπρόθεσμα βιώσιμης και συνεκτικής είναι η άνοδος του μισθού και η επαναρρύθμιση της αγοράς εργασίας ώστε η ελληνική οικονομία να προσανατολιστεί στην καινοτομία και την έρευνα, να αυξήσει την παραγωγικότητά της και να επενδύσει στην ποιότητα αγαθών και υπηρεσιών και όχι να βασίζεται στη μείωση του μισθολογικού κόστους ως δήθεν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Βάζουμε λοιπόν την αύξηση του μισθού και την εργασία στο επίκεντρο όχι ως υπόσχεση που δεν εκπληρώνεται ποτέ, όπως συμβαίνει με τον νεοφιλελευθερισμό, αλλά ως άμεση και επιτακτική πολιτική που αποτελεί προϋπόθεση για την ανάπτυξη.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη στρατηγική για το κοινωνικό κράτος και εκεί τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ σε σχέση με τη ΝΔ. Το πολιτικό μας πρόγραμμα καθοδηγείται από την ιδέα ότι το κοινωνικό κράτος οφείλει να είναι καθολικό και να καλύπτει το σύνολο των κοινωνικών αναγκών. Είναι ακριβώς γι’ αυτό που έχουμε δεσμευτεί για γενναία αύξηση της χρηματοδότησης στην υγεία και την παιδεία, με ταυτόχρονη κατάργηση όλων των νόμων και ρυθμίσεων της ΝΔ που κινούνται στην κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών υγείας και παιδείας και οδηγούν στην απόσυρση του κράτους από τις κοινωνικές του λειτουργίες.
Αντίστοιχα χαώδεις ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές κρύβονται πίσω από τις ειδικές προγραμματικές δεσμεύσεις για τη στεγαστική πολιτική, τον έλεγχο των τιμών, το ασφαλιστικό σύστημα, τη δημόσια διοίκηση, τη λειτουργία των θεσμών. Εδώ επιχείρησα μόνο να αναδείξω απλώς παραδειγματικά δύο από τα θέματα που απασχολούν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας ενόψει της πολιτικής μάχης που έρχεται.
Η σύγκριση των προγραμμάτων διακυβέρνησης φανερώνει ότι η πολιτική σύγκρουση στις εκλογές της 21ης Μαΐου αφορά κάτι πολύ μεγαλύτερο από το ποιος θα διαχειριστεί κυβερνητικά την επόμενη τετραετία. Αφορά τη μάχη για την κατεύθυνση που θα πάρει η ελληνική κοινωνία και οικονομία την επόμενη δεκαετία. Από την προγραμματική σύγκριση προκύπτει ότι αντιπαρατίθενται δύο διαφορετικοί κόσμοι: από τη μία η κοινωνική πλειοψηφία και από την άλλη η ελίτ. Από την προγραμματική σύγκριση προκύπτουν και τα διλήμματα των εκλογών και το αναπόδραστο των αποφάσεων.
