Ενας από τους «αρχιτέκτονες» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο «πατέρας» του ευρώ, Ζακ Ντελόρ, πέθανε σήμερα σε ηλικία 98 ετών. Στην Ελλάδα οι παλιότεροι τον θυμούνται από τα «πακέτα Ντελόρ».
Ο Jacques Lucien Jean Delors, γεννημένος το 1925 υπήρξε Γάλλος πολιτικός που υπηρέτησε ως ο όγδοος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 1985 έως το 1995. Διετέλεσε υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας από το 1981 έως το 1984 με την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Φρανσουά Μιτεράν και υπήρξε μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από το 1979 έως το 1981.
Ο Ντελόρ αρνήθηκε να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του 1995 στη Γαλλία, ενώ εμφανιζόταν ως το μεγάλο φαβορί στις δημοσκοπήσεις. «Δεν μετανιώνω για τίποτε», αλλά «δεν λέω ότι έπραξα σωστά», είχε δηλώσει στο περιοδικό Le Point το 2021. «Ήθελα να είμαι ανεξάρτητος και ένιωθα διαφορετικός από όσους ήταν γύρω μου. Ο δικός μου τρόπος να κάνω πολιτική δεν ήταν ο ίδιος», είχε πει.
Υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της μεταπολεμικής ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, υπηρέτησε ως πρόεδρος της Κομισιόν, για τρεις θητείες – περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο κάτοχο του αξιώματος – από τον Ιανουάριο του 1985 έως τα τέλη του 1994.
Ο Ντελόρ εγκαινίασε τη Συνθήκη του Μάαστριχτ το 1992, η οποία ίδρυσε την Ευρωπαϊκή Ένωση, και εγκαινίασε την ενιαία αγορά το 1993.
Το ευρώ
Στις Βρυξέλλες, ο Ντελόρ διαδραμάτισε τον ρόλο του αρχιτέκτονα στη διαμόρφωση των περιγραμμάτων της σύγχρονης Ευρώπης: εγκαθίδρυση της ενιαίας αγοράς, υπογραφή των συμφωνιών Σένγκεν, θέσπιση του προγράμματος ανταλλαγής φοιτητών Erasmus, μεταρρύθμιση της κοινής αγροτικής πολιτικής, έναρξη της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης.
Ήταν επικεφαλής της αποκαλούμενης Επιτροπής Delors, η οποία πρότεινε τη δημιουργία του ευρώ, ένα ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος που αντικατέστησε πολλα μεμονωμένα εθνικά νομίσματα.
Τα πακέτα Ντελόρ
Ο Ζακ Ντελόρ ήταν υπέρμαχος της σύγκλισης των οικονομιών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με στόχο την λεγόμενη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, και υπό την προεδρία του η Κομισιόν κατάφερε να ενισχύσει τις φτωχότερες χώρες με τα λεγόμενα «πακέτα Ντελόρ» που υπήρξαν πρόδρομοι των σημερινών ΕΣΠΑ.
Συνολικά η Ελλάδα πήρε 9,63 δισ. ευρώ μεταξύ 1988-1993, από δύο πακέτα, κυρίως για έργα υποδομής. Δεν έλειψαν βέβαια οι κατηγορίες για κακοδιαχείριση όπως και η κριτική για τις απαιτήσεις της Κομισιόν που άλλαζαν την ελληνική παραγωγή.
Αυτός ο φεντεραλισμός του Ντελόρ και η μεταφορά πόρων από τις πλούσιες χώρες προς τις ασθενέστερες τον έφερε σε σύγκρουση με την ισχυρή βρετανίδα πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ και άλλους πολιτικούς.
Η Θάτσερ έφτασε να φωνάζει «θέλουμε τα λεφτά μας πίσω!» σε μια ιστορική της ομιλία, πολλές άλλες φορές έλεγε τα αντίθετα από τον Ζακ Ντελόρ για το μέλλον της ΕΕ, οδηγώντας από τότε τους Βρετανούς προς το μελλοντικό τους Brexit.
Τον Μάρτιο του 2020, είχε καλέσει ξανά τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ να επιδείξουν περισσότερη αλληλεγγύη σε μια εποχή που αγωνίζονταν για την κοινή απάντηση στην πανδημία Covid-19.
Με τα think tank του ζητούσε μέχρι τέλους την ενίσχυση του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού, απαιτώντας περισσότερη «τόλμη» την εποχή του Brexit και των επιθέσεων από «λαϊκιστές κάθε είδους».
Διαβάστε επίσης: Όταν ο Σόιμπλε θεωρούσε… «εθνικισμό» τις «γερμανικές αποζημιώσεις» που ζητούσε ο Τσίπρας
