Όταν πριν από επτά περίπου χρόνια, το πρώτο φύλλο του Documento βγήκε στα περίπτερα, είχαμε την πεποίθηση ότι η έκδοση αποτελεί μια κοινωνική και δημοσιογραφική ανάγκη. Η διατύπωση αυτή υπήρχε και στο κύριο άρθρο της εφημερίδας. Το Documento ήταν η πρώτη εφημερίδα έρευνας και άποψης και από τα λίγα έντυπα, που διατάρασσαν τη βλαπτική για τη δημοσιογραφία, ομοιομορφία του τοπίου στην Ενημέρωση. Πολύ γρήγορα γίναμε σημείο αναφοράς. Φρόντισαν γι αυτό όσοι με λύσσα μας επετέθηκαν, όσοι επιχείρησαν να δολοφονήσουν την εφημερίδα και τους ανθρώπους της (απ’ ό,τι φαίνεται όχι μόνο μεταφορικά), αυτοί που προσπάθησαν και προσπαθούν να μας κλείσουν.
Εχθροί αλλά και δεκάδες χιλιάδες φίλοι, επιβεβαίωναν καθημερινά ότι το Documento αποτελεί ανάγκη στην ελληνική κοινωνία. Το 2019, όταν ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας ο Κυριάκος Μητσοτάκης, οι επιθέσεις πήραν όλες τις μορφές που μπορούσε να σκεφτεί ένας ανώμαλος πολιτικός νους που λίγο αργότερα έφτασε στο σημείο να παρακολουθεί ακόμη και τους υπουργούς του. Απέκλεισαν το Documento, όχι μόνο από την κρατική διαφήμιση αλλά από κάθε διαφήμιση. Ακόμη και από αυτή που γινόταν υποτίθεται για να προστατευτεί ο κόσμος από τον covid. Διέταξαν οικονομικούς ελέγχους με ανώνυμες επιστολές που έστειλαν οι ίδιοι στις υπηρεσίες τους. Μας έσυραν στα δικαστήρια. Προσπάθησαν να τιμωρήσουν την εφημερίδα που αποκάλυψε το σκάνδαλο Novartis, εμφανίζοντάς την σαν κατασκευαστή ενός ανύπαρκτου σκανδάλου.
Με έσυραν προσωπικά ως την πόρτα του Ειδικού Δικαστηρίου, ξεσηκώνοντας θύελλα στα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης. Ακόμη και σε αυτή την πολύ δύσκολη στιγμή, που το καθεστώς προεξοφλούσε το τέλος, επέμενα να γράφω ότι το Documento καλύπτει μια κοινωνική και δημοσιογραφική ανάγκη. Έχει μετατραπεί σε γραμμή άμυνα της κοινωνίας και γι’ αυτό δεν κλείνει όσο και να το θέλουν και να το προσπαθούν.
Όσοι όλα αυτά τα χρόνια βλέπουν το Documento, ως μια ηρωική νησίδα στην οποία πρέπει να εναποθέσουν τις ελπίδες τους, κάνουν λάθος. Η κοινωνία δεν χρειάζεται ήρωες και ηρωισμούς, αλλά γνώση. Η εφημερίδα είναι και παραμένει ένας ζωντανός οργανισμός με απόψεις, αντιπαραθέσεις και φαινόμενα που παραπέμπουν σε ανθρώπους. Αρκετές φορές, αυτή τη λειτουργία πολλοί την παρεξήγησαν ή επιχείρησαν να την εκμεταλλευτούν. Ακόμη περισσότερες, κατάπιαν την ισοπέδωση και τον αυταρχισμό που υπάρχει στον Τύπο, για να διυλίσουν την εσωτερική Δημοκρατία στην εφημερίδα. Έτσι όμως συμβαίνει και έτσι θα συμβαίνει πάντα από τη στιγμή που οι επιλογές που κάναμε διαφέρουν από αυτές των κοινών εκδόσεων και εκδοτών. Το θέμα είναι να βγάζουμε συμπεράσματα και να προχωράμε.
Η εφημερίδα τις τελευταίες μέρες πέρασε μια κρίση. Οι εσωτερικοί προβληματισμοί και αντιπαραθέσεις επιχειρήθηκε να γίνουν μοχλός όχι επίλυσης προβλημάτων, αλλά ο επίλογος της εφημερίδας. Για μια ακόμη φορά απέτυχαν. Η Γενική Συνέλευση των εργαζόμενων στο Documento αποφάσισε ομόφωνα ότι
«Επιθυμία όλων είναι να μείνει ανοιχτή η εφημερίδα σε κλίμα ενότητας και αποκλιμάκωσης της έντασης, συνεχίζοντας να εργαζόμαστε σε καθεστώς δημοσιογραφικής ελευθερίας της έκφρασης και τήρησης της δεοντολογίας».
Η εφημερίδα, θα συνεχίσει λοιπόν να είναι αυτό που ήταν. Ένα δημοσιογραφικό ανάχωμα και ο σύμμαχος της κοινωνίας σε όσα έρχονται. Μια δέσμη φωτός στο σκοτάδι που επιβάλουν. Ένα Μέσο Ενημέρωσης καταξιωμένο διεθνώς, το οποίο θα απολογείται στη σπουδαιότητα αυτού του ρόλου και όχι σε μικροπρέπειες και τις σκοπιμότητες. Δεν είμαστε μια ακόμη εφημερίδα, αλλά δημοσιογραφική και κοινωνική ανάγκη.
Υ.Γ. Σε ό,τι με αφορά προσωπικά, θα ήθελα να σημειώσω για την Ιστορία, αυτό που μου θύμισε ο Νίκος Κοτζιάς, από την επιστολή του Μαρξ στον Ένγκελς (2 Νοεμβρίου 1853): «Χίλιες φορές καλύτερα να έχεις σοφούς εχθρούς από ηλίθιους φίλους».
