Εκλογική πανωλεθρία υπέστη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις αυτοδιοικητικές εκλογές της Τουρκίας, με τον νυν δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου να θριαμβεύει. Μάλιστα θεωρείται ήδη από πολλούς ως διάδοχος του Τούρκου προέδρου, παρόλο που φήμες τοποθετούν σε αυτήν τη θέση έναν εκ των γαμπρών του Ερντογάν, τον Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, παίρνοντας την Τουρκία ως… προίκα από τον πεθερό του.
Οι δημοτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής εγκαινίασαν μια νέα εποχή στη γείτονα χώρα, όπως ακριβώς πριν από 30 χρόνια, τότε που ο «σουλτάνος» εισήλθε στην πολιτική σκηνή ως δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης. Τώρα προανήγγειλαν το τέλος της μακροχρόνιας καριέρας του. Η συνταγή της επιτυχίας του συντηρητικού ισλαμιστή προέδρου τις προηγούμενες δεκαετίες φαίνεται πως δεν λειτουργεί πλέον και ένα νέο πολιτικό τοπίο με νέους πολιτικούς αναδύεται στην Τουρκία. Φυσικά, ο Ερντογάν δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη, όμως η τουρκική πολιτική σκηνή προετοιμάζεται ήδη για την επόμενη μέρα μετά την αποχώρησή του.
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) κατέγραψε συντριπτική νίκη στην Κωνσταντινούπολη και ο Ιμάμογλου, με ποσοστό 50,95%, αναδεικνύεται ως ηγετική μορφή της αντιπολίτευσης την οποία αδυνατεί να νικήσει ο Τούρκος πρόεδρος. Από την άλλη, ο υποψήφιος του κυβερνώντος κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και εκλεκτός του Ερντογάν Μουράτ Κουρούμ έλαβε περίπου 41%. Στα χέρια του CHP παρέμεινε και η Αγκυρα, την οποία επίσης είχε χάσει ο Ερντογάν και πριν από πέντε χρόνια. Παράλληλα, το AKP δεν κατάφερε να επικρατήσει σε άλλα τέσσερα μεγάλα αστικά κέντρα που αγωνιούσε να πάρει υπό τον έλεγχό του: Σμύρνη, Αδανα, Αττάλεια (περιοχή που χτυπήθηκε από τους σεισμούς) και Προύσα.
Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται τώρα στον Εκρέμ Ιμάμογλου, το αντίπαλο δέος του Ερντογάν, ο οποίος εισήλθε στον πολιτικό στίβο το 2009 και μερικά χρόνια αργότερα, το 2014, ανέλαβε το πρώτο του αξίωμα ως δήμαρχος του Μπεϊλικντουζού. Το 2019 «κατέλαβε» το προπύργιο του Τούρκου προέδρου, την Κωνσταντινούπολη. Οχι μόνο νίκησε τον τότε συνυποψήφιό του Μπιναλί Γιλντιρίμ, αλλά επικράτησε με μεγάλη διαφορά λαμβάνοντας το 54,03% των ψήφων έναντι 45,09% του Γιλντιρίμ.
Τον «κυνήγησε»
Η απέχθεια του Ερντογάν στο πρόσωπό του τον μετέτρεψε από νεόκοπο πολιτικό σε ανερχόμενο αστέρι, όταν το 2019 ο Τούρκος πρόεδρος απαίτησε επανάληψη της ψηφοφορίας μετά την αρχική νίκη του Ιμάμογλου. Αυτό οδήγησε σε μια ακόμη πιο ηχηρή νίκη του δεύτερου και τον καθιέρωσε σαν τη νέμεση του Ερντογάν. Τότε ξεκίνησαν και τα νομικά προβλήματα για τον Ιμάμογλου. Μετά την πρώτη του νίκη ένας δικαστής τον καταδίκασε σε δυόμισι χρόνια φυλάκισης και του επέβαλε στέρηση ορισμένων πολιτικών δικαιωμάτων για προσβολή δημόσιων αξιωματούχων.
Το εφετείο δεν έχει ακόμη αποφανθεί επί της υπόθεσης. Ο δήμαρχος έχει ασκήσει έφεση στην απόφαση, αλλά το ζήτημα εξακολουθεί να απειλεί το πολιτικό του μέλλον, ενώ τον απέκλεισε από την προεδρική κούρσα το 2023.
Οι φετινές δημοτικές εκλογές στην Τουρκία ξεχώρισαν πάντως για τον εξής λόγο: σχολιάστηκε περισσότερο η συντριβή του Ερντογάν παρά η ήττα που υπέστησαν οι υποψήφιοι του κόμματός του στους δήμους που έχασε το AKP. Αυτό συνέβη σε μεγάλο βαθμό γιατί ο «σουλτάνος» ενεπλάκη εξαρχής προσωπικά στην προεκλογική εκστρατεία στο πλευρό των υποψηφίων του AKP, ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, την οποία επιθυμούσε να ανακτήσει με κάθε κόστος. Ως αποτέλεσμα, έδωσε στις τοπικές εκλογές χαρακτήρα εθνικών εκλογών κι αυτό φαίνεται ότι του στοίχισε.
Εν τω μεταξύ, μόνο μερικές ώρες μετά την εκλογική του συντριβή άρχισαν να ακούγονται τα πρώτα σενάρια για ανασχηματισμό της κυβέρνησης, με πρώτο στη λίστα τον υπουργό Οικονομικών Μεχμέτ Σιμσέκ. Αυτό γιατί ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές υποστήριξαν ότι η ήττα του Ερντογάν οφείλεται κυρίως στα τεράστια οικονομικά προβλήματα που μαστίζουν τη χώρα. Ο πληθωρισμός που έφτασε στο 67% σε ετήσια βάση και η υποτίμηση του εθνικού νομίσματος καθιστούν την καθημερινότητα πολλών Τούρκων της μεσαίας τάξης αβάσταχτη. Με δεδομένη την κρίσιμη κατάσταση συζητείται επίσης ότι ο Τούρκος πρόεδρος ίσως επιλέξει να πάει σε πρόωρες εκλογές, να προχωρήσει σε συνταγματικές μεταρρυθμίσεις και να βρει οικονομικές πηγές για να ανατάξει την οικονομία.
Τα σενάρια
Κάποιοι λένε ότι αυτές οι εκλογές ήταν η αρχή του τέλους του Ερντογάν, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι μόλις «φτιάξει» την οικονομία θα ανακάμψει και πολιτικά. Ο ίδιος, αν και έχει ανακοινώσει πως οι φετινές δημοτικές εκλογές θα είναι και οι τελευταίες του, φαίνεται πως σχεδιάζει διπλωματική αντεπίθεση μετά την εκλογική πανωλεθρία του AKP.
Αυτό το συμπέρασμα προκύπτει τουλάχιστον από την ατζέντα του: μέσα στον Απρίλιο αναμένεται στην Αγκυρα ο πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος σχεδιάζει να επισκεφτεί τη Βαγδάτη, όπου θα θέσει το αίτημα της από κοινού αντιμετώπισης από Τουρκία και Ιράκ της κουρδικής οργάνωσης ΡΚΚ, κατά μήκος της κοινής μεθορίου των δύο χωρών. Τον Μάιο ο Ερντογάν αναμένεται να επισκεφθεί την Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν. Παράλληλα, τον ίδιο μήνα είναι προγραμματισμένη και η επίσκεψη στην Αγκυρα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Διαβάστε επίσης:
Κωνσταντινούπολη: Πανηγυρισμοί μετά τη νίκη Ιμάμογλου – «Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή» (Photos)
Τουρκία: Σαρωτική νίκη Ιμάμογλου – Ο Ερντογάν χάνει τις τρεις μεγάλες πόλεις
