Με αφορμή την πρεμιέρα της παράστασης ο «Μορμόλης», αυτήν την Κυριακή στο Σύγχρονο Θέατρο, η Βασιλική Διαλυνά μας μιλάει για το πώς είναι να παίζεις σε ένα παιδικό πολιτικό έργο, που πρώτη φορά ανέβηκε στην Ελλάδα τα χρόνια της χούντας. Με δημόσιο λόγο που δεν διστάζει η ηθοποιός τοποθετείται πάνω στο θέμα της έμφυλης βίας πρωταγωνιστώντας στο βίντεο της ομάδας αλληλεγγύης και Πρωτοβουλίας Κατά των Γυναικοκτονιών καλώντας όλ@ να συμμετέχουν στην σημερινή δράση που θα λάβει χώρα στις 6.00 μ.μ., στην πλατεία Συντάγματος υψώνοντας την φωνή της ενάντια στην πατριαρχία.
Πρεμιέρα την Κυριακή για τον «Μορμόλη» του Ράινερ Χάχφελντ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη, Βασίλη Κουκαλάνι από την Συντεχνία του Γέλιου. Πώς νιώθεις που πρωταγωνιστείς σε μια παράσταση με αυτήν την ιστορική διαδρομή;
Η παράστασή μας παίζεται για τρίτη χρονιά. Περάσαμε πολλές χαρές στη διάρκειά της, πολλά sold out και κανά δυο… lock down. Συνεχίζω να έχω τον ίδιο ενθουσιασμό και την ίδια ανάγκη να υπάρχω μέσα από αυτό το έργο που μυρίζει «θεατρίλα», φέτος ίσως περισσότερο από τις προηγούμενες χρονιές: Η πρώτη παρουσίαση του Μορμόλη στην Ελλάδα έγινε από το θίασο της Ξένιας Καλογεροπούλου ακριβώς 10 μέρες μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στις 30 Νοεμβρίου του 1973. Φαίνεται σήμερα, να μην έχουν αλλάξει και πολλά από εκείνη τη μαύρη περίοδο…
Σε δεύτερη ανάγνωση «Ο Μορμόλης» είναι ένα πολιτικό έργο, γραμμένο με τέτοιο τρόπο που να απευθύνεται σε παιδιά. Πόσο δύσκολο είναι να μιλήσεις στα παιδιά για έννοιες, όπως, κανονικότητα, εξουσία, αντίδραση;
Δεν είναι διόλου δύσκολο. Τα παιδιά απορροφούν και το παραμικρό σποράκι που θα σπείρεις. Όσο πιο ευγενείς, κανονικοί μέσα στη διαφορετικότητά μας, αντιδραστικοί στην καταπίεση («να ρωτάτε» μας έλεγαν οι δάσκαλοί μας, «να αμφιβάλλετε») οπλισμένοι με γνώση απέναντι στην εξουσία είμαστε εμείς οι μεγάλοι, τόσο πιο πολύ το σποράκι αυτό θα καρποφορήσει.
Και οι μεγάλοι; Είναι πιο εύκολο να ακούσουν;
Οι μεγάλοι είναι πιο δύσκολο να ακούσουν. Τα παιδιά είναι πιο εύστροφα από εμάς. Τα παιδιά μας βγάζουν ψεύτες.
Τελικά, ποιος/ποια, τι είναι ο Μορμόλης;
Ο Μορμόλης είναι αυτό που θα ήθελες να είσαι. Είναι αυτό που θα έκανες αν δεν έκανες αυτό που ήδη κάνεις. Είναι η φωνή που φωνάζει μέσα σου να μην πεις τα λόγια που θέλουν να ακούσουν από σένα. Να μην κάνεις αυτό που περιμένουνε. Ο Μορμόλης είναι το παιδί που έχασες στο δρόμο μεγαλώνοντας.
Πες μου για το βίντεο της Πρωτοβουλίας Κατά των Γυναικοκτονιών
Λόγω του ότι βδομάδα παρά βδομάδα από την αρχή μοναχά αυτού του έτους, θρηνούμε γυναίκες σφαγμένες από τα χέρια των συντρόφων τους, επειδή η έννοια σύντροφος έχει χάσει παντελώς τη σημασία της, επειδή η έννοια της γυναικοκτονίας ακόμα δεν έχει πάρει τη θέση που της αρμόζει στον νέο Ποινικό Κώδικα, επειδή ξαφνικά μας θεωρούν τρελές που διεκδικήσαμε χώρο εν έτη 2021 να μιλήσουμε για εγκλήματα αιώνων, επειδή ζούμε και αναπνέουμε κάτω από τον ίδιο ουρανό προσδοκώντας ίση ζωή κι επειδή το αυτονόητο δεν είναι αυτονόητο για όλ@, 18 γυναικείες οργανώσεις που συγκροτούν την Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών καλούν σε δράση και συνυπογράφουν ένα κείμενο με αφορμή τις 17 γυναικοκτονίες στη χώρα μέσα στο 2021, την Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2021, στις 6.00 μ.μ., στην πλατεία Συντάγματος. Στα πλαίσια αυτής της δράσης λοιπόν φτιάξαμε ένα video διάρκειας περίπου 1:30΄ το οποίο καταδεικνύει αυτά τα άπειρα «μικρά» καθημερινά ενσταντανέ «δολοφονίας» του γυναικείου φύλου, της κατάφορης αδικίας που επιδέχεται, τα κλισέ, τα στερεότυπα που διαμορφώνουν αντιλήψεις –όχι τυχαία-.
Βασιλική, είσαι από τους καλλιτέχνες που έχεις δημόσιο λόγο και δεν διστάζεις να τον υπερασπιστείς. Υπάρχει τίμημα σε αυτό;
Υπάρχει τίμημα για ό,τι κάνουμε. Ακόμα και γι’ αυτά που δεν κάνουμε. Αν συμφωνούσαμε όλοι με όλους θα ήμασταν ένας κόσμος αγγελικά πλασμένος. Ακόμα κι αυτό όμως θα είχε το τίμημά του.
Το ελληνικό #metoo κατάφερε όσα δεν μπόρεσαν να τολμήσουν –χρόνια, τώρα- κρατικοί μηχανισμοί και υψηλά ιστάμενα πρόσωπα. Έχουμε δρόμο ακόμα; Νιώθεις, σε συλλογικό επίπεδο, δικαιωμένη;
Αρκούσε μία φωνή, τρεμάμενη μα αποφασιστική, κουβαλώντας το τραύμα χρόνων, ένα τραύμα προσωπικό μα ταυτόχρονα βαθειά συλλογικό για να ξεφωνίσουν δειλά μα ενισχυμένα, εκατομμύρια κραυγές ανείπωτου πόνου, αλύτρωτης θλίψης. Έχουμε πολύ μεγάλο δρόμο μπροστά μας. Πριν από λίγο καιρό, σε μια φιλική μου παρέα ένας 30χρονος άντρας υποστήριζε πως πρέπει επιτέλους η γυναίκα να καταλάβει ποια είναι η θέση της μέσα στην κοινωνία και μέσα στην οικογένεια και να μην έχει παραπάνω αξιώσεις. Πριν λίγα χρόνια θα το κατάπινα και θα πήγαινα παρακάτω. Όχι σήμερα. Δε νιώθω καθόλου δικαιωμένη, όχι ακόμα. Η καθημερινότητά μου (μας), σε αυτή τη ζωή, σε αυτόν τον τόπο, σε αυτόν τον πλανήτη, δεν μου επιτρέπει να νιώσω δικαίωση. Όμως αυτή είναι μια μάχη που αξίζει να τη δώσω, να τη δώσουμε. Και τώρα είναι η ώρα. Η ώρα μας. Γενικώς δεν τα πάω καλά με τα hashtags. Μου δίνει λίγο την εντύπωση της μόδας, του ευκαιριακού. Αν όμως αυτό το hashtag (metoo) μας δίνει τη δυνατότητα να σώσουμε τις ζωές των αδερφών μας, τις δικές μας και των παιδιών μας τότε το ελληνικό #metoo θα πρέπει να το κάνουμε σημαία μας.
Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει ο νόμος για τις γυναικοκτονίες; Στην επόμενη αδερφή μας που θα χαθεί –κάτι που απεύχομαι- θα καεί αυτή η πόλη;
Η πόλη καίγεται και κάποιοι παίζουν με τις στάχτες μας. Τι πρέπει να γίνει για να αλλάξει ο νόμος για τις γυναικοκτονίες; Να μην αποσιωπήσουμε άλλη καμία κακοποίηση. Άλλη καμία παρενόχληση. Να μην αφήσουμε τους δρόμους, να γίνουμε δυσάρεστες, ενοχλητικές, επίμονες, να είμαστε ενωμένες, με ιστορική γνώση απέναντι στον σκοταδισμό.
Ολοκληρώνοντας, πες μου κάτι όμορφο να κλείσουμε αυτή την συζήτηση
«Χρειάζονται πολλά τον κόσμο για ν’ αλλάξεις: Οργή κι επιμονή. Γνώση και αγανάκτηση. Γρήγορη απόφαση, στόχαση βαθειά. Ψυχρή υπομονή και ατέλειωτη καρτερία. Κατανόηση του συνόλου. Μονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς την πραγματικότητα να αλλάξουμε». ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ
